«Το Διεθνές Δίκαιο δεν αποτελεί μόνο προϋπόθεση, αλλά και απαραίτητο εργαλείο για την επίτευξη της ειρήνης στον κόσμο», τονίζει ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης σε συνέντευξη που παραχώρησε στο διεθνές ειδησεογραφικό δίκτυο με έδρα στο Νέο Δελχί WION, με αφορμή την επίσκεψή του στην Ινδία.
«Μοιραζόμαστε την πολύ μεγάλη ανησυχία για την εφαρμογή της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS, αντιμετωπίζουμε τις ίδιες προκλήσεις, αλλά θεωρώ ότι έχουμε την κοινή πεποίθηση πως μόνο εντός του διεθνούς πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών και ιδίως της UNCLOS μπορούμε να ζήσουμε με ειρήνη και ευημερία», προσθέτει.
Αν και ο υπουργός Εξωτερικών παραδέχεται ότι υφίστανται πολλές προκλήσεις όσον αφορά την εφαρμογή του Δικαίου της Θάλασσας, ιδίως στην οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ, όλα τα κράτη θα πρέπει να συμμετέχουν ενεργά στη διατήρηση και περαιτέρω προώθηση της UNCLOS.
«Είμαστε ιδιαιτέρως αισιόδοξοι ότι τα επόμενα χρόνια το Δίκαιο της Θάλασσας θα αποτελέσει κοινό τόπο. Εξάλλου, πρόκειται για Διεθνές Δίκαιο», επισημαίνει ο κ. Γεραπετρίτης, ο οποίος κάνει ειδική αναφορά στο Διεθνές Εθιμικό Δίκαιο «που επί της ουσίας δεσμεύει όχι μόνο τους υπογράφοντες, αλλά όλα τα έθνη του κόσμου».
Ο υπουργός Εξωτερικών παραπέμπει στις κοινές αξίες που συνδέουν την Ελλάδα με την Ινδία, δύο έθνη με ιστορία χιλιάδων ετών. Αναφέρεται ακόμη στην προσήλωση των δύο χωρών στο Διεθνές Δίκαιο και χαρακτηρίζει «εξαιρετική ευκαιρία» την αναβάθμιση της σχέσης μεταξύ των δύο κρατών σε στρατηγική, μετά από την επίσκεψη του πρωθυπουργού Narendra Modi στην Ελλάδα τον περασμένο Αύγουστο.
Παρά το γεγονός ότι Ελλάδα και Ινδία έχουν συνάψει σειρά συμφωνιών που εξασφαλίζουν μία σχέση πολυεπίπεδης συνεργασίας μεταξύ των δύο κυβερνήσεων, ο κ. Γεραπετρίτης κάνει λόγο για «τεράστιες προοπτικές» πολιτιστικής και οικονομικής αλληλεπίδρασης. Αυτές τις προοπτικές διερεύνησε και η πολυάριθμη επιχειρηματική αποστολή που ακολούθησε τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη στην επίσημη επίσκεψή του στην Ινδία.
«Η συνδεσιμότητα είναι το μέλλον των εθνών, διότι ο κόσμος θα πρέπει να αποτελεί μια ενιαία οντότητα», τονίζει ο κ. Γεραπετρίτης αναφερόμενος στον Οικονομικό Διάδρομο Ινδίας-Μέσης Ανατολής-Ευρώπης (IMEC), το πιο φιλόδοξο σχέδιο στην ατζέντα Ελλάδας-Ινδίας και προσθέτει ότι το οραματικό αυτό σχέδιο δεν έχει μόνον αναπτυξιακό χαρακτήρα, αλλά θα συμβάλει στην εμβάθυνση των πολιτιστικών σχέσεων, αλλά και στην εμπέδωση της ειρήνης.
Παράλληλα εκφράζει τη βούληση της Ελλάδας να αποτελέσει ζωτικό τμήμα του Διαδρόμου: «Η Ελλάδα επιθυμεί να είναι το κατώφλι, η πύλη της Ινδίας στην Ευρώπη και όχι μόνο λόγω της γεωγραφικής της θέσης. Είναι η πλησιέστερη στη Μέση Ανατολή ηπειρωτική χώρα και διαθέτει ιδιαίτερα σημαντικά λιμάνια, όπως το λιμάνι του Πειραιά, ένα από τα μεγαλύτερα στη μεσογειακή Ευρώπη».
Η αξιοποίηση του Πειραιά ως κόμβου στον IMEC θα μπορούσε να μειώσει κατά επτά ημέρες τη διάρκεια του ταξιδιού. Εκτός αυτού, η Ελλάδα διαθέτει πολύ ισχυρό εμπορικό ναυτικό στόλο, έχει αναπτύξει ισχυρές συνέργειες σε σχέση με τη μεταφορά δεδομένων και έχει καταστεί ενεργειακός κόμβος, ιδίως καθαρών μορφών ενέργειας.
Καθώς μάλιστα η Ινδία είναι παρούσα στην Ελλάδα σε σημαντικά έργα, όπως η εμβληματική κατασκευή του νέου αεροδρομίου του Καστελίου στην Κρήτη, θα πρέπει να εξεταστούν προσεκτικά οι πολύ σημαντικές επενδυτικές ευκαιρίες που προσφέρουν ο Πειραιάς και άλλα ελληνικά λιμάνια.
Σε κάθε περίπτωση, η Αθήνα είναι διατεθειμένη να κάνει ό,τι περνάει από το χέρι της για την υλοποίηση του διαδρόμου. «Με την κυβέρνηση της Ινδίας καθορίσαμε κατά την παραμονή μας εδώ στο Νέο Δελχί τα επόμενα βήματα για το έργο IMEC, αλλά και για όλες τις άλλες οικονομικές και πολιτιστικές σχέσεις που πρέπει να αναπτύξουμε στο εγγύς μέλλον», λέει ο κ. Γεραπετρίτης.
Πλέον θα πρέπει να διευρυνθεί ακόμα περισσότερο η πολυμερής συνεργασία και πιο συγκεκριμένα με τα αραβικά κράτη, με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και τη Σαουδική Αραβία, προκειμένου να καταρτιστούν πολύ συγκεκριμένοι οδικοί χάρτες για την πραγματοποίηση του έργου.
Ερωτηθείς για τον κίνδυνο να επηρεαστεί ο IMEC από την κρίση στη Μέση Ανατολή, ο υπουργός Εξωτερικών παραδέχεται ότι θα μπορούσε να σημειωθεί κάποια καθυστέρηση. Ωστόσο, εκφράζει την ακράδαντη πεποίθησή του ότι το σχέδιο θα εξελιχθεί «ανεξάρτητα από την τρέχουσα κατάσταση, η οποία ελπίζουμε ότι θα τερματιστεί σύντομα». Χαρακτηρίζει «πραγματικά φρικτή» την κρίση στη Μέση Ανατολή, όπου έχει προκληθεί μεγάλη ανθρωπιστική καταστροφή, και καλεί τη διεθνή κοινότητα «να λάβει σημαντικά μέτρα, προκειμένου να σταματήσουν οι εχθροπραξίες και να επιτραπεί η είσοδος πλήρους ανθρωπιστικής βοήθειας ειδικά στην περιοχή της Γάζας».
Ο κ. Γεραπετρίτης εκφράζει ακόμη την ανησυχία του για την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στην Ερυθρά Θάλασσα. Πέραν του ότι τα χτυπήματα των Χούθι της Υεμένης έχουν μειώσει κατά περίπου 35% την εμπορική κίνηση μέσω της διώρυγας του Σουέζ, υπάρχει σημαντικός κίνδυνος διάχυσης της κρίσης.
«Αυτό που πραγματικά πρέπει να κάνουμε είναι να διεξάγουμε μια παγκόσμια επιχείρηση για την προστασία της θαλάσσιας ασφάλειας», δηλώνει. Η Ελλάδα έχει παράσχει το αρχηγείο στην επιχείρηση της ΕΕ και συμμετέχει σε αυτήν με μια φρεγάτα. «Θεωρούμε ότι είναι σημαντικό όχι μόνο ως προς την θαλάσσια ασφάλεια και την ασφάλεια όλων όσοι εργάζονται σε αυτό τον τομέα, αλλά και γιατί το επιτάσσει η παγκόσμια ασφάλεια», εξηγεί.
Αναφερόμενος στη θέση της Ινδίας στο διεθνές γίγνεσθαι, ο κ. Γεραπετρίτης αναφέρει: «Η Ινδία συνιστά ένα μοντέλο οικονομίας ιδιαίτερα σημαντικό, καθώς παράγει πλούτο και ευημερία. Από την άλλη πλευρά συνδέει το Νότο και το Βορρά, τη Δύση και την Ανατολή, διαδραματίζει ηγετικό ρόλο στον Παγκόσμιο Νότο και στην G20 και θα μπορούσε να αποτελέσει επίκεντρο του διεθνούς διαλόγου για το μέλλον της παγκόσμιας διακυβέρνησης».
Γι’ αυτό, αναφέρει, θα πρέπει να συμμετάσχει ενεργά στην απαραίτητη διαδικασία μεταρρύθμισης των Ηνωμένων Εθνών, ώστε να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της σύγχρονης εποχής. Η Ελλάδα πάντως, προσθέτει, θα στηρίξει την υποψηφιότητα της Ινδίας για τη μη μόνιμη έδρα στο Συμβούλιο Ασφαλείας, αλλά και την υποψηφιότητα για την οργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων του 2036.
Απαντώντας σε ερώτηση για το σύμφωνο κινητικότητας εργαζομένων με την Ινδία, ο κ. Γεραπετρίτης εκτιμά ότι θα υπογραφεί και θα επικυρωθεί στο εγγύς μέλλον, σε κάθε περίπτωση εντός του 2024: «Πρόκειται για μία πρωτότυπη και πρότυπη συμφωνία προκειμένου, αφενός, να επιτραπεί η κινητικότητα των εργατικού δυναμικού και, αφετέρου, να αντιμετωπιστεί η παράτυπη μετανάστευση».
Η Ελλάδα χρειάζεται εργατικά χέρια στους τομείς των κατασκευών, του τουρισμού, της αναψυχής και της γεωργίας. Αποτελεί δε ιδιαίτερα σημαντικό στοιχείο το ότι η επικείμενη συμφωνία αναφέρεται τόσο σε ειδικευμένους, όσο και σε ανειδίκευτους εργάτες.
Η στρατιωτική συνεργασία είναι ένα άλλο κεφάλαιο, το οποίο ενδιαφέρει πολύ την ελληνική πλευρά. Η συμμετοχή σε κοινές στρατιωτικές ασκήσεις αποτελεί σημαντική αναβάθμιση της συνεργασίας σε αυτό το πεδίο, όπως και η υπογραφή του Μνημονίου Συνεννόησης μεταξύ των Συμβούλων Ασφαλείας των δύο χωρών, όμως υπάρχει ακόμα μεγάλο περιθώριο αλληλεπίδρασης, π.χ. μέσω της ανταλλαγής τεχνογνωσίας.
«Είμαστε χώρες που υποστηρίζουμε την ειρήνη και τη σταθερότητα στις περιοχές τους και σε παγκόσμιο επίπεδο. Είναι σημαντικό να αναβαθμίσουμε τη σχέση μας, ειδικά από τη στιγμή που αντιμετωπίζουμε τεράστιες προκλήσεις σε παγκόσμιο επίπεδο όσον αφορά την ασφάλεια», παρατηρεί ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών.
Επισημαίνει δε πως οι πόλεμοι στη Μέση Ανατολή και στην Ουκρανία καθιστούν αναγκαία την επανεξέταση της διεθνούς αρχιτεκτονικής ασφαλείας. Λαμβάνοντας υπόψη τις δυσκολίες που αναδείχθηκαν στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, τόσο σε επίπεδο ΕΕ, όσο και σε επίπεδο Ηνωμένων Εθνών, θα πρέπει να αναζητηθούν πιο αποτελεσματικές λύσεις σε θέματα ασφάλειας, τονίζει.
«Πρέπει να αρχίσουμε να θεωρούμε την παγκόσμια διακυβέρνηση ως αποτελεσματικό μέσο για την προστασία της ειρήνης, της ευημερίας και της σταθερότητας», καταλήγει.
