Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Τοday Press
Του Ανδρέα Μαζαράκη
Η συνάντηση με τον Κεμάλ. Ο κόμης αναφέρει στο βιβλίο του “Fifty Years of War and Diplomacy in the Balkans” ότι είχε την ευκαιρία να γνωρίσει τον Κεμάλ, τον ιδρυτή της Τουρκικής Δημοκρατίας, τότε στα 28 του χρόνια και ότι ξανασυναντήθηκαν στην Κωνσταντινούπολη. Κατά τον Τούρκο δημοσιογράφο διίστανται οι απόψεις αν ο Κεμάλ ή ο Sforza επεδίωξε τη συνάντηση, ο Sforza υποστηρίζει ότι ο Κεμάλ επιδίωξε τη συνάντηση και την βοήθεια του για να αποφύγει την εξορία στην Μάλτα, από τις εγγλέζικες δυνάμεις κατοχής.
«Ο Mustafa Kemal Pasha και ο Κόμης συναντήθηκαν τουλάχιστον δύο φορές στην Κωνσταντινούπολη. Η πρώτη συνάντηση έγινε αμέσως μετά την άφιξη του Κεμάλ στην Κωνσταντινούπολη. Σε αυτή τη συνάντηση ο Κεμάλ συνοδευόταν από τον φίλο του Fethi Bey… Στην πρώτη έκθεση που αποστέλλει ο Sforza (11/12/1918) στο υπουργείο εξωτερικών επαίρεται ότι απέκτησε δύο τούρκους αξιωματικούς “he got two Turkish officers”, χωρίς να αναφέρει ονόματα… Αλλά σε επόμενη έκθεση (17/12/1918) αναφέρει τα ονόματα του Κεμάλ και του Fethi Pashas.
O Sforza είπε στους Πασάδες επισκέπτες ότι: Η Σμύρνη και οι περιοχές που την περιβάλλουν θα δοθούν σε ελληνική κατοχή και ότι οι Τούρκοι οφείλουν να οργανώσουν εθνική στρατιωτική αντίσταση εναντίον της εισβολής. Υποσχέθηκε δε ότι η Ιταλία θα τους υποστήριζε με κάθε όπλων, πολεμικού υλικού και επιβεβαίωσε τη στήριξη της πρεσβείας στις προσπάθειές τους. Οι φίλοι του Κεμάλ επίμονα εισηγήθηκαν να αναλάβει ο Κεμάλ την αρχηγία της προσπάθειας. Ο Κεμάλ και ο Fethi συμφώνησαν ότι έπρεπε η Μυστική Επαναστατική Οργάνωση, “Επιτροπή Ενότητας και Προόδου” (και μετέπειτα κόμμα the Committee of Union and Progress (CUP) να διατηρήσει τη δράση του με την προοπτική της δημιουργίας των Ηνωμένων Πολιτειών της Τουρκίας».
Τεκμηριώνοντας ο Τούρκος δημοσιογράφος την παρουσία της Ιταλίας σε κάθε βήμα των εξελίξεων στην Τουρκία και τη βοήθεια στους Νεότουρκους κρίνει σκόπιμο να αναφέρει:
«Ο ιδιοκτήτης της βίλας όπου είχε περιοριστεί ο καθαιρεθείς Σουλτάνος Abdulhamid ήταν η ιταλοεβραϊκή οικογένεια Alatini…Οι Νεότουρκοι της Επιτροπής της Ένωσης και της Προόδου συναντιόνταν στην Τράπεζα της Θεσσαλονίκης επίσης ιδιοκτησία της οικογένειας Alatini. Kατά τη διάρκεια των συναντήσεων οι συγκεντρωμένοι πρότειναν ότι ο Κεμάλ, ο οποίος είχε επιστρέψει από το μέτωπο του Σινά και της Παλαιστίνης, έπρεπε να αναλάβει την ηγεσία της CUP».
Η ιταλική βοήθεια στην Τουρκία
Συνεχίζοντας ο Τούρκος δημοσιογράφος, σχετικά με την ιταλική στάση αναφέρει συγκεκριμένα πως:
«ο Sforza αρνήθηκε τη συμμετοχή του Έλληνα εκπροσώπου στο συμβούλιο των κομισαρίων των συμμάχων και νικητών στην Κωνσταντινούπολη. Οι κομισάριοι των νικητριών δυνάμεων στην Κωνσταντινούπολη συνήθιζαν να συναντιούνται, μία φορά την εβδομάδα, για να συζητούν θέματα σχετικά με τη διοίκηση της Πόλης. Ο Sforza αρνήθηκε τη συμμετοχή του Έλληνα αντιπροσώπου σε αυτές τις συναντήσεις.
Αμέσως μετά την απόβαση των ελληνικών δυνάμεων στη Σμύρνη ο Κεμάλ άρχισε το ταξίδι που θα σφράγιζε την ιστορία με το όνομά του. Μετά από αίτημα του κόμη Sforza έφυγε από την Κωνσταντινούπολη με visa που του δώσανε οι Βρετανοί και έφτασε στην Σαμψούντα με πλοίο όπου έτυχε εγκάρδιας υποδοχής από τα Βρετανικά στρατεύματα. Κατά τα φαινόμενα υπήρξε ο επιθεωρητής της 9ης στρατιάς και ο Κόμης. του έδωσε ένα χέρι βοηθείας για την πραγμάτωση των στόχων στην Ανατολία. Αλλά η κύρια επιδίωξη του Κεμάλ ήταν η οργάνωση της αντίστασης εναντίον του ελληνικού στρατού και η δημιουργία ενός νέου κράτους. Αρχικά συμμετείχε στη Συνέλευση του Ερζερούμ για λογαριασμό των ανατολικών επαρχιών.
Σε αυτή τη συνέλευση οι εθνικές δυνάμεις, οι άτακτοι, και οι δυνάμεις αστυνόμευσης αναγνωρίστηκαν ως οι μόνες εθνικές δυνάμεις. Ο Κεμάλ εξελέγη αρχηγός επικεφαλής της επιτροπής αντιπροσώπευσης η οποία εκπροσωπούσε τις οργανώσεις αντίστασης που είχαν δημιουργηθεί στην Οθωμανική Αυτοκρατορία μεταξύ του 1818 και 1819 ειδικότερα στην ανατολική Ανατολία…
Στην συνέχεια ο Κεμάλ κατευθύνθηκε στο Sivas για να παρευρεθεί σε μία πανεθνική συνέλευση. Ο Ιταλός καθηγητής Biagio Pace, σε άρθρο του γραμμένο τον Φεβρουάριο του 1920 με τίτλο “The Sivas Congress”, στο οποίο συμμετείχε και ο ίδιος, χαρακτηρίζει την συνέλευση ως την Επανάσταση του Σεπτέμβρη και προσδιορίζει ως τον σκοπό αυτής της επανάστασης την δημιουργία ενός νέου κράτους που θα αντισταθεί στις πιθανές αποφάσεις των ειρηνευτικών συνομιλιών των Παρισίων».
Ο Ιταλός Λόρενς της Ανατολίας
Στη συνέχεια ο Bulut επικεντρώνει τις παρατηρήσεις στην εξόχως ενδιαφέρουσα δράση του αρχηγού των ιταλικών μυστικών υπηρεσιών Ugo Luca, σημειώνοντας χαρακτηριστικά:
«Η Ιταλία είχε μέγιστη συμμετοχή στην οργάνωση της τουρκικής αντίστασης εναντίον των Ελλήνων μέχρι και την πρώτη σφαίρα που έπεσε στη Σμύρνη. Παρότι οι Ιταλοί είχαν καταλάβει την Ανατολία πριν από τους Έλληνες, δεν υπήρξε καμία ένοπλη αντίσταση εναντίον των Ιταλών. Στην πραγματικότητα από την πρώτη του μέρα, ο ένοπλος αγώνας των Τούρκων αρχίζει εναντίον των Ελλήνων.
Η Ιταλία είχε καταλάβει τμήμα της λεκάνης της Μεσογείου και ειδικότερα τη Αττάλεια. Οι Ιταλοί καραμπινιέροι και οι ιταλικές δυνάμεις κατοχής και επιβολής της τάξης γνωστές με το όνομα Arma, με λίγα λόγια δρούσε στην κατεχόμενη περιοχή. Η πλέον δραστήρια από αυτές τις μονάδες που είχαν μεταφερθεί στην Ανατολία ήταν η 379η Gendamerie Team στο Κουσάντασι, υπό την ηγεσία του υπολοχαγού Ugo Luca.
Ο Luca ήταν ο αρχηγός των μυστικών ιταλικών υπηρεσιών στην Ανατολία, ειδικά εκπαιδευμένος σε αντάρτικου τύπου πόλεμο και γνώριζε επίσης καλά την τούρκικη γλώσσα. Σύντομα θα αποκτούσε τη φήμη του Λόρενς της Ανατολίας. Οι πρώτες εθνικές τουρκικές δυνάμεις εναντίον των Ελλήνων δημιουργήθηκα υπό την οργανωτική στήριξη και την ηγεσία του Λούκα.
Η Ιταλία επίσης κάλυπτε την διακίνηση οπλισμού και ανδρών από την Κωνσταντινούπολη στην Ανατολία. Στις 17 Ιανουαρίου του 1919, η Οθωμανική αστυνομία απέκτησε φιλική διασύνδεση με τις δυνάμεις ασφαλείας των συμμάχων. Τον Φεβρουάριο ο στρατηγός και Κόμης Balduino Caprini από τις δυνάμεις των Ιταλών καραμπινιέρων ανέλαβε επικεφαλής των συμμαχικών δυνάμεων ασφαλείας στην Κωνσταντινούπολη…
Οι Νεότουρκοι στην Κωνσταντινούπολη είχαν επίσης οργανώσει μια επαναστατική κίνηση στο πρότυπο της Μαύρης Χειρός, κινήματος που είχε την ευθύνη της δολοφονίας του Αυστροούγγρου πρίγκιπα και πυροδότησε τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο Ιταλός στρατηγός Caprini γνώστης των Νεότουρκων οργανώσεων και με μεγάλη πείρα σε τέτοια θέματα αφενός προστάτευσε το Νεοτουρκικό Μαύρο Χέρι και αφετέρου επέτρεπε στην οργάνωση, την διακίνηση όπλων και μαχητών.
Επιπροσθέτως, πέραν των όπλων και των μαχητών η Ιταλία φρόντιζε την ενημέρωση με κρίσιμες πληροφορίες και ειδήσεις την Άγκυρα. Για παράδειγμα η ενημέρωση για την επικείμενη συμμαχική κατάληψη του κοινοβουλίου στην Κωνσταντινούπολη… Η Επιτροπή Αντιπροσώπευσης στην Άγκυρα προέβη σε διεθνείς διαμαρτυρίες χρησιμοποιώντας ως βάση τα γραφεία της Ιταλικής αντιπροσωπείας στη Ατταλεία… Επίσης ο στρατηγός Caprini φρόντισε για τη μετακίνηση επιφανών Νεοτούρκων όπως ο Ismet Inonou και ο Halide Edipe στην Άγκυρα, γεγονός που συνέβαλε στην μετατροπή της Eπιτροπής Aντιπροσώπευσης της Άγκυρας σε Μεγάλη Εθνική Συνέλευση»…
