Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Today Press
του Ζαχαρία Ζούπη, διευθυντή ερευνών της OpinionPoll
Oι τελευταίες έρευνες αποτυπώνουν όχι μόνο πολύ μικρές διαφορές ανάμεσα στα κόμματα που καταλαμβάνουν τις θέσεις 2 έως 5, αλλά και μια κινούμενη άμμο, δηλαδή μετακινήσεις εντός της αντιπολίτευσης, ακόμη και από κόμματα της Αριστεράς σε κόμματα της Δεξιάς.
Στην τελευταία έρευνα της OPINION POLL (29-2) ζώνη ανάμεσα στις θέσεις 2 έως 5 έχει μέγιστη διαφορά 3,8 μονάδες. Το ΠΑΣΟΚ βρίσκεται στη 2η θέση, αλλά με τάσεις μικρής μείωσης σε σχέση με προηγούμενες μετρήσεις από τον Νοέμβριο και μετά και με απόσταση δύο μονάδων από τον ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος υποχωρεί διαρκώς (στην πρόθεση ψήφου η διαφορά είναι 1.4%, ενώ σε μετρήσεις άλλων εταιρειών κυμαίνεται από 0.8% έως 1.4%, με την PULSE να βρίσκει απόλυτη ισοπαλία). Ταυτόχρονα έχουμε το φαινόμενο ΚΚΕ και Ελληνική Λύση να καταγράφουν διψήφια ποσοστά (10,1% και 10,2% αντίστοιχα), με το κόμμα του κ. Βελόπουλου να βρίσκεται 3ο. Αλλά η εικόνα αυτή δεν φαίνεται να έχει παγιωθεί, τα δεδομένα δείχνουν ότι τα πάντα είναι ρευστά.
Για να γίνει πιο σαφές η οριακότητα των συσχετισμών που βλέπουμε, θα πρέπει να σημειωθεί ότι βρισκόμαστε μπροστά σε ένα πολύ υψηλό ποσοστό αναποφάσιστων, της τάξης του 18%-19% και συνολικά μια γκρίζα ζώνη που κυμαίνεται ανάμεσα στο 21% και το 25%. Αυτό θολώνει περαιτέρω το τοπίο, καθώς η αναγωγή των αναποφάσιστων έχει ένα βαθμό επισφάλειας.
Ας δούμε όμως τι συμβαίνει με τα κόμματα της διακεκαυμένης ζώνης. Το ΠΑΣΟΚ έχει μεγάλη συσπείρωση, παραμένει δεύτερο κόμμα στην εκτίμηση ψήφου με 13,9%, αλλά δεν φαίνεται να εισπράττει από τις φθορές της ΝΔ, του ΣΥΡΙΖΑ ή από αλλού. Δείχνει να έχει παραιτηθεί από την διεκδίκηση του κέντρου και να στοχεύει καταψηφίζοντας τα πάντα προς τα αριστερά του, αν και η πτώση του ΣΥΡΙΖΑ δεν φαίνεται να τροφοδοτεί κάποιο ρεύμα εισροών . Πρόκειται για στρατηγικό σφάλμα που μπορεί να αποβεί μοιραίο. Ο ΣΥΡΙΖΑ υποχωρεί στο 11,9%, αλλά τα ευρήματα της έρευνας δείχνουν ότι μετά το συνέδριο, το προφίλ του Κασσελάκη έχει ενισχυθεί. Μένει να δούμε αν αυτό αποτυπωθεί σε άνοδο των ποσοστών του ΣΥΡΙΖΑ στις επόμενες μετρήσεις. Την ίδια στιγμή είναι αξιοσημείωτη η άνοδος της Ελληνικής Λύσης στο 10,2%, καθώς έχει στοιχεία δυναμικής. Εισπράττει τόσο από τη ΝΔ, όσο επίσης από το ΠΑΣΟΚ και το ΣΥΡΙΖΑ. Αν η Ελληνική Λύση συνεχίσει τη δυναμική που δείχνει δημοσκοπικά από το Δεκέμβριο και μετά, δεν μπορεί κανείς να αποκλείσει ότι δεν θα πλασαριστεί ακόμη πιο ψηλά. Τα ποσοστά της από το δεύτερο ΠΑΣΟΚ απέχουν 3,7 μονάδες, λίγο πάνω δηλαδή από τα όρια του στατιστικού λάθους, και δείχνει μια δυναμική, την οποία δεν έχει το κόμμα του κ. Ανδρουλάκη. Αν η δυναμική αυτή συνεχιστεί και δεν είναι μια εικόνα της περιόδου αυτής λόγω του γάμου ομόφυλων ζευγαριών, δεν αποκλείεται να βρεθούμε προ εκπλήξεων.
Κάλπη χαλαρής ψήφου
Εν ολίγοις, τα πάντα ρει και αυτό αποκτά μεγαλύτερη αξία αφού μιλάμε για εκλογές κατ΄ εξοχήν χαλαρής ψήφου, όπως πάντα είναι οι Ευρωεκλογές. Δεν πρέπει δε να υποτιμάμε, ότι έχει δημιουργηθεί πλέον ένας κοινός χώρος, δίχως τις παραδοσιακές διαχωριστικές γραμμές «Αριστερά – Δεξιά», όπου στρώματα πολιτών, επιρρεπή στον λαϊκισμό, μετακινούνται πολύ εύκολα από κόμμα σε κόμμα. Το βασικό κριτήριο δεν είναι τόσο ο πολιτικός χώρος, όσο ποιος φωνάζει, κατά τη γνώμη τους, πιο δυνατά και αποτελεσματικά. Το βλέπουμε παντού στην Ευρώπη, το βλέπουμε τώρα και στην Ελλάδα.
Έτσι βλέπουμε επικαλύψεις όσον αφορά τη στάση των κομμάτων που ανήκουν στην Αριστερά και την Κεντροαριστερά με εκείνη που αφορά κόμματα που ανήκουν στον πέραν της ΝΔ, χώρο. Τα πέντε κόμματα της Αριστεράς και Κεντροαριστεράς, ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ, ΚΚΕ, ΠΛΕΥΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ, ΝΕΑ ΑΡΙΣΤΕΡΑ, καταψηφίζουν τα ίδια νομοσχέδια, με την ίδια ευκολία και συχνά παρόμοια επιχειρηματολογία, όπως ακριβώς κάνουν η Ελληνική Λύση, η Νίκη και οι Σπαρτιάτες. Σε αυτή την λίαν περίεργη Βουλή, βλέπουμε 8 κόμματα να είναι απέναντι σε ένα. Με κοινό καταγγελτικό λόγο και στάση που δίνει πολλές φορές την εντύπωση ενός ενιαίου χώρου.
Τα παραδείγματα πολλά, από την επιστολική ψήφο, το καθολικό όχι στην ψήφιση του νέου Ποινικού Κώδικα, τις τοποθετήσεις τους, αν και από διαφορετικές αφετηρίες, στα μη κρατικά πανεπιστήμια, κ,.ό.κ.
Η ομογενοποίηση θολώνει το μήνυμα
Αν παλαιότερα έκλεινες τα μάτια και άκουγες κάποιον να έχει αρνητική θέση για τα μη κρατικά πανεπιστήμια, θα τον τοποθετούσες αυτομάτως στην Αριστερά. Σήμερα, αυτό δεν ισχύει. Εναντίον τους είναι και όλος ο πέραν της ΝΔ πολιτικός χώρος. Αυτή η ομογενοποίηση θολώνει το μήνυμα για κάποια ακροατήρια και διευκολύνει τις μετακινήσεις. Αυτός ο κοινός «αντιμητσοτακικός» χώρος που δημιουργείται κάνει επί της ουσίας ζημιά στα κόμματα της Κεντροαριστεράς, με ωφελημένες τις δυνάμεις από τα πιο Δεξιά. Δεν είναι τυχαίο ότι τα κερδισμένα από τις μετακινήσεις κόμματα είναι η Ελληνική Λύση, το ΚΚΕ και η Νίκη.
Συγκρίνοντας τα ευρήματα της τελευταίας έρευνας της OPINION POLL με την αμέσως προηγούμενη, δέκα ημέρες πριν, διαπιστώνουμε ότι το ΠΑΣΟΚ χάνει 0,7%, ο ΣΥΡΙΖΑ 0,3%, ενώ το ΚΚΕ, όπως και η Ελληνική Λύση ενισχύονται αμφότερα με 0,7%. Από 14,6% το ΠΑΣΟΚ έχει πέσει στο 13,9% και από 12,5% ο ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται στο 11,9%. Αντίστοιχα το ΚΚΕ έχει ανέβει από το 9,4% στο 10,1% και η Ελληνική Λύση από το 9,5% στο 10,2%. Κερδισμένη και η Νίκη, που εισπράττει 0,4%, και από 3,8%, την βρίσκουμε πλέον στο 4,2%.
Στατιστικά, οι σημερινές δημοσκοπικές αποστάσεις των τεσσάρων κομμάτων που ακολουθούν τη ΝΔ, είναι επισφαλείς, βρίσκονται στα όρια του σφάλματος, και πολιτικά αυτές οι δυναμικές που φαίνεται να αναπτύσσονται, εγείρουν ερωτήματα. Το συμπέρασμα είναι ότι ενόψει των Ευρωεκλογών του Ιουνίου θα μπορούσε να συμβεί κάθε είδους ανατροπή στις θέσεις 2 έως 5.
Βρισκόμαστε μπροστά σε Ευρωεκλογές που το μόνο σίγουρο είναι ότι η Ν.Δ θα είναι πρώτο κόμμα με σημαντική διαφορά. Όλα τα άλλα παίζονται. Το επόμενο διάστημα θα έχει μεγάλο ενδιαφέρον και για το ποσοστό της Ν.Δ, αλλά μάλλον μεγαλύτερο για τα ποσοστά και την τελική κατάταξη των βασικών κομμάτων της αντιπολίτευσης. Οι κάλπες ίσως κρύβουν μεγάλες εκπλήξεις και αυτό θα πυροδοτήσει πιθανότατα πολιτικές αναταράξεις.
