Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Today Press
της Κωνσταντίνας Δ. Καρακώστα
Επίκουρης Καθηγήτριας Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας
Ήταν πριν από 197 χρόνια ακριβώς. Σαν σήμερα, αργά το απόγευμα της 11ης Ιανουαρίου 1828 ο Καποδίστριας έφτανε στην Αίγινα ως πρώτος κυβερνήτης στην πρώτη πρωτεύουσα. Ο ενθουσιασμός του έθνους, που πριν από επτά περίπου χρόνια είχε ξεκινήσει την επανάστασή του, ήταν συγκινητικός. Περίμενε τον κυβερνήτη του στην έδρα της κυβέρνησης. Η Αίγινα με πληθυσμό περίπου εκατό χιλιάδων γινόταν η πρώτη πρωτεύουσα του ελληνικού κράτους και όλοι, μικροί και μεγάλοι, ανέμεναν τον άνδρα που προοριζόταν για τη σωτηρία της χώρας.
Συγκλονιστική είναι η περιγραφή του αγωνιστή Νικόλαου Κασομούλη:
«Θεέ μου, τι να ενθυμηθεί κανείς και τι να γράψει. […] Πώς να ζωγραφίσει αυτό το ηθικόν της ώρας εκείνης. […] Άλλος εδώ έτρεχεν, άλλος εκεί, άλλος πηδούσεν, άλλος χόρευεν. Οι δρόμοι ταράττοντο. Όλοι πλέον, από την χαράν, αλησμόνησαν την θέσιν των, άνδρες και γυναίκες, μικροί και μεγάλοι. […] Ο λαός εστόλισε τας οικίας με μυρσίνας και δάφνας και ετοίμαζε την φωτοχυσίαν. […] Μόλις επάτησεν το έδαφος και όλων αι καρδίαι εσκίρτησαν πάλιν του λαού. Πολλούς είδα να κλαίγουν από την χαράν τους, ευχαριστούντες τον Θεόν δια τον άνδρα τον οποίον μας εξαπόστειλε».
Στον μικρό μητροπολιτικό ναό της πιο μικρής πρωτεύουσας κράτους κατευθύνθηκε ο Καποδίστριας για τη δοξολογία, με τον λαό να τον ακολουθεί και να τον συνοδεύουν τα μέλη της κυβέρνησης και οι βουλευτές. Τον είχαν στολίσει κατάλληλα τον ναό και μάλιστα είχαν τοποθετήσει και έναν θρόνο για του δείξουν ότι τον σέβονται σα βασιλιά τους και του αναγνωρίζουν αυτή τη θέση. Ο Κυβερνήτης συγκινείται από την ύψιστη τιμή αλλά αρνείται να καθίσει στον θρόνο.
«Αποποιηθείς να αναβή έμεινεν εις το έδαφος όρθιος και ασκεπής» σημειώνει ο Κασομούλης.
Ήθελε να τους δείξει ότι δεν είναι οι τιμές που ζητάει, δεν ήρθε για αυτές στην Ελλάδα. Ο μέχρι πριν λίγες μέρες υπουργός των εξωτερικών του τσάρου πασών των Ρωσιών είχε γνωρίσει πολλές τιμές στις ευρωπαϊκές αυλές.
Άνθρωπος των γενναίων επιλογών, κορυφαία πολιτική προσωπικότητα, έντιμος, ηθικός και ανιδιοτελής κατάφερε μέχρι τη δολοφονία του, τον Σεπτέμβριο του 1831, να μεταμορφώσει το μικρό κρατίδιο. Οι εχθροί του πολλαπλασιάζονταν μέρα με τη μέρα. Το άβατο των προκρίτων δεν θα επέτρεπε ποτέ καμία προσπάθεια μετάβασης στην ευνομούμενη πολιτεία. Με τη δολοφονία του, από την οικογένεια του γηραιού Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, το ελληνικό κράτος για πρώτη φορά στην ιστορία του γίνεται δέσμιο του πολιτικού κόστους και έκτοτε υπάρχει πάντα μια σφαίρα έτοιμη για να ταπεινώσει κάθε προσπάθεια αλλαγής. 194 χρόνια μετά υποφέρουμε ακόμη ως έθνος από τις νοοτροπίες που δολοφόνησαν εν ψυχρώ τον πρώτο Κυβερνήτη. Μέχρι και σήμερα το ελληνικό κράτος μοιάζει να μην έχει ενηλικιωθεί από τη διαφθορά, τις πελατειακές σχέσεις και την προνομιακή μεταχείριση.
Σαν σήμερα, πριν από 197 χρόνια ο Καποδίστριας δε δέχτηκε να ανέβει στον στολισμένο θρόνο που είχαν ετοιμάσει οι Έλληνες στον ναό της Παναγίας για να τον τιμήσουν. Δεν ήθελε κούφιες ματαιοδοξίες. Είχε επίγνωση της αξίας του και του έργου που είχε αναλάβει.
Διαφορετικές ήταν οι τιμές που ζητούσε και τις αποκάλυψε πολύ γλαφυρά στους Μανιάτες:
«Εγώ είμαι θυρωρός. Φυλάττω την Παρθένον (ενν. Ελλάδα). Έχω χρείαν της συνδρομής σας, δε φτάνω μόνος. Η Παρθένος έχει πολλούς εραστάς».
