Μειωμένα ποσοστά εμβολιασμού και νέα κρούσματα ιλαράς την ώρα που ένα πρόσωπο που αμφισβητεί τα εμβόλια αναλαμβάνει υπουργός Υγείας: στις ΗΠΑ οι υγειονομικοί ανησυχούν για μια «προαναγγελθείσα καταστροφή».
Από την αρχή του έτους έχουν καταγραφεί στο Τέξας 90 κρούσματα ιλαράς, καμία δεκαριά στη γειτονική πολιτεία του Νέου Μεξικού και μερικά ακόμη σε όλη τη χώρα εγείροντας τον φόβο για την επιστροφή αυτής της ιδιαίτερα μολυσματικής ασθένειας, που είχε σχεδόν εξαλειφθεί χάρη στον εμβολιασμό.
«Η ιλαρά είναι το μήνυμα που προαναγγέλλει» μια κρίση που έρχεται, δήλωσε ο παιδίατρος- λοιμωξιολόγος Πολ Όφιτ αναφερόμενος στη μείωση του ποσοστού εμβολιασμού μετά την πανδημία covid-19.
Καθώς αυξάνεται η δυσπιστία προς τις υγειονομικές αρχές και τις φαρμακευτικές εταιρείες, ολοένα και περισσότεροι γονείς αποφασίζουν να μην εμβολιάσουν τα παιδιά τους.
Σε εθνικό επίπεδο στις ΗΠΑ το ποσοστό των παιδιών ηλικίας 4 με 5 ετών που έχουν εμβολιαστεί για την ιλαρά – παρά το γεγονός ότι το εμβόλιο αυτό είναι υποχρεωτικό-έπεσε από το 95% το 2019 σε κάτω από 93% το 2023, με μεγάλες διακυμάνσεις ανά πολιτεία. Στο Άινταχο, για παράδειγμα, το ποσοστό το 2023 ήταν κάτω από 80%.
Η τάση αυτή ενδέχεται να επιδεινωθεί με τον νέο υπουργό Υγείας των ΗΠΑ, τον Ρόμπερτ Κένεντι Τζούνιορ, ο οποίος έχει αμφισβητήσει επανειλημμένα την ασφάλεια των εμβολίων και έχει αναπαραγάγει ψευδείς πληροφορίες για το θέμα, προειδοποιούν οι ειδικοί.
Συνέπεια αυτού: η επανεμφάνιση ασθενειών που είχαν εξαλειφθεί ή σχεδόν εξαλειφθεί. «Πρόκειται για μια προαναγγελθείσα καταστροφή», σχολίασε ο Όφιτ.
«Ήδη είναι σε εξέλιξη. Τα ποσοστά ανοσοποίησής μας είναι ήδη αρκετά χαμηλά ώστε ευάλωτα παιδιά να προσβάλλονται από αυτές τις ασθένειες», επεσήμανε η Τζένιφερ Χέρικς, επιστήμονας μιας ένωσης στη Λουιζιάνα που προωθεί τον εμβολιασμό.
Σε αυτή την πολιτεία των ΗΠΑ έχουν καταγραφεί πρόσφατα κρούσματα κοκκύτη, εξαιτίας του οποίου πέθαναν δύο παιδιά, σύμφωνα με τοπικά μέσα ενημέρωσης. Όπως και στην περίπτωση της ιλαράς, οι ειδικοί εκτιμούν ότι η επανεμφάνιση του κοκκύτη οφείλεται στην έλλειψη εμβολιασμού.
Σε μεγάλο μέρος των ΗΠΑ οι γονείς μπορούν να επικαλεστούν άλλους λόγους, πέρα από την ιατρική αντένδειξη, προκειμένου να μη χορηγήσουν στα παιδιά τους υποχρεωτικά εμβόλια. Πολλές πολιτείες επιτρέπουν την εξαίρεση από τον εμβολιασμό για «θρησκευτικούς λόγους», ενώ άλλες αναφέρονται σε «φιλοσοφικούς» λόγους.
Στο Τέξας, τη δεύτερη πολυπληθέστερη πολιτεία των ΗΠΑ, «μπορείτε απλώς να πείτε ότι δεν συμφωνείτε» με τον εμβολιασμό του παιδιού σας, εξήγησε ο Τέρι Μπερκ της ένωσης Immunization Partnership.
Τα περισσότερα από τα 90 κρούσματα ιλαράς, που έχουν καταγραφεί φέτος στο Τέξας, εντοπίζονται σε μια κομητεία όπου ζει μεγάλος αριθμός Μεννονιτών, μιας υπερσυντηρητικής θρησκευτικής ομάδας. Η κατάσταση θυμίζει την επιδημία ιλαράς που ξέσπασε το 2019 στη Νέα Υόρκη και το Νιού Τζέρσι στην κοινότητα των υπερορθόδοξων εβραίων, όπου είχαν καταγραφεί περισσότερα από 1.100 κρούσματα.
Αν και οι λόγοι για την αποφυγή του εμβολιασμού διαφέρουν – από θρησκευτικές αντιλήψεις, φόβο για τις παρενέργειες, δυσπιστία ή δυσκολία πρόσβασης σε γιατρό-παρατηρείται μια τάση που συνδέεται «με τις επιπτώσεις της πανδημίας covid-19», σημείωσε ο Ρίτσαρντ Χιους, ειδικός σε θέματα πολιτικής δημόσιας υγείας στο πανεπιστήμιο George Washington.
Οι πολίτες «είναι αγανακτισμένοι από την γενική διαχείριση της πανδημίας από την κυβέρνηση», από τα αντικρουόμενα μηνύματα για τη χρήση μάσκας ως την υποχρεωτικότητα του εμβολιασμού, πρόσθεσε.
«Θα ήταν καλύτερο να συνεχίσουμε να ενθαρρύνουμε τους ανθρώπους να εμβολιάζονται, αντί να τους αναγκάζουμε», εκτίμησε ο Χιους.
Η αγανάκτηση αυτή επιτείνεται λόγω των πολλών ψευδών πληροφοριών που αναπαράγονται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Την ίδια ώρα έχει εξασθενήσει ο φόβος που συνδέεται με τις μολυσματικές ασθένειες, σύμφωνα με τον Όφιτ. «Έχουμε εξαλείψει την ανάμνηση της ιλαράς. Οι άνθρωποι δεν συνειδητοποιούν σε ποιο βαθμό ο ιός αυτός μπορεί να προκαλέσει σοβαρή ασθένεια και θάνατο», υπογράμμισε.
Πριν από τη δημιουργία εμβολίου κατά της ιλαράς, στις αρχές της δεκαετίας του 1960, οι ΗΠΑ κατέγραφαν 3 με 4 εκατομμύρια κρούσματα ετησίως και 400 με 500 θανάτους.
Αλλά πέρα από τους παράγοντες αυτούς, για την κατάσταση ευθύνεται και η αυξανόμενη πολιτικοποίηση του εμβολιασμού.
Στις ΗΠΑ αυξάνεται ο αριθμός των νομοσχεδίων που κατατίθενται σε διάφορες πολιτείες με στόχο την ακύρωση της υποχρεωτικότητας του εμβολιασμού, την απαγόρευση κάποιων εμβολίων ή ακόμη τη διευκόλυνση της εξαίρεσης από τον εμβολιασμό για όσους το επιθυμούν.
Τα νομοσχέδια αυτά είναι διπλάσια σήμερα σε σχέση με την περίοδο πριν από την πανδημία, δήλωσε η Τζένιφερ Χέρικς.
Και αυτό σημαίνει για παράδειγμα ότι σε κάποιες πολιτείες, όπως η Μοντάνα, έχουν πάψει να τηρούνται στοιχεία για την εμβολιαστική κάλυψη του πληθυσμού, ή αλλού, όπως στη Λουιζιάνα, έχει ανασταλεί η προώθηση των εμβολίων.
«Πρόκειται για ένα μήνυμα που προαναγγέλλει αυτό που ήδη αρχίζουμε να βλέπουμε και έχουμε αρχίσει να παρατηρούμε και σε ομοσπονδιακό επίπεδο με τον Ρόμπερτ Κένεντι Τζούνιορ», προειδοποίησε ο Χιους.
