του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου*
Μια νέα επιστημονική μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Natural Food, προειδοποιεί ότι δεν στέκεται στα πόδια της η θεωρία που αναπτύσσεται από ορισμένους εξτρεμιστικούς, τυχοδιωκτικούς πολιτικούς και στρατιωτικούς κύκλους διεθνώς, ότι μπορεί δηλαδή να υπάρξει μια περιορισμένης εμβέλειας και περιορισμένων συνεπειών πυρηνική σύγκρουση.
Η μελέτη που έγινε από επιστημονική ομάδα υπό την Δρ. Lili Xia του Πανεπιστημίου Rutgers καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ακόμα και μια περιορισμένη ανταλλαγή πυρηνικών πυρών από δύο πυρηνικές δυνάμεις, στην οποία θα χρησιμοποιούνταν λιγότερο από το 3% των υπαρχόντων παγκοσμίως πυρηνικών όπλων, θα μπορούσε να οδηγήσει σε μαζική πείνα και θάνατο 2.5 δισεκατομμυρίων ανθρώπων. Ο υπολογισμός έγινε με βάση τον εκτιμώμενο παγκόσμιο πληθυσμό του 2010 (6.7 δισεκατομμύρια). Σήμερα ο πληθυσμός της Γης εκτιμάται είναι περί τα 8 δισεκατομμύρια, άρα και οι νεκροί θα είναι περισσότεροι.
Ο υπολογισμός των θυμάτων δεν αφορά τα εκατομμύρια άμεσα θύματα της σύγκρουσης που θα πεθάνουν από τις εκρήξεις, τις πυρκαγιές και την έκθεση στη ραδιενέργεια, αλλά αυτούς που θα χάσουν τη ζωή τους από τις κλιματικές και οικονομικές συνέπειες ενός, έστω και «περιορισμένου» πολέμου.
Όσο για την περίπτωση ενός γενικού πυρηνικού πολέμου ΗΠΑ – Ρωσίας, οι Αμερικανοί ερευνητές υπολογίζουν ότι θα στοιχίσει τη ζωή σε περισσότερους από πέντε δισεκατομμύρια ανθρώπους, την πλειοψηφία δηλαδή του ανθρώπινου γένους.
Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν το σύστημα πρόβλεψης κλιματικών φαινομένων Community Earth System Model, για να υπολογίσουν πόσα αέρια και άλλα υπολείμματα των πυρηνικών εκρήξεων, που εμποδίζουν την ηλιακή ακτινοβολία, θα εκλυθούν στην ατμόσφαιρα και τη στρατόσφαιρα στην περίπτωση έξη σεναρίων πυρηνικής σύγκρουσης. Κυρίως εστιάστηκαν στην περίπτωση μιας πυρηνικής σύγκρουσης Ινδίας και Πακιστάν. Κι αυτό γιατί αρκετές προηγούμενες μελέτες για το ενδεχόμενο περιορισμένου πυρηνικού πολέμου είχαν επίσης εστιαστεί σε αυτό το σενάριο, γεγονός που επιτρέπει καλύτερη σύγκριση με τα συμπεράσματά τους. Επιπλέον, οι διεθνείς γεωπολιτικοί αναλυτές θεωρούν αρκετά πιθανό να προκληθεί ένας τέτοιος πόλεμος, δεδομένης της μακράς ιστορίας αντιπαλότητας και βαθειάς εχθρότητας των δύο κρατών.
Η έκρηξη πυρηνικών όπλων πάνω από πόλεις προκαλεί μεγάλες πυρκαγιάς και έκλυση καπνού, στάχτης και άλλων υπολειμμάτων που αιωρούνται μέχρι τη στρατόσφαιρα, παραμένουν εκεί για χρόνια και εμποδίζουν την ηλιακή ακτινοβολία.
Το μπλοκάρισμα της ηλιακής ακτινοβολίας θα προκαλέσει το φαινόμενο του πυρηνικού χειμώνα, προκαλώντας πτώση της παγκόσμιας θερμοκρασίας μεταξύ 1.3℃ στο καλύτερο και 6.5℃ στο χειρότερο σενάριο. Σε κάθε περίπτωση θα έχουμε καταστροφική πτώση της γεωργικής, κτηνοτροφικής και αλιευτικής παραγωγής (το τελευταίο λόγω της αναγκαστικής μαζικής στροφής σε προϊόντα της θάλασσας για διατροφή και της συνακόλουθης καταστροφής των θαλάσσιων αποθεμάτων). Αναμένεται επίσης να εκδηλωθούν πολύ μεγαλύτερα από τα ήδη πολύ μεγάλα σημερινά μεταναστευτικά ρεύματα.
Σημειωτέον ότι η μελέτη δεν εξετάζει τις ζημιές που θα προκληθούν στη ζώνη του όζοντος που περιβάλλει τη Γη στην περίπτωση έστω και περιορισμένου πυρηνικού πολέμου. Μια συνοδευτική έκθεση της διεθνούς οργάνωσης γιατρών για την αποτροπή ενός πυρηνικού πολέμου (IPPNW), υπολογίζει ότι και με τη μικρότερη περιορισμένη ανταλλαγή πυρηνικών πυρών, η θέρμανση των αιωρούμενων αποβλήτων των πυρηνικών εκρήξεων θα προκαλέσει την καταστροφή του 25% του όζοντος που, στο ανώτερο βόρειο ημισφαίριο θα φτάσει το 50-70%. Θα πληγούν πολύ έντονα οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, η Ευρώπη και η βόρειος Ασία, περιλαμβανομένων τμημάτων της Ρωσίας και της Κίνας. Η ζημιά στη ζώνη του όζοντος σημαίνει αύξηση στην έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία και των κρουσμάτων εγκαυμάτων, καταρράκτη, καρκίνου και άλλων ασθενειών.
(*) Ο Δημήτρης Κωνσταντακόπουλος είναι δημοσιογράφος
