Η Πρωτομαγιά, γνωστή στους περισσότερους ως μέρα λουλουδιών, ξεχωρίζει όχι μόνο για το γιορτινό της χρώμα αλλά και για το ιστορικό και συμβολικό της υπόβαθρο. Αν και σήμερα τη συνδέουμε κυρίως με εκδρομές, στεφάνια και αργίες, οι ρίζες της απλώνονται βαθιά στον χρόνο και αγγίζουν τόσο τις αρχαίες τελετές αναγέννησης της φύσης όσο και την ιστορία των εργατικών αγώνων.
Τι συμβολίζει το στεφάνι της Πρωτομαγιάς
Το πιο χαρακτηριστικό έθιμο της ημέρας είναι το μαγιάτικο στεφάνι. Πλέκεται παραδοσιακά με κληματόβεργες ή βέργες από λυγαριά και στολίζεται με λουλούδια και κλαδιά, ενώ προστίθενται επίσης ένα σκόρδο για προστασία από το «κακό μάτι» και ένα αγκάθι για τους εχθρούς της οικογένειας. Το στεφάνι τοποθετείται στην είσοδο του σπιτιού και παραμένει εκεί για δύο μήνες, έως ότου καεί στις φωτιές του Αϊ-Γιάννη στις 23 Ιουνίου.
Γιατί καίνε το στεφάνι της Πρωτομαγιάς
Η καύση του στεφανιού την παραμονή της γιορτής του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου αποτελεί στοιχείο κάθαρσης και αναγέννησης. Η ημερομηνία συμπίπτει σχεδόν με το θερινό ηλιοστάσιο, μια συμβολική στιγμή μετάβασης και φώτισης που τιμάται από αρχαιοτάτων χρόνων. Το έθιμο συνδέεται με αντίστοιχες παραδόσεις σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, όπου οι φωτιές σκορπίζουν τα κακά πνεύματα και σηματοδοτούν το ξεκίνημα μιας νέας περιόδου.
Ιδιαίτερα έθιμα της Πρωτομαγιάς στην Κέρκυρα
Στην Κέρκυρα, το παραδοσιακό «μαγιόξυλο» αντικαθιστά το μαγιάτικο στεφάνι. Πρόκειται για στολισμένο κυπαρίσσι με μαργαρίτες, που περιφέρεται στα χωριά συνοδεία τραγουδιών. Το έθιμο θυμίζει το γαϊτανάκι (maypole) άλλων ευρωπαϊκών λαών, δείχνοντας την κοινή πολιτιστική ρίζα που ενώνει λαούς μέσω του εορτασμού της άνοιξης.
Οι αρχαίες ρίζες της Πρωτομαγιάς στον ελλαδικό χώρο
Σημειώνεται πως στην αρχαία Ελλάδα, οι γιορτές για το καλωσόρισμα της άνοιξης πραγματοποιούνταν κυρίως τον Μάρτιο, όταν οι Έλληνες έβλεπαν τα πρώτα σημάδια της άνοιξης στους αγρούς τους. Σύμφωνα με τη μυθολογία, αυτή ήταν η περίοδος που η Περσεφόνη, κόρη της θεάς Δήμητρας, επέστρεφε στον επάνω κόσμο από τον Άδη. Η χαρά της Δήμητρας για την επιστροφή της κόρης της εκδηλωνόταν με λαμπερό ήλιο και εύφορη γη. Αντίθετα, η επιστροφή της Περσεφόνης στον Άδη στο τέλος του καλοκαιριού σηματοδοτούσε το τέλος της περιόδου ευφορίας και την έναρξη του χειμώνα.
