Ο ΟΟΣΑ, στην ετήσια έκθεσή του για την Ελλάδα το 2024, προτείνει σημαντικές αλλαγές στο φορολογικό σύστημα, με στόχο τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης και τη βελτίωση των δημόσιων εσόδων.
Κεντρικό σημείο των συστάσεων είναι η κατάργηση ή ο περιορισμός των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ, η εξάλειψη φοροαπαλλαγών για συνταξιούχους και η αύξηση φόρων σε «ανθυγιεινά» προϊόντα, όπως καπνός, τρόφιμα πλούσια σε ζάχαρη, αλάτι ή λιπαρά.
Η έκθεση υπογραμμίζει ότι η ευρεία χρήση μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ και άλλες φορολογικές απαλλαγές μειώνουν την αποδοτικότητα του συστήματος. Παρά τον υψηλό συντελεστή ΦΠΑ (7ος στον ΟΟΣΑ), τα έσοδα από τον φόρο βρίσκονται μόνο στο μέσο επίπεδο του οργανισμού. Ειδικές διατάξεις, όπως οι φοροαπαλλαγές για εισοδήματα από ενοίκια ή οι οικογενειακές εκπτώσεις για ιατρικές δαπάνες, θεωρούνται αναποτελεσματικές, καθώς συχνά ευνοούν τα πλουσιότερα νοικοκυριά.
Ο ΟΟΣΑ αναγνωρίζει πρόοδο στη μείωση της φοροδιαφυγής, κυρίως μέσω μέτρων όπως τα POS και το myDATA, αλλά επισημαίνει ότι το κενό συμμόρφωσης παραμένει υψηλό.
Η έκθεση σημειώνει ότι η Ελλάδα κατατάσσεται χαμηλά στη φορολόγηση προϊόντων επιβλαβών για την υγεία. Ειδικοί φόροι κατανάλωσης στον καπνό, καθώς και σε τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη, αλάτι ή λιπαρά, προτείνονται ως μέτρα για την προώθηση πιο υγιεινών συμπεριφορών και την αύξηση των εσόδων. Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, το κάπνισμα συνέβαλε στο 22% των θανάτων το 2019, ενώ η παχυσαρκία στους νέους αυξήθηκε από 22% το 2018 σε 28% το 2022, καθιστώντας την ένα σημαντικό πρόβλημα υγείας.
Οι συστάσεις του ΟΟΣΑ έρχονται σε μια περίοδο έντονης πολιτικής αντιπαράθεσης για το ζήτημα των μειώσεων του ΦΠΑ στη χώρα μας. Η έκθεση επισημαίνει την ανάγκη για τακτική αξιολόγηση του οφέλους και του κόστους των υφιστάμενων φορολογικών διατάξεων, προκειμένου να ενισχυθεί η φορολογική αποδοτικότητα και η κοινωνική δικαιοσύνη.
