Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Today Press του Σαββάτου
του Ζαχαρία Ζούπη *
Η συζήτηση για την πρόταση μομφής προς την Κυβέρνηση που κατέθεσε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ ολοκληρώθηκε, η Κυβέρνηση δεν καταψηφίστηκε, οπότε και δεν έπεσε όπως έχει προαναγγελθεί δεκάδες φορές τον τελευταίο χρόνο.
Άλλωστε οι προτάσεις δυσπιστίας καταλήγουν πάντα υπέρ των κυβερνήσεων, αυτός είναι πολιτικός και κοινοβουλευτικός νόμος. Μπορεί η καταφυγή σε αυτό το μέτρο να θεωρείται τυπικά το ισχυρότερο όπλο που διαθέτει ένα κόμμα της αντιπολίτευσης, στην ουσία όμως πρόκειται για κυβερνητικό πιστόλι. Στη Μεταπολίτευση δεν υπήρξε ποτέ πρόταση μομφής που έριξε ελληνική κυβέρνηση.
Στις προηγούμενες μέρες και πιστεύω και στις επόμενες, γράφτηκαν και θα γραφτούν πολλές αναλύσεις στις οποίες δύο θέματα κυριαρχούν:
-Γιατί κατέθεσε την πρόταση δυσπιστίας ο Α. Τσίπρας μόλις δύο μήνες περίπου πριν τις βουλευτικές εκλογές, που στόχευε;
-Τελικά τι κατάφερε, ποιο ήταν το πολιτικό αποτέλεσμα του τριήμερου συζήτησης;
Ασφαλώς, υπάρχουν πολλά θέματα προς διερεύνηση, αλλά ας ξεκινήσουμε από τα βασικά.:
Πρώτον, αφού η Κυβέρνηση υπερψηφίστηκε, η προσπάθεια ανατροπής της Κυβέρνησης απέτυχε και αυτό είναι μία ήττα για το ΣΥΡΙΖΑ.
Δεύτερο, αφού υπήρξε μια επίδειξη συσπείρωσης της Κοινοβουλευτικής Ομάδας της Ν.Δ, απέτυχε και κάθε προσπάθεια να δημιουργηθούν κάποιες μικρές, έστω, ρωγμές στην Ν.Δ.
Τρίτο, η πρόταση έδωσε την δυνατότητα στους υπουργούς και τους βουλευτές της Ν.Δ να αναφερθούν στο Κυβερνητικό έργο το οποίο σημειωτέον κρίνεται θετικά στις δημοσκοπήσεις από το 40% περίπου της κοινής γνώμης, όταν μόλις το 13% έχει θετική άποψη για την αντιπολιτευτική πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ και το 21.5% θεωρεί πως αν είχαμε Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ θα πήγαιναν καλύτερα τα πράγματα για την χώρα (από την έρευνα της OPINION POLL που δημοσιεύτηκε στο The TOC στις 17-1).
Τέταρτο, η στιγμή που επιλέχτηκε για την κατάθεση της μομφής μάλλον ήταν η πλέον ακατάλληλη για τον ΣΥΡΙΖΑ. Τις τελευταίες μέρες υπήρχαν γεγονότα και αποκαλύψεις που, μάλλον, έφεραν σε δύσκολη θέση το Κόμμα της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης.
Τα fake news
Η παραπέρα αποκάλυψη της στημένης επίθεσης κατά της χώρας και η προσπάθεια δυσφήμισής της με το μεγαλύτερο fake new των τελευταίων χρόνων – όπως έγραψε ελβετική εφημερίδα – με το ψέμα της νεκρής Μαρίας δεν ήταν ότι καλύτερο για το ΣΥΡΙΖΑ που είχε σπεύσει να υιοθετήσει τα πάντα.
Tα SMS Παππά – Καλογρίτσα
Οι αποκαλύψεις Καλογρίτσα για τα sms με τα οποία μοιράζονταν μέχρι και τα ποσοστά συμμετοχής των συν-καναλαρχών του Καναλιού που στηνόταν, αλλά και οι καταγγελίες για μεταφορά μαύρου χρήματος προς το ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι ότι καλύτερο για την Αξιωματική Αντιπολίτευση. Επίσης, η οριστικοποίηση του συμπεράσματος της έρευνας για την παρακολούθηση των γραφείων του Κ.Κ.Ε το 2016 από την ΕΥΠ επί Κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ- ΑΝΕΛ, παρακολούθηση που έρχεται να προστεθεί στην παρακολούθηση του Στέργιου Πιτσιόρλα και τις καταγγελίες για παρακολουθήσεις κι άλλων στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ επί της κυβέρνησής τους δυσκολεύουν, αν μη τι άλλο, την εμφάνιση του ΣΥΡΙΖΑ ως εισαγγελέα ή ως υπερασπιστή του Κράτους Δικαίου. Αυτό το αξιοποίησαν στο έπακρο τα στελέχη της κυβερνητικής πλειοψηφίας.
Μάλλον άγχος δείχνει
Η επιλογή επομένως ήταν μια λαθεμένη πολιτικά και επικοινωνιακά τακτική κίνηση. Μάλλον δείχνει μια αγχωτική προσπάθεια εκ μέρους της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ λόγω των δημοκοπικών ευρημάτων. Αν κάποιος πάρει όλες τις δημοσκοπήσεις (έχουν δημοσιευτεί ήδη επτά μέσα στις πρώτες μέρες του 2023) η Ν.Δ εισέρχεται στην τελική ευθεία προς τις βουλευτικές εκλογές με ισχυρό προβάδισμα από 6% έως 8% στην απλή πρόθεση ψήφου, διαφορά που διευρύνεται όταν γίνεται η αναγωγή επί των εγκύρων ή όταν παραπέρα προσεγγίζεις εκτίμηση ψήφου.
Του ρίχνει στο κεφάλι παντού
Ταυτόχρονα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης προηγείται 15% κατά μέσο όρο του Α. Τσίπρα στην καταλληλότητα για Πρωθυπουργός. Σχεδόν σε όλα δε τα ερωτήματα που διερευνούν την άποψη των πολιτών για το ποιος μπορεί να διαχειριστεί καλύτερα από την Οικονομία μέχρι την ακρίβεια, από την εγκληματικότητα μέχρι την ασφάλεια της χώρας, ο πρωθυπουργός διαθέτει μεγάλο προβάδισμα. Σε όσα καταγράφονται ως κριτήρια επιλογής του κόμματος που θα ψηφίσουν (οικονομία, στήριξη κοινωνίας, αντιμετώπιση ακρίβειας, καταλληλότητα για Πρωθυπουργός), οι πολίτες δίνουν αισθητό δημοσκοπικό προβάδισμα στον Κ. Μητσοτάκη.
Τα δημοσκοπικά ευρήματα δεν δίνουν επομένως αέρα στο ΣΥΡΙΖΑ ότι μπορεί να ανατρέψει τους συσχετισμούς. Άλλωστε περίπου το 65% των πολιτών θεωρούν ότι νικητής στις εκλογές θα είναι η Ν.Δ. Γι αυτό έχω την αίσθηση ότι ο πραγματικός στρατηγικός στόχος του ΣΥΡΙΖΑ ενόψει των πρώτων εκλογών δεν είναι ούτε η πρωτιά, ούτε η ύπαρξη ενός αθροίσματος ΣΥΡΙΖΑ- ΠΑΣΟΚ που να σχηματίζει Κυβέρνηση. Και τα δύο αυτά σενάρια μοιάζουν αδύνατα με βάση τα μέχρι σήμερα δημοσκοπικά ευρήματα που είναι και τα μόνα εργαλεία ανάλυσης.
Ο πραγματικός στόχος Τσίπρα
Νομίζω επομένως ότι ο στόχος είναι η συγκράτηση με κάθε τρόπο των ποσοστών της Ν.Δ γύρω στο 32% , κάτι που προϋποθέτει σφήνες, ρωγμές στην κοινωνική εκλογική βάση της Ν.Δ και ταυτόχρονα η άνοδος της συσπείρωσης του ΣΥΡΙΖΑ που αν και ανέβηκε κατά την διάρκεια του 2022, υστερεί σημαντικά από την συσπείρωση του ( 70-72% η συσπείρωση της Ν.Δ , 62%- 64% η συσπείρωση του ΣΥΡΙΖΑ). Αυτές οι στοχεύσεις σε συνδυασμό με την πρόθεση του Α. Τσίπρα να επιβεβαιώνει τον ρόλο του ως του μόνου αντιπολιτευτικού δέους του Κ. Μητσοτάκη είναι οι πραγματικοί λόγοι της επιλογής.
Απέφερε κάτι για κάποιον από τους δύο μονομάχους η συζήτηση στην Βουλή;
Δεν προσέθεσε κάτι κατά την γνώμη μου, αλλά θα το δούμε και από τις δημοσκοπήσεις. Πάντα για οριακά κέρδη και ζημιές που δεν θα ανατρέπουν την σημερινή συζήτηση στην Βουλή. Σίγουρα πάντως η συζήτηση όπως έγινε, δεν δημιούργησε και την καλύτερη εικόνα για το επίπεδο της αντιπαράθεσης. Οι ακραίες φράσεις, η αποφυγή της ουσίας από πολλές ομιλίες, οι θεσμικές σκιές που διατηρούνται, επηρεάζουν κρίσιμα, ευαίσθητα για την λειτουργία των θεσμών ακροατήρια.
Συντελούν σε μια απαξία της Πολιτικής, σε πιθανή αποστασιοποίηση οριακών τμημάτων και σε μια απομάκρυνση των νέων ανθρώπων. Η τοξικότητα τροφοδοτεί αντικειμενικά αντισυστημικές δυνάμεις και αυτό είναι ένα διαχρονικό συμπέρασμα που δεν πρέπει να ξεχνιέται.
*Ο Ζαχαρίας Ζούπης είναι πολιτικός αναλυτής και υπεύθυνος ερευνών της Opinion Poll