«Η δικαιοσύνη είναι σαν το οξυγόνο. Η παρουσία της περνάει ίσως απαρατήρητη, αλλά η απουσία της καθιστά τη ζωή αδύνατη. Όπως το ανθρώπινο σώμα δεν επιβιώνει χωρίς οξυγόνο έτσι και η δημοκρατία δεν μπορεί να αναπνεύσει, δεν μπορεί να προοδεύσει, δεν μπορεί να εξελιχθεί χωρίς τον πνεύμονα της απονομής δικαίου», τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης μιλώντας σε εκδήλωση του υπουργείου Δικαιοσύνης με θέμα «Ελληνική Δικαιοσύνη: Οι μεγάλες αλλαγές».
Κεντρικό μέλημα της κυβέρνησης, εδώ και πέντε χρόνια, τόνισε ο Πρωθυπουργός, αποτελεί η θωράκιση του κράτους δικαίου και ο εκσυγχρονισμός, όχι γιατί μας λείπουν οι άξιοι δικαστές, αλλά γιατί, το συγκεκριμένο πεδίο το πολιορκούν παθογένειες πολλών δεκαετιών.
Ο κ. Μητσοτάκης ανέφερε, πως είναι χρέος μας να κοιτάξουμε μπροστά, αναγνωρίζοντας τα πολλά θετικά βήματα τα οποία έγιναν ως τώρα.
Στάθηκε σε τρία μέτωπα, στη μεγάλη μεγάλη καθυστέρηση στην έκδοση των τελεσίδικων αποφάσεων, στην περιορισμένη ψηφιοποίηση της χρήσης τεχνολογίας και στην επανακατάρτιση του προσωπικού και βέβαια στα ζητήματα των υποδομών.
Ανέφερε ότι από το 2019 η κυβέρνηση έχει προωθήσει 30 σημαντικές θεσμικές τομές όπως ενδεικτικά είναι η αναθεώρηση του ποινικού κώδικα.
Αναφερόμενος ειδικά στις υποθέσεις της ενδοοικογενειακής βίας σημείωσε:
«Αντιμετωπίζουμε αυστηρότερα τους θύτες και προστατεύουμε, αποτελεσματικότερα τα θύματα της ενδοοικογενειακής βίας, με δίκες οι οποίες διεξάγονται πλέον κατά προτεραιότητα. Στον τομέα της αντιμετώπισης της ενδοοικογενειακής βίας έχει γίνει μια πολύ ουσιαστική δουλειά με τη συνεργασία πολλών υπουργείων εμπεδώνοντας το αίσθημα, κυρίως στις γυναίκες οι οποίες θα καταγγείλουν τέτοια περιστατικά, ότι τελικά στο κράτος και στη δικαιοσύνη θα βρουν την προστασία και τη φροντίδα που αξίζουν»
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε και στα βήματα για την εξωδικαστική επίλυση των διαφορών.
Όπως σημείωσε:
«Αυτές οι επιλογές μειώνουν σημαντικά τις υποθέσεις οι οποίες φτάνουν στις αίθουσες ενώ και οι προθεσμίες σταδιακά εξορθολογίζονται. Ύστερα από χρόνια γίνεται μια πολύ σημαντική προσπάθεια στο συμβούλιο της επικρατείας το οποίο αυξάνει τους ρυθμούς του περιορίζοντας τις αναβολές»
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, χαρακτήρισε ως εμβληματική μεταρρύθμιση τον νέο δικαστικό χάρτη.
«Έχουμε επιτέλους ένα δικαστικό χάρτη ο οποίος ενοποιεί τα πρωτοδικεία και τα ειρηνοδικεία, διπλασιάζουμε ουσιαστικά με αυτήν την παρέμβαση τους δικαστές του πρώτου βαθμού οι οποίοι αναλαμβάνουν το μεγαλύτερο μέρους των ποινικών και αστικών υποθέσεων. Τα πρώτα δείγματα είναι πολύ ενθαρρυντικά. Είναι μια μεταρρύθμιση της οποίας τα αποτελέσματα θα τα κρίνουμε και θα τα δούμε σε βάθος χρόνου»
Αναφορικά με τις υποδομές, είπε ότι προγραμματίζεται να κατασκευαστούν νέα δικαστικά μέγαρα σε οκτώ πόλεις, ενώ ανακαινίζονται ριζικά αλλά δέκα με πιο εμβληματικό ίσως το νέο δικαστικό μέγαρο του Πειραιά, το οποίο θα είναι έτοιμο το πρώτο εξάμηνο του 2026.
Ο Πρωθυπουργός αναφέρθηκε και στην ανάγκη για ταχύτερη έκδοση δικαστικών αποφάσεων.
Όπως σημείωσε:
«Πρέπει και εμείς να φτάσουμε στον μέσο όρο περίπου των κρατών του συμβουλίου της Ευρώπης για την έκδοση μιας τελεσίδικης δικαστικής απόφασης, λίγο κάτω δηλαδή από τα 2 χρόνια»
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης σημείωσε ακόμα πως 220 εκ. ευρώ έχουν εξασφαλιστεί για παρεμβάσεις που σχετίζονται με τη δικαιοσύνη και αναφέρθηκε εκτενώς στην αξιοποίηση της σύγχρονης τεχνολογίας.
Είπε χαρακτηριστικά:
«Δεν θα αντικαταστήσει ποτέ η τεχνητή νοημοσύνη την ανθρώπινη κρίση όμως μπορεί να είναι ένα πολύ σημαντικό εργαλείο το οποίο θα επιταχύνει διαδικασίες και θα βελτιώσει τελικά την παραγωγικότητα των ίδιων των δικαστών»
Αναφορικά με το κράτος δικαίου, υποστήριξε ότι η πρόοδος αναγνωρίζεται από την ετήσια έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής περιορίζοντας σε μόνο τέσσερις τις σχετικές συστάσεις της.
Στην έκθεση, όπως ανέφερε ο Πρωθυπουργός, χαιρετίζεται και η παρέμβαση -σταθμός, με την οποία οι δικαστές θα συμμετέχουν στην επιλογή της ηγεσίας τους.
Επιπρόσθετα, αναφέρθηκε και στη δικαστική αστυνομία που έγινε πραγματικότητα το 2024, τονίζοντας πως αποδεικνύεται ότι στον κρίσιμο χώρο της δικαιοσύνης η Ελλάδα προχωρά με γρήγορους ρυθμούς.
Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε:
«Δεν ισχυρίζομαι σε καμία περίπτωση ότι όλα γίνονται άψογα. Θεωρώ ότι μόνο αν είμαστε πραγματικά αυστηροί με τους εαυτούς μας και με το έργο μας, μπορούμε ουσιαστικά να βελτιωνόμαστε. Ας μην ξεχνάμε όμως από που ξεκινήσαμε πριν από 5 χρόνια και που είμαστε σήμερα, σε μια πορεία σίγουρα με αδυναμίες αλλά με πολλές γενναίες μεταρρυθμίσεις»