Δημοσιεύτηκε στην έντυπη εφημερίδα Today Press
του Δημήτρη Γιαννακόπουλου
Η πράξη χαιρετίστηκε εν χορδαίς και οργάνοις, άλλωστε κι η επικαιρότητα δεν ξεχείλιζε από γεγονότα την προηγούμενη εβδομάδα όταν ανακοινώθηκε η αποτύπωση σε χάρτη του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού της χώρας με πρωτοβουλία του υπουργείου Περιβάλλοντος, σε συνεργασία με το υπουργείο Εξωτερικών.
Για πρώτη φορά η Ελλάδα οριοθετεί λεπτομερείς χρήσεις των θαλάσσιων ζωνών της υλοποιώντας σχετική κοινοτική της υποχρέωση (Οδηγία 2014/89/ΕΕ) και για δεύτερη φορά (σσ το ‘χε ξανακάνει το 2024) η Τουρκία προειδοποιεί ότι δεν θα δεχθεί δεδικασμένα άρα μπορεί να… παράξει αφού δεσμεύεται από καμιά ομοσπονδοποιημένη οντότητα όπως η ΕΕ και δεν αναγνωρίζει τη δικαιοδοσία του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης. Πολύ απλά, όταν απειλείται αντιδρά βίαια. Προειδοποιεί με φωνασκίες σε προγενέστερο χρόνο και παρεμβαίνει απότομα.
Τότε (Νοέμβριος 2024) με αφορμή τη δημοσίευση του χάρτη στην ευρωπαϊκή πλατφόρμα Maritime Sparial Planning, σε μορφή μη υπογραφείσα ακόμη από την ελληνική πλευρά, το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών είχε κατηγορήσει με απειλητικούς τόνους την ηγεσία της ΕΕ «τέτοιες μονομερείς ενέργειες δεν βοηθούν στην επίλυση των αλληλένδετων προβλημάτων του Αιγαίου».
Η επίθεση του 2020
Τώρα, τα όσα λέγονται περί του «ευρωπαϊκού εχεγγύου», των διεθνών συμμαχιών, των αυξημένων στρατιωτικών εξοπλισμών και της ένταξης στην «Πράσινη Συμφωνία» και την «Ευρωπαϊκή Στρατηγική για τη θαλάσσια ασφάλεια» προσκρούουν στη … «λογική» της Τουρκίας και σε παρελθούσες εχθροπάθειες της με τελευταία την υβριδική επίθεση στον Έβρο, τον Φεβρουάριο του 2020.
Εκεί στις 28 Φεβρουαρίου 2020, η τουρκική κυβέρνηση προώθησε ταυτόχρονα 80.000-100.000 πρόσφυγες και μετανάστες κατά μήκος του ποταμού ανοίγοντας μονομερώς τα σύνορα προς την Ελλάδα με συνέπεια την κινητοποίηση μεγάλου μέρους των δυνάμεων ασφαλείας, των ενόπλων δυνάμεων και φυσικά των ηρωικών ακριτών οι οποίοι τους απέτρεψαν να εισέλθουν στην επικράτεια. Η εργαλειοποίηση ανυπεράσπιστων ανθρώπων που ωθούνταν μαζικά και επίσημα από τους μηχανισμούς της κυβέρνησης Ερντογάν αντιμετωπίστηκε αποφασιστικά αλλά χωρίς ακρότητες με συνέπεια να μην υπάρχει ούτε ένα θύμα, παρά τη σφοδρότητα της επίθεσης, ιδίως στο φυλάκιο των Καστανιών.
Λίγα εικοσιτετράωρα αργότερα, η πρόεδρος της Ε.Ε. Ούρσουλα Φον ντε Λάιεν εκδηλώνει από τον Έβρο την ευρωπαϊκή της αλληλεγγύη («τα δικά σας σύνορα είναι δικά μας») ωστόσο ούτε εκείνη ούτε κανείς άλλος και από τις δύο πλευρές του Ατλαντικού βρίσκουν μία πρόταση καταδίκης της Τουρκίας για την «ανορθόδοξη» και απάνθρωπη επιλογή της.
Επιχειρήσεις
Τα πολλαπλά επεισόδια με τις παραβιάσεις του εθνικού εναέριου χώρου και των χωρικών υδάτων, τις κινήσεις προς βραχονησίδες (Ίμια, Ζουράφα κτλ) ελλείπουν πλέον κυρίως λόγω των απτών ανταλλαγμάτων που λαμβάνει η γειτονική κυβέρνηση, όπως για παράδειγμα η άντληση εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ ετησίως από την Ε.Ε. για τη συντήρηση εκατομμυρίων μεταναστών των εμπόλεμων ζωνών τους οποίους βεβαίως χρησιμοποιεί ως φτηνό εργατικό δυναμικό στη βαριά βιομηχανία της.
Στην προκειμένη περίπτωση όμως, η δύναμη της πειθούς της -ελλείψει οποιασδήποτε διπλωματικής ή νομικής επιχειρηματολογίας- πηγάζει από τις φιλοπόλεμες και ωμές συμπεριφορές της.
Από τη δεκαετία του 1950
Έτσι για παράδειγμα στις 6 Σεπτεμβρίου του 1955, ενόσω καρκινοβατούσαν οι τριμερείς συνομιλίες στο Λονδίνο μεταξύ Μ. Βρετανίας, Ελλάδας και Τουρκίας προς εξεύρεση λύσης για το καθεστώς της Κύπρου, η ελληνική μειονότητα της Πόλης και το Οικουμενικό Πατριαρχείο υφίστανται «πρωτοφανή και εκτεταμένη επίθεση με λεηλασίες, εμπρησμούς και καταστροφές». Από τη μια… παρίσταναν ότι συζητούν και από την άλλη επιδίδονταν σε σφαγές Ελλήνων εκμεταλλευόμενοι το ασταθές πολιτικό κλίμα της Ελλάδας (μακρά ασθένεια Παπάγου, ενδοκυβερνητικές διαφωνίες, άνοδος της Αριστεράς στις δημοτικές εκλογές) σε συνάρτηση με την έναρξη του ένοπλου αγώνα της ΕΟΚΑ στη Μεγαλόνησο.
Εννιά χρόνια αργότερα, έπειτα από πολύμηνες διαμάχες μεταξύ Ελληνοκύπριων και Τουρκοκύπριων, οι Τούρκοι αποφασίζουν να επέμβουν στην Κύπρο (Ιούνιος 1964) με παράλληλο στρατιωτικό πλάνο για τον Έβρο. Την τελευταία στιγμή η Ουάσιγκτον «ανήσυχη από το ενδεχόμενο ελληνοτουρκικού πολέμου που θα διέλυε τη νοτιοανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ αλλά και από την πιθανότητα εμπλοκής με τη Σοβιετική Ένωση, ανέστειλε την Τουρκική ενέργεια με μια οξεία επιστολή του προέδρου [Λίντον] Τζόνσον» («Ελληνική Πολιτική Ιστορία 1950-2004» συλλογικό). Το «σχέδιο Άτσεσον», του πρώην υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Ντην Άτσεσον, απορρίφθηκε ως «απόπειρα συγκαλυμμένης διχοτόμησης» καθώς προέβλεπε την παραχώρηση 11% της επιφάνειας του νησιού στους Τούρκους.
Οι κυβερνήσεις άλλαζαν εκατέρωθεν, η «αφετηρία» όμως είχε οικοδομηθεί σε…γερά θεμέλια όπως αποδείχθηκε με τους 2 Αττίλες, τον Ιούλιο και τον Αύγουστο του 1974.
Στη Χούντα
Τον Σεπτέμβριο του 1967 οι πραξικοπηματίες προσπάθησαν στην πρώτη συνάντηση κορυφής με τους Τούρκους στον Έβρο (Παπαδόπουλος, Κόλλιας και Ντεμιρέλ) να πετύχουν πολιτική ένωση με την Κύπρο μεθοδεύοντας να ανατρέψουν τον Μακάριο για να κάμψουν την Τουρκική άρνηση. Το αποτέλεσμα ήταν αναμενόμενα… οδυνηρό. Οι ελληνοκύπριοι υπό τον στρατηγό Γ. Γρίβα επιτέθηκαν στον Τουρκοκυπριακό θύλακα τον Νοέμβριο, δύο μήνες αργότερα, τα Τουρκικά στρατεύματα προετοιμάστηκαν για γενικευμένη σύρραξη με την Ελλάδα. Αποτράπηκε την ύστατη ώρα, χάρη στην παρουσία του ειδικού απεσταλμένου των ΗΠΑ, πρώην υπουργού Σάιρους Βανς ο οποίος υποχρέωσε τους Χουντικούς να υπαναχωρήσουν αποδυναμώνοντας έτσι τη διπλωματική θέση της Ελλάδας.
Οι δύο Αττίλες
Η αδιαλλαξία των Τούρκων, η απροθυμία τους για οποιαδήποτε ειλικρινή συνεννόηση πέραν του «διαλόγου στασιμότητας» και η αδίστακτη επιθετικότητα τους όταν διαπιστώνουν αδυναμίες στις τάξεις των αντιπάλων, κυριάρχησαν και το καλοκαίρι του 1974.
Το πρωί της 15ης Ιουλίου εκδηλώνεται το πραξικόπημα των παρακρατικών του Δ. Ιωαννίδη στην Κύπρο. Μέσα σε λίγη ώρα το προεδρικό μέγαρο στη Λευκωσία, βομβαρδισμένο με ρουκέτες και όλμους, παραδίδεται στις φλόγες. Αμέσως μετά, Έλληνες αξιωματικοί εισήλθαν στο κτήριο και με προτεταμένα τα όπλα αναζητούσαν τον Μακάριο για να τον εκτελέσουν. Ο Αρχιεπίσκοπος, για να μην πέσει στα χέρια τους, κατέφυγε στις βρετανικές βάσεις και από εκεί φυγαδεύτηκε στη Μάλτα για να καταλήξει στο Λονδίνο.
Εισβολή
Οι Τούρκοι άλλο που δεν ήθελαν και στις 20 Ιουλίου εισβάλλουν στο νησί ως… εγγυήτρια χώρα των Συμφωνιών της Ζυρίχης και του Λονδίνου. Λίγο μετά, στις 22 Ιουλίου, επιβλήθηκε εκεχειρία, η οποία δεν τηρήθηκε από τον τουρκικό στρατό. Στην Αθήνα, τα ανδρείκελα κάλεσαν τον Κ. Καραμανλή ο οποίος πρόταξε τη διασφάλιση των ελληνικών συνόρων, την αποτροπή του οργανωμένου πολέμου και την προστασία του Κυπριακού ελληνισμού. Όμως, στις 14 Αυγούστου ύστερα από την κατάρρευση των ειρηνευτικών συνομιλιών της Γενεύης, ξεκίνησε η δεύτερη επιχείρηση του Αττίλα. Χιλιάδες Τούρκοι στρατιώτες και τεθωρακισμένα εξορμούν κατά της Λευκωσίας, της Λεύκης και της Αμμοχώστου. Η αντίσταση των ελληνοκυπριακών δυνάμεων ηρωική, αλλά ανίσχυρη να ανακόψει τα πολλαπλάσια στρατεύματα του εχθρού που ήταν καλύτερα εξοπλισμένα και διέθεταν αεροπορική κάλυψη. Στις 6 το απόγευμα της 16ης Αυγούστου πραγματοποιήθηκε η κατάπαυση του πυρός. Η Τουρκία κατέλαβε το 36,4% του κυπριακού εδάφους, το οποίο είναι και το πλουσιότερο τμήμα του. Ο βαρύς απολογισμός των 3.000 νεκρών, των 1.700 αγνοούμενων και των 200.000 Ελληνοκύπριων προσφύγων, μαρτυρά όπως και τώρα άλλωστε (Συρία, Κούρδοι κτλ) , ότι ο επεκτατισμός αποτελεί μοναδική επιδίωξη τους.
