Μια σημαντική ανακάλυψη ήρθε στο φως κατά τη συντήρηση τοιχογραφιών στο Καθολικό της Παλαιάς Μονής Ταξιαρχών Αιγιαλείας, κοντά στο Αίγιο.
Σύμφωνα με ανακοίνωση του Υπουργείου Πολιτισμού, εντοπίστηκε η μοναδική γνωστή προσωπογραφία του Κωνσταντίνου ΙΑ΄ Παλαιολόγου, του τελευταίου αυτοκράτορα του Βυζαντίου.
Η ανακάλυψη έγινε από την αρχαιολόγο και επικεφαλής της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αχαΐας, δρ Αναστασία Κουμούση, κατά τη διάρκεια εργασιών συντήρησης τοιχογραφιών του 15ου αιώνα.
Η κ. Κουμούση φαίνεται πως εντόπισε την προσωπογραφία στο δεύτερο στρώμα τοιχογράφησης, «το οποίο βάσει τεχνοτροπικών κριτηρίων χρονολογείται με ασφάλεια στα μέσα του 15ου αιώνα» και από την ανακοίνωση προκύπτει ότι η αποτύπωση του αυτοκράτορα έγινε όσο ήταν εν ζωή και μάλιστα όχι από αντιγραφή αλλά με τον ίδιο παρόντα.
Ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος γεννήθηκε το 1404 και βρήκε τον θάνατο κατά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453. Ο θάνατός του και ο χαμένος τάφος του πέρασαν στη λαϊκή παράδοση και ο ίδιος έμεινε γνωστός και τραγουδήθηκε ως ο «Μαρμαρωμένος βασιλιάς».
«Το πορτραίτο συνδέεται με τον τελευταίο αυτοκράτορα του Βυζαντίου και αφορά τη μοναδική εν ζωή προσωπογραφία του. Ο ζωγράφος πρέπει να απέδωσε τα προσωπογραφικά χαρακτηριστικά του τελευταίου αυτοκράτορα του Βυζαντίου, Κωνσταντίνου ΙΑ΄ Παλαιολόγου, από ιδία αντίληψη, δηλαδή το πρότυπό του να μην ήταν ένα επίσημο αυτοκρατορικό πορτρέτο, όπως συνηθιζόταν, αλλά ο ίδιος ο αυτοκράτορας», υπογραμμίζει στη δήλωσή της η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη.
Στην ίδια ανακοίνωση τονίζεται επίσης ότι πρόκειται για την τελευταία χρονολογικά σωζόμενη προσωπογραφία αυτοκράτορα στη βυζαντινή μνημειακή ζωγραφική και το μοναδικό πορτρέτο του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, σύγχρονο με τη σύντομη βασιλεία του (6 Ιανουαρίου 1449-29 Μαΐου 1453). Ο Κωνσταντίνος ήταν αδελφός των χορηγών της Μονής Ταξιαρχών, των δεσποτών Δημητρίου και Θωμά, και το πορτρέτο συνδέεται, πάντα σύμφωνα με το ΥΠΠΟ, με τη γενναιόδωρη χορηγία των αδελφών του στη μονή μετά τη λήξη του πρώτου μεταξύ τους εμφυλίου πολέμου (1449-1450), που επιτεύχθηκε με τη «διαιτησία» του αυτοκράτορα. Ο ζωγράφος του δεύτερου στρώματος του Καθολικού προερχόταν πιθανότατα από τον Μυστρά, όπου ο Παλαιολόγος είχε ζήσει πέντε χρόνια ως δεσπότης πριν στεφθεί αυτοκράτορας.
Στην τοιχογραφία της μονής απεικονίζεται, όπως αναφέρει το υπουργείο Πολιτισμού, η μορφή ενός ώριμου άνδρα που φέρει αυτοκρατορικά «διάσημα» (πολυτελή λώρο πάνω από τον ανοιχτόχρωμο σάκο, διάλιθο στέμμα) και κρατάει σταυροφόρο σκήπτρο. Ο χρυσοκέντητος πορφυρός μανδύας του διακοσμείται με μετάλλια, στα οποία εγγράφονται δικέφαλοι αετοί με στέμμα ανάμεσα στις κεφαλές τους, διακριτικό των μελών της οικογένειας των Παλαιολόγων. Η παρουσία των δικέφαλων αετών στo ένδυμα της μορφής, σε συνδυασμό με τα υπόλοιπα insignia, αποτελούσαν, όπως σημειώνεται, ένα εικονογραφημένο μήνυμα που επέτρεπε στον θεατή να ταυτοποιήσει αδιαμφισβήτητα τον άνδρα με αυτοκράτορα.
