Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Today Press
Του Πάνου Μπαίλη
Οι τελευταίες πολιτικές κρίσεις ανέδειξαν νέα κόμματα και παράλληλα νέες τάσεις στην κοινωνία. Στην Εκκλησία η οικονομική κρίση δεν γέννησε κάτι νέο, ωστόσο, η πανδημία covid-19 αλλά και η ψήφιση του νομοσχεδίου για τα ομόφυλα ζευγάρια προκάλεσαν σεισμό και ανέδειξαν τάσεις στην Ιεραρχία οι οποίες «διεκδικούν» τη μετά Ιερώνυμου εποχή.
Επί της ουσίας, οι τάσεις αυτές κινούνται σε δύο άξονες. Στους μετριοπαθείς και τους σκληρούς, με τους περισσότερους υποψήφιους διαδόχους του Ιερώνυμου να ανήκουν στην πρώτη ομάδα. Οι σκληροί έχουν δυνάμεις στη βάση των ακραίων πιστών, αλλά οι μετριοπαθείς στην Ιερά Σύνοδο και όλα δείχνουν ότι ένας εξ’ αυτών θα ανέλθει στο θρόνο. Άλλωστε, αυτή είναι και η επιθυμία του αρχιεπισκόπου.
Ήδη έχουν συγκροτηθεί οι ομάδες και έχουν ξεχωρίσει οι πιθανοί διάδοχοι του Ιερώνυμου.
‘Όλα εξαρτώνται από τον ίδιο τον κ. Ιερώνυμο και από την απόφασή του, αν θα αφήσει την αρχιεπισκοπία άμεσα. Αυτό ουδείς το γνωρίζει και για τον λόγο αυτόν είναι σε θέση μάχης και αναμονής. Κάθε αρχιεπίσκοπος θα ήθελε να είναι ρυθμιστής των εξελίξεων αλλά ουδείς μπορεί να πει κάτι επ’ αυτού. Το ιδανικό για τον ίδιο θα ήταν να αποσυρθεί στο ησυχαστήριό του στη Ζάλτσα Βοιωτίας και να ασχοληθεί με τα δικά του. Αλλά, μέχρι στιγμής, δεν έχει ανοίξει τα χαρτιά του.
Το θέμα της διαδοχής, λόγω του εναγκαλισμού Εκκλησίας-Πολιτείας, επηρεάζει άμεσα τις εξελίξεις. Μοιραία, εκτός από τους μητροπολίτες, σημαντικό ρόλο θα παίξουν σε ενδεχόμενη διαδοχή το Οικουμενικό Πατριαρχείο, η κυβέρνηση αλλά και οι οικονομικοί παράγοντες οι οποίοι πάντα εμπλέκονται άμεσα ή έμμεσα στις εκλογές.
Σήμερα, οι βασικοί υποψήφιοι δεν ανήκουν στην ομάδα των φανατικών αλλά και οι φανατικοί, λόγω των αποφάσεων της κυβέρνησης, προσπαθούν να επικρατήσουν ώστε να «σώσουν τους πιστούς» από το «κακό που έρχεται», στο όνομα της παγκοσμιοποίησης και της εμπόδισης των δικαιωματιστών να επιβάλουν τον δικό τους τρόπο ζωής στην κοινωνία.
Οι μετριοπαθείς δεν θέλουν συγκρούσεις με την πολιτεία και κυρίως δεν επιθυμούν θέσεις που διχάζουν τον λαό.
Επειδή όλο αυτό το σκηνικό «εγκυμονεί» κινδύνους για κάθε υποψήφιο, κάποιοι θέλουν έναν μεταβατικό αρχιεπίσκοπο ώστε να κερδίσουν χρόνο και να μην υπάρχουν τριβές λόγω ανταγωνισμού.
Σήμερα, τον ρόλο του «μεταβατικού αρχιεπισκόπου», θα μπορούσαν να τον παίξουν οι μητροπολίτες: Σπάρτης Ευστάθιος, Ναυπάκτου Ιερόθεος, Ξάνθης Παντελεήμων και Μυτιλήνης Ιάκωβος.
Απ’ όλους αυτούς, αυτόν τον ρόλο θα δεχόταν να παίξει μόνο ο μητροπολίτης Ναυπάκτου Ιερόθεος.
Οι άλλοι θα έλεγαν «ναι», μόνο στην περίπτωση που θα ήταν «κοινής αποδοχής».
Πέραν αυτών, δυναμικά έχει παρέμβει στο παιχνίδι διαδοχής και η τάση των μετριοπαθών, η οποία διαμηνύει προς όλους ότι «χρειάζονται καθαρές λύσεις», ώστε η Εκκλησία να βρει τον βηματισμό της σε μια περίοδο όπου η επιρροή της περιορίζεται.
Αυτή την περίοδο τρείς είναι οι μητροπολίτες που έχουν ξεχωρίσει στον αγώνα της διαδοχής (κατά αλφαβητική σειρά) οι : Σύρου Δωρόθεος, ο Δημητριάδος Ιγνάτιος και ο Μεσσηνίας Χρυσόστομος.
Ωστόσο, κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει για τον θρόνο τους μητροπολίτες Αλεξανδρουπόλεως Άνθιμο, Μεσογαίας Νικόλαο, Πειραιώς Σεραφείμ, Πατρών Χρυσόστομο, Χαλκίδος Χρυσόστομο και Λαρίσης Ιερώνυμο.
Ρόλο θα μπορούσαν να διεκδικήσουν και νεώτεροι της Ιεραρχίας, όπως οι μητροπολίτες Ιωνίας Γαβριήλ και Φθιώτιδος Συμεών, οι οποίοι είναι κάτω των 50 και αυτό ίσως να μην είναι και υπέρ τους.
Οι πιθανοί διάδοχοι, έτσι όπως εξελίσσεται η κατάσταση στο εσωτερικό της Ιεραρχίας είναι:
Σύρου Δωρόθεος
Ο 70χρονος κ. Δωρόθεος ακολουθώντας την πολιτική των ίσων αποστάσεων και της ήρεμης πορείας, είναι μεταξύ των υποψηφίων διαδόχων. Διατηρεί καλές σχέσεις με το σύνολο των Ιεραρχών και από αυτούς που αποφεύγουν τη δημοσιότητα, επιλέγοντας το ήρεμο λόγο. Είναι χαρακτηριστικό ότι την περίοδο της υγειονομικής κρίσης τάχθηκε με φανατισμό υπέρ των θέσεων της κυβέρνησης και της επίσημης Εκκλησίας. Στο θέμα του γάμου των ομόφυλων ζευγαριών, υπερασπίστηκε τις θέσεις της Ιεραρχίας χωρίς να ζητά προγραφές.
Δημητριάδος Ιγνάτιος
Ο 67χρονος Ιεράρχης ήταν πάντα από τους ανερχόμενους και φωτισμένους μητροπολίτες. Έχει φίλους στην Ιεραρχία και αρκετή επιρροή στο ευρύτερο εκκλησιαστικό περιβάλλον. Την περίοδο της πανδημίας βγήκε μπροστά και στήριξε τις θέσεις της επίσημης Εκκλησίας και συγκρούστηκε με τους φανατικούς στην περιοχή του. Για τα ομόφυλα ζευγάρια επέλεξε να προσεγγίσει το θέμα θεολογικά χωρίς ακρότητες. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι θα στηριχτεί από τους λεγόμενους «Χριστοδουλικούς», αλλά είναι αμφίβολο αν σήμερα υφίσταται τέτοια ομάδα.
Μεσσηνίας Χρυσόστομος
Είναι πανεπιστημιακός, έχει άριστη θεολογική κατάρτιση και στα 63 του χρόνια έχει ξεχωρίσει για τον δυναμικό του λόγο σε ό,τι αφορά όλα τα ζητήματα που έχουν διχάσει την κοινωνία. Πολλές φορές έχει συγκρουστεί μέσα στην Σύνοδο για θέματα της Εκκλησίας. Έχει φίλους και ιεράρχες οι οποίοι ευχαρίστως θα τον στήριζαν σε μια πιθανή εκλογή και παράλληλα ανήκει σε αυτούς που εύκολα κατατάσσονται στις «ηγετικές φυσιογνωμίες».
Αλεξανδρουπόλεως Άνθιμος
Ο Ιεράρχης που έχει ταχθεί να «φυλάττει Θερμοπύλες¨, από τη φύση του δεν είναι άνθρωπος που θα προβάλει τον εαυτό του. Φροντίζει όμως με άρθρα και συνεντεύξεις να παρεμβαίνει με άριστο λόγο στον τρόπο με τον οποίο οι «αδελφοί του» διεκδικούν θέσεις και αξιώματα και ονειρεύεται μια Εκκλησία πιο κοντά στο λαό. Στα 61 του δείχνει να μην ενδιαφέρεται να γίνεται αρεστός και δεν επιδιώκει «φιλίες» οι οποίες παρασκηνιακά θα μπορούσαν να τον προωθήσουν στη διαδοχή.
Μεσογαίας Νικόλαος
Ο 69χρονος Νικόλαος είναι από τους Ιεράρχες που εναντιώθηκαν στο νομοσχέδιο για τα ομόφυλα ζευγάρια μέχρι παρεξηγήσεως. Από την πρώτη στιγμή που εξελέγη, ξεχώρισε για τις γνώσεις του και τις σπουδές του. Θεωρείται άτομο με σημαντικές επιστημονικές και θεολογικές θέσεις αλλά, προς το παρόν, δεν αποκαλύπτει τις προθέσεις του σε ό,τι αφορά τη διαδοχή. Έχει καλές σχέσεις με πολλούς πολιτικούς αλλά αυτό δεν φαίνεται να λειτουργεί υπέρ του.
Πειραιώς Σεραφείμ
Ο κ. Σεραφείμ είναι από τους πλέον δυναμικούς Ιεράρχες και πολλές φορές εκφράζει και ακραίες θέσεις για διάφορα κοινωνικά θέματα, όπως συνέβη πρόσφατα με το γάμο των ομόφυλων όπου έφτασε σε σημείο να κατηγορήσει έμμεσα και τον ίδιο τον Ιερώνυμο .Επίσης, λόγω της αυτοκεφαλίας της Ουκρανίας, έχει στραφεί και κατά του ίδιου του Οικουμενικού Πατριάρχη, στηρίζοντας έμμεσα το Πατριαρχείο Μόσχας. Στα 67 του χρόνια έχει καταφέρει να επιβληθεί σε πιστούς και μη με τον δυναμικό του λόγο , τις απόλυτες θέσεις του και τις γνώσεις του σε θεολογικά θέματα. Έχει φίλους αν και έχει δείξει ότι δεν ενδιαφέρεται για την εξουσία αλλά πως θα επηρεάζει του απλούς πιστούς.
Λαρίσης Ιερώνυμος
Είναι 53 χρόνων και έχει συμπληρώσει στο τιμόνι της μητρόπολης Λάρισας πέντε χρόνια. Με καλές σπουδές σε Ελλάδα και εξωτερικό και ισχυρό θεολογικό λόγο θεωρείται από τους ανεχόμενους ιεράρχες. Δεν αποδέχεται αποφάσεις που απαξιώνουν τον ρόλο της Εκκλησίας και πρωταγωνιστεί σε κοινωνικές παρεμβάσεις ειδικά μετά τις πλημμύρες στη Θεσσαλία.
Πατρών Χρυσόστομος
‘Ήταν από τα αγαπημένα παιδιά του μακαριστού Χριστόδουλου. Έχει συμπληρώσει ήδη 19 χρόνια στη θέση του μητροπολίτη Πάτρας, με δημόσιες παρεμβάσεις. -ειδικά το τελευταίο διάστημα – που τον κατατάσσουν στους σκληρούς. Μια ομάδα στην οποία άνετα θα μπορούσε να πρωταγωνιστήσει. Για τον 66χρονο ιεράρχη, προέχει ο λόγος της Εκκλησίας και η διαποίμανση των πιστών. ‘Έχει φίλους στο στρατόπεδο των «Χριστοδουλικών», αλλά δύσκολα θα κερδίσει την εμπιστοσύνη τους.
Χαλκίδος Χρυσόστομος
Ο 67χρονος ιεράρχης εξελέγη επί Χριστοδούλου. Αποφεύγει τις δημόσιες τοποθετήσεις. Παραμένει άγνωστο αν έχει φιλοδοξίες για τη θέση του αρχιεπισκόπου. Έχει θεολογική κατάρτιση αλλά δεν έχει ηγετικό προφίλ. Αυτό δεν σημαίνει ότι, αν ψηφιστεί, θα αρνηθεί τον θρόνο.
