της Anne-Francoise Hivert*
Η συνάντηση ήταν «εποικοδομητική» και η συζήτηση «θα συνεχιστεί». Μερικές ώρες μετά τη συνάντηση των εκπροσώπων της φινλανδικής, της σουηδικής και της τουρκικής κυβέρνησης στην Άγκυρα, στις 25 Μαΐου, το Ελσίνκι και η Στοκχόλμη ήλπιζαν να βρεθεί κοινό έδαφος ανάμεσα στις δύο πλευρές ώστε η Τουρκία να άρει τις αντιρρήσεις της για την ένταξή τους στο ΝΑΤΟ. Όμως οι διαπραγματεύσεις μπορεί να χρειαστούν εβδομάδες.
Ο Τούρκος Πρόεδρος δεν έκρυψε ότι οι επιφυλάξεις του αφορούν κυρίως τη Σουηδία, την οποία κατηγορεί ότι χρηματοδοτεί και εξοπλίζει το ΡΚΚ και τη συριακή του πτέρυγα, τις Μονάδες Προστασίας του Λαού. Η Τουρκία ζητά από τη Σουηδία να δώσει τέλος στην «πολιτική στήριξη της τρομοκρατίας», να άρει το εμπάργκο στις εξαγωγές όπλων προς την Άγκυρα και να εκδώσει 30 Κούρδους που είναι ύποπτοι για σχέσεις με το ΡΚΚ.
«Θα εξετάσουμε τον κατάλογο που μας έδωσε η Τουρκία και θα διαλευκάνουμε ορισμένες εκκρεμότητες», δήλωσε η Σουηδή πρωθυπουργός Μαγκνταλένα Άντερσον, ξεκαθαρίζοντας ότι η χώρα της δεν στέλνει ούτε χρήματα ούτε όπλα σε τρομοκρατικές οργανώσεις και ότι έχει χαρακτηρίσει το ΡΚΚ «τρομοκρατική οργάνωση» ήδη από το 1984.
Η κυβέρνησή της δέχεται πιέσεις να μην υποκύψει στον «εκβιασμό» της Άγκυρας. Πολλοί διανοούμενοι, αλλά και εκπρόσωποι των Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα, διακηρύσσουν ότι δεν πρέπει σε καμιά περίπτωση να παραδοθούν στην Άγκυρα άνθρωποι που διαφωνούν απλώς με την πολιτική της.
«Πρόκειται για έναν δημαγωγό που μάχεται για την επιβίωσή του», λέει ο Κούρδος δημοσιογράφος Κούρντο Μπακσί, αναφερόμενος στον Ερντογάν. «Αν αρχίσουμε να ικανοποιούμε τις απαιτήσεις του, θα προβάλει κι άλλες».
Σύμφωνα με εκτιμήσεις, στη Σουηδία βρίσκονται 100.000 Κούρδοι, από την Τουρκία, το Ιράκ, το Ιράν, τη Συρία και τον Λίβανο. «Πολλοί από αυτούς είναι εξαιρετικά ανήσυχοι ότι μπορεί να εκδοθούν στην Τουρκία».
Η Σουηδία αποτελεί εδώ και δεκαετίες καταφύγιο πολιτικών προσφύγων, και ιδιαίτερα Τούρκων και Κούρδων που διέφυγαν από τη χώρα πρώτα μετά το πραξικόπημα του 1980 κι ύστερα μετά τις συγκρούσεις με το ΡΚΚ, τη δεκαετία του 1990, σχολιάζει ο Πάουλ Λέβιν, από το Σουηδικό Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων. «Η κουρδική διασπορά είναι πολύ ενεργή και πολιτικά στρατευμένη».
Στο Κοινοβούλιο, 8 από τους 349 βουλευτές είναι Κούρδοι. Για τους Σοσιαλδημοκράτες, η κατάσταση περιπλέκεται ακόμη περισσότερο από το γεγονός ότι έχουν πραγματοποιήσει στροφή 180 μοιρών ως προς τη θέση τους για το ΝΑΤΟ. Το κόμμα είναι διχασμένο. Πολλοί φοβούνται λοιπόν ότι αν η Σουηδία εγκαταλείψει την αδέσμευτη πολιτική της, δεν θα μπορέσει να ασκεί και ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική, που περιλαμβάνει την υπεράσπιση μειονοτήτων όπως οι Κούρδοι.
Οι πιέσεις του Ερντογάν ενισχύουν επίσης τα επιχειρήματα των αντιπάλων του ΝΑΤΟ, για τους οποίους ένας από τους βασικούς λόγους της διαφωνίας τους με την υποψηφιότητα είναι η παρουσία της Τουρκίας στους κόλπους της Ατλαντικής Συμμαχίας.
(*) Η Αν-Φρανσουάζ Ιβέρ είναι ανταποκρίτρια της Monde στη Σουηδία
