Τη Μολδαβία επισκέφτηκε σήμερα ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, όπου είχε συναντήσεις με την Πρόεδρο της Μολδαβίας Μάια Σάντου και τον Πρωθυπουργό Ντορίν Ρετσεάν.
Κατά τη διάρκεια των συναντήσεων συζητήθηκε η αμοιβαία βούληση ενίσχυσης των διμερών σχέσεων και διεύρυνσης της συνεργασίας, ιδιαίτερα στους τομείς του εμπορίου, της οικονομίας και της ενέργειας, καθώς και παροχής τεχνογνωσίας για την υλοποίηση μεταρρυθμίσεων που αφορούν την εναρμόνιση της Μολδαβίας με το κοινοτικό κεκτημένο.
Η τοποθέτησή του Κυριάκου Μητσοτάκη κατά τη διάρκεια της συνάντησης του Έλληνα πρωθυπουργού με την Πρόεδρο της Μολδαβίας Μάια Σάντου:
«Αξιότιμη κυρία Πρόεδρε, αγαπητή Maia, καταρχάς σε ευχαριστώ για την πολύ θερμή υποδοχή και για τα ευγενικά σου λόγια. Είναι μεγάλη τιμή για μένα να είμαι ο πρώτος Έλληνας Πρωθυπουργός που πραγματοποιεί επίσημη επίσκεψη στη Μολδαβία, μια χώρα με την οποία η Ελλάδα έχει πολύ στενούς ιστορικούς και πολιτιστικούς δεσμούς. Και σας ευχαριστώ που θυμηθήκατε την ιστορία του Αλέξανδρου Υψηλάντη. Η παρουσία του εδώ ήταν ένα συμβολικό γεγονός για την εποχή, η αρχή του εθνικού μας αγώνα ανεξαρτησίας.
Η επίσκεψή μου σήμερα εδώ αντανακλά τη σταθερή μου δέσμευση για την εμβάθυνση της συνεργασίας μας, την ενίσχυση των διμερών μας σχέσεων και την από κοινού οικοδόμηση ενός κοινού ευρωπαϊκού μέλλοντος. Η κυρία Πρόεδρος και εγώ είχαμε την ευκαιρία να πραγματοποιήσουμε μια πολύ εποικοδομητική συζήτηση σχετικά με διάφορα θέματα που αφορούν τη συνεργασία μας και να επιβεβαιώσουμε το εξαιρετικό επίπεδο των διμερών μας σχέσεων.
Εξάλλου, έχουμε μια πολύ ισχυρή μολδαβική κοινότητα στην Ελλάδα και μια ελληνική κοινότητα στη Μολδαβία, οι οποίες αποτελούν ζωντανές γέφυρες μεταξύ των λαών μας και συμβάλλουν στην ενίσχυση του διαλόγου μας. Πρόσφατα ανοίξαμε πρεσβεία στο Κισινάου, κάτι που αποτελεί απτή απόδειξη της σημασίας που αποδίδουμε στην αναβάθμιση των διμερών μας σχέσεων και των μελλοντικών προοπτικών τους. Όπως επισημάνατε, υπάρχει μεγάλο αναξιοποίητο δυναμικό για την αύξηση του διμερούς εμπορίου, αλλά κυρίως για την ενίσχυση των επιχειρηματικών δεσμών.
Συζητήσαμε εκτενώς για τη συνεργασία στον τομέα της ενέργειας. Η Ελλάδα μπορεί να ενισχύσει την ενεργειακή ασφάλεια της Μολδαβίας μέσω του Νότιου Διαδρόμου Φυσικού Αερίου και της Ρεβυθούσας, αλλά ιδίως μέσω της πλωτής μονάδας αποθήκευσης και επαναεριοποίησης της Αλεξανδρούπολης (FSRU), η οποία μας επιτρέπει, ως Ελλάδα, να είμαστε πάροχοι ενεργειακής ασφάλειας για όλους τους περιφερειακούς εταίρους μας. Και μιλήσαμε για το πώς μπορούμε να κάνουμε αυτόν τον αγωγό φυσικού αερίου να λειτουργεί απρόσκοπτα και να είναι ανταγωνιστικός από άποψη τιμών, κάτι που θα είναι σημαντικό για τη Μολδαβία, αλλά ειδικά και για την Ουκρανία.
Μιλήσαμε επίσης για τις σημαντικές προοπτικές που έχει η χώρα σας όσον αφορά στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Έχετε σημειώσει σημαντική πρόοδο, όπως και εμείς. Η Ελλάδα παράγει σήμερα περισσότερο από το 50% της ηλεκτρικής της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Υπάρχουν μέρες που μπορούμε να παράγουμε έως και 100% των αναγκών μας σε ηλεκτρική ενέργεια από τον άνεμο, τον ήλιο και το νερό. Και έχουμε ενθαρρύνει τις ελληνικές εταιρείες να συμβάλουν ενεργά στην προσπάθεια της Μολδαβίας να αναπτύξει περαιτέρω έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Και είμαι βέβαιος ότι πολύ σύντομα θα δούμε απτά αποτελέσματα.
Χαίρομαι επίσης που αναφερθήκατε στη συνδεσιμότητα. Οι απευθείας πτήσεις μεταξύ των δύο χωρών μας είναι σημαντικές. Η Ελλάδα αποτελεί προορισμό για τους Μολδαβούς τουρίστες, αλλά θέλουμε επίσης οι Έλληνες να επισκέπτονται τη Μολδαβία εκτιμώντας αυτή την ιδιαίτερη ιστορική και πολιτιστική σύνδεση μεταξύ των δύο χωρών μας.
Και, φυσικά, σημείωσα επίσης τη σημαντική πρόοδο που έχετε σημειώσει στον τομέα της πληροφορικής, όπου η Ελλάδα αναπτύσσεται επίσης με πάρα πολύ γρήγορους ρυθμούς. Και πιστεύω ότι μπορεί να υπάρξουν ευκαιρίες για την προώθηση της συνεργασίας στον τομέα της πληροφορικής μετά από αυτή την επίσκεψη. Θα εργαστούμε και για αυτό.
Στις συζητήσεις μας επαναβεβαίωσα την αμέριστη στήριξη της Ελλάδας στην ανεξαρτησία και την εδαφική ακεραιότητα της Μολδαβίας. Και έχουμε πλήρη επίγνωση των σύνθετων προκλήσεων που αντιμετωπίζει η χώρα σας μετά τη ρωσική εισβολή και τον πόλεμο στην Ουκρανία. Θα πρέπει να γνωρίζετε ότι η Ελλάδα στέκεται δίπλα σας και ότι μπορείτε πάντα να υπολογίζετε στη στήριξή μας.
Είχαμε επίσης την ευκαιρία, και το κάνω και πάλι δημόσια, όπως έχω κάνει πολλές φορές, να επαναβεβαιώσουμε τη δέσμευσή μας στην ευρωπαϊκή πορεία της Μολδαβίας. Ως χώρα που γίναμε το 10ο μέλος της τότε Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας το 1981, γνωρίζουμε πόσο σημαντική είναι αυτή η δέσμευση όσον αφορά στη σύνδεση μιας χώρας με το ευρωπαϊκό κεκτημένο, παρέχοντας επίσης την αναγκαία γεωπολιτική σταθερότητα. Έχουμε πάντοτε υποστηρίξει ένθερμα την απόφαση να καταστήσετε τη χώρα σας υποψήφιο προς ένταξη μέλος και να ξεκινήσουν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις.
Είχα την ευκαιρία να συγχαρώ ξανά την κυρία Πρόεδρο για την επιτυχή πορεία της Μολδαβίας προς την ένταξη στην ευρωπαϊκή οικογένεια. Λαμβάνει χώρα κάτω από δύσκολες συνθήκες, το αναγνωρίζουμε. Νομίζω, όμως, ότι πρέπει να σας επαινέσω δημοσίως για τις προσπάθειές σας να εφαρμόσετε δύσκολες αλλά αναγκαίες μεταρρυθμίσεις προκειμένου να εναρμονιστείτε με το ευρωπαϊκό κεκτημένο.
Θα συνεχίσουμε να είμαστε σταθεροί υποστηρικτές του ευρωπαϊκού σας μέλλοντος. Είμαστε έτοιμοι, όπως συζητάμε, να μοιραστούμε την εμπειρία μας, να παράσχουμε τεχνογνωσία όπου εσείς το κρίνετε απαραίτητο για να υποστηρίξετε τη χώρα σας στην εναρμόνιση με το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Και σας ενθαρρύνουμε πλήρως, παρά τις δυσκολίες, να διατηρήσετε αυτή τη θετική δυναμική εντείνοντας τις ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις που έχετε ήδη αναλάβει.
Η κυρία Πρόεδρος, εγώ και άλλοι ηγέτες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης συναντηθήκαμε χθες στην ιστορική πόλη της Οδησσού, όπου είχαμε την ευκαιρία να συμμετάσχουμε στην 4η Σύνοδο Κορυφής Ουκρανίας-Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Η πρώτη Σύνοδος Κορυφής, όπως θυμάστε, πραγματοποιήθηκε, με πρωτοβουλία της Ελλάδας, στην Αθήνα τον Αύγουστο του 2023. Με χαροποιεί ιδιαίτερα που βλέπω ότι αυτή η πρωτοβουλία έχει εδραιωθεί. Κατά τη χθεσινή συνάντηση συζητήσαμε τις τελευταίες εξελίξεις. Εκφράσαμε εκ νέου την αμέριστη στήριξή μας στην Ουκρανία και υπογραμμίσαμε τον σημαντικό ρόλο της Μολδαβίας σε αυτό το κρίσιμο γεωπολιτικό πλαίσιο.
Και βέβαια, μιλήσαμε επίσης για φιλόδοξα σχέδια συνδεσιμότητας, για το όραμα που έχω προσωπικά για έναν διάδρομο που θα συνδέει την Αλεξανδρούπολη με την Οδησσό μέσω της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας και της Μολδαβίας και θα αποτελούσε μια μεγάλη επαναβεβαίωση της περιφερειακής συνδεσιμότητας και ένα σαφές μήνυμα ότι και οι δύο αυτές χώρες, η Μολδαβία και η Ουκρανία, ανήκουν στην ευρωπαϊκή οικογένεια.
Και φυσικά, κάθε φορά που συναντιόμαστε με τους εταίρους μας, συζητάμε την ίδια τη διαδικασία της διεύρυνσης, όχι μόνο με τη Μολδαβία και την Ουκρανία, αλλά και με τους εταίρους μας στα Δυτικά Βαλκάνια. Για εμάς, η διεύρυνση ήταν πάντοτε και παραμένει προτεραιότητα. Είναι μια στρατηγική επένδυση που πρέπει να κάνουμε ως Ευρωπαίοι για την ειρήνη, τη σταθερότητα, την ευημερία και την ασφάλεια της περιοχής. Είναι ακόμη πιο επιτακτική σήμερα, στο δεδομένο γεωπολιτικό πλαίσιο της Ευρώπης.
Και θα ήθελα απλώς να τονίσω ότι πρέπει να διατηρήσουμε την αξιοπιστία της διαδικασίας διεύρυνσης και τα συμφέροντά μας στον τομέα της ασφάλειας όσον αφορά και τα Δυτικά Βαλκάνια. Πρέπει να τηρήσουμε την υπόσχεση που έχουμε δώσει σε όλες τις χώρες σας ότι είμαστε προσηλωμένοι στις μεταρρυθμίσεις και στις κοινές μας αξίες, διότι το μέλλον των Δυτικών Βαλκανίων, της Μολδαβίας και της Ουκρανίας βρίσκεται στην Ευρώπη.
Είχα επίσης την ευκαιρία να ενημερώσω την κυρία Πρόεδρο για τις περιφερειακές εξελίξεις, τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, το Κυπριακό, όπου οι θέσεις μας είναι γνωστές.
Επιτρέψτε μου, όμως, να κλείσω λέγοντας ότι είναι πραγματική χαρά για εμένα που ολοκληρώνοντας αυτήν την επίσκεψη θα έχουμε την ευκαιρία να επισκεφθούμε αυτό που, όπως καταλαβαίνω, είναι ένα πολύ σημαντικό ορόσημο του Κισινάου, την οικία του Κάτσικα. Κατέχει ιδιαίτερη θέση, όπως επισημάνατε, στον αγώνα μας για ανεξαρτησία, ο οποίος ξεκίνησε το 1821.
Αγαπητή Maia, κυρία Πρόεδρε, ευχαριστώ και πάλι για την εποικοδομητική συζήτηση. Έχουμε πολλά κοινά σχέδια που πρέπει να προχωρήσουμε και αναμένω να συναντηθούμε ξανά πολύ σύντομα».
Σε ερώτηση σχετικά με την ενταξιακή πορεία της Μολδαβίας προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, ο Πρωθυπουργός απάντησε:
«Θα έλεγα ότι δεν είναι δουλειά μου να πω σε μια ξένη κυβέρνηση τι πρέπει να κάνει όσον αφορά την ένταξή της στην ΕΕ. Το σχέδιο έχει καταρτιστεί λεπτομερώς. Είναι ένα σύνθετο, αξιοκρατικό, δύσκολο εγχείρημα. Αυτό που μπορώ να πω δημοσίως είναι ότι αξίζει τον κόπο και ότι μπορούμε να προσφέρουμε όποια τεχνική βοήθεια χρειαστεί.
Και το δεύτερο σημείο που θα ήθελα να επισημάνω είναι ότι οι μεταρρυθμίσεις που συνδέονται με αυτό το ευρωπαϊκό εγχείρημα μπορεί μερικές φορές να είναι δύσκολες ή πολιτικά επώδυνες, αλλά αποδίδουν καρπούς μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα.
Επομένως, σε ένα περιβάλλον όπου οι λαϊκιστικές φωνές γίνονται όλο και πιο δυνατές, είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι η Ευρώπη και η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση παραμένουν φάρος σταθερότητας. Κατά τη γνώμη μου, αυτή πρέπει να είναι η κατεύθυνση προς την οποία πρέπει να κινηθεί η Μολδαβία και τα οφέλη υπερτερούν κατά πολύ του όποιου βραχυπρόθεσμου κόστους.
Και θεωρώ ότι είναι σημαντικό αυτό το μήνυμα να προέρχεται από μια χώρα που προσχώρησε νωρίς στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Και εμείς αντιμετωπίσαμε τις δικές μας δυσκολίες. Πριν από ακριβώς δέκα χρόνια, η Ελλάδα βρέθηκε στο χείλος μιας ολοκληρωτικής καταστροφής, όταν, λόγω των ανίκανων διαπραγματεύσεων της τότε κυβέρνησης, κινδυνεύσαμε να βγούμε από την ευρωζώνη. Αλλά αποφύγαμε τα χειρότερα και είμαστε ευγνώμονες γι’ αυτό.
Επομένως, η ευρωπαϊκή πορεία της Μολδαβίας, κατά τη γνώμη μας, θα ωφελήσει τον λαό της Μολδαβίας, όλους τους πολίτες της Μολδαβίας, εν τέλει, και γι’ αυτό τη στηρίζουμε».
