Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Today Press
Οι γιορτές των Χριστουγέννων θεωρούνται παραδοσιακά ημέρες χαράς, αγάπης και οικογενειακής θαλπωρής. Από την πρώτη Χριστουγεννιάτικη διαφήμιση που θα δούμε στις αρχές Νοεμβρίου, έως το τελευταίο ποτήρι κρασί στο γιορτινό τραπέζι, όλα μοιάζουν να μας επιβάλλουν μια αίσθηση ευτυχίας. Όμως, πόσο υποχρεωτική είναι αυτή η χαρά; Πρέπει όλοι να είμαστε χαρούμενοι τις ημέρες αυτές; Και, κυρίως, τι γίνεται όταν αυτή η χαρά δεν έρχεται;
Στις μέρες μας, η χαρά έχει μετατραπεί σε βιομηχανία. Η περίοδος των Χριστουγέννων, πέρα από τη θρησκευτική και συναισθηματική της αξία, έχει γίνει ένας από τους μεγαλύτερους εμπορικούς κύκλους του έτους. Τεράστιοι τζίροι στροβιλίζονται γύρω από τους ανθρώπους που αυτές τις μέρες είναι σχεδόν υποχρεωμένοι να μετατραπούν σε μανιακούς καταναλωτές. Οι διαφημίσεις, οι στολισμένες βιτρίνες και οι προσφορές μάς βομβαρδίζουν συνεχώς με την ιδέα ότι για να «γιορτάσεις σωστά» πρέπει να αγοράσεις περισσότερα, να στολίσεις πιο εντυπωσιακά, να μαγειρέψεις καλύτερα.
Αυτή η πίεση δημιουργεί προσδοκίες στις οποίες δεν είναι όλοι έτοιμοι να ανταποκριθούν, μερικοί δυσκολεύονται αφόρητα να το καταφέρουν. Όσοι δεν έχουν τα μέσα ή την ενέργεια να μπουν και να λειτουργήσουν μέσα σ’ αυτά τα πρότυπα, συχνά νιώθουν ανεπαρκείς. Αν δεν έχεις το τέλειο δέντρο, τα εντυπωσιακά δώρα ή το γιορτινό τραπέζι γεμάτο κόσμο, αρχίζεις να πιστεύεις ότι κάτι σου λείπει. Έτσι, αντί για χαρά, πολλοί αισθάνονται άγχος ή ακόμα και θλίψη.
Τα Χριστούγεννα ως Υπενθύμιση των Απωλειών
Για πολλούς ανθρώπους, οι γιορτές είναι μια περίοδος που τους υπενθυμίζει όσους ή όσα έχουν χάσει. Το άδειο κάθισμα στο τραπέζι από έναν αγαπημένο που έχει φύγει, οι σχέσεις που έχουν διαλυθεί, τα όνειρα που δεν πραγματοποιήθηκαν – όλα αυτά γίνονται πιο έντονα μέσα στο γενικό εορταστικό κλίμα.
Αυτή η αίσθηση απώλειας μπορεί να ενισχυθεί από την υποχρέωση της χαράς. Όταν ολόκληρος ο κόσμος φαίνεται να γιορτάζει, εκείνοι που πενθούν ή βιώνουν δυσκολίες αισθάνονται ακόμα πιο απομονωμένοι. Πώς να μοιραστείς τη χαρά και αγαλλίαση όταν το παρελθόν σε στοιχειώνει ή το παρόν μοιάζει αφόρητα βαρύ για τους δικούς σου ώμους;
Υπάρχουν επίσης οι άνθρωποι που ζουν μόνοι, κυρίως αυτοί της μεγάλης ηλικίας που οι βιολογικές τους δυσκολίες προστίθενται στην κοινωνική τους απομάκρυνση. Υπάρχουν κι εκείνοι, που είτε από επιλογή είτε λόγω χαρακτήρα, νιώθουν μοναξιά ακόμα κι αν περιβάλλονται από άλλους. Για αυτούς, τα Χριστούγεννα δεν είναι μια περίοδος χαράς, αλλά ένας μεγεθυντικός φακός που αποκαλύπτει την απομόνωση. Η υποχρεωτική «ευτυχία» των ημερών μπορεί να εντείνει το αίσθημα του «ανήκειν» που λείπει.
Η σύγχρονη κοινωνία, με την έμφαση που δίνει στις τέλειες εικόνες –ειδικά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης–, προσθέτει ακόμα περισσότερη πίεση. Το Instagram και το Facebook ή το Tik-Tok γεμίζουν με στιγμιότυπα από οικογενειακές συγκεντρώσεις, χαμογελαστά πρόσωπα και στολισμένα σπίτια. Όσοι δεν έχουν κάτι παρόμοιο να μοιραστούν μπορεί να νιώθουν ακόμα πιο αποκομμένοι.
Η Αληθινή Ουσία των Χριστουγέννων
Ας θυμηθούμε, όμως, την πραγματική σημασία των Χριστουγέννων. Πρόκειται για τη γιορτή της γέννησης του Χριστού, ενός συμβόλου αγάπης, ταπεινότητας και ελπίδας. Η γέννηση του Χριστού δεν έγινε σε παλάτια, αλλά σε μια φτωχική φάτνη. Δεν την παρακολούθησαν βασιλιάδες, αλλά ταπεινοί βοσκοί. Το νεογέννητο δεν ζεστάθηκε από καλοριφέρ ή αντλίες θερμότητας, αλλά από την ανάσα των ζώων που ζούσαν μέσα στον στάβλο.
Η ουσία των Χριστουγέννων δεν είναι η τελειότητα, αλλά η πίστη στη δύναμη της αναγέννησης και της ελπίδας. Δεν χρειάζεται να είμαστε χαρούμενοι για να τιμήσουμε την ημέρα αυτή. Χρειάζεται απλώς να επιτρέψουμε στον εαυτό μας να νιώσει την αλήθεια της: ότι ακόμα και στις πιο δύσκολες στιγμές, υπάρχει φως.
Η χαρά εξάλλου, δεν είναι πάντοτε εξωστρεφής. Μπορεί να μην προέρχεται από το λαμπερό στολίδι ή το μεγάλο τραπέζι, αλλά από την εσωτερική ηρεμία, την αποδοχή και την αγάπη που δίνουμε στους εαυτούς μας. Μερικές φορές, το να περνάς τα Χριστούγεννα ήσυχα, χωρίς θόρυβο, είναι πιο ουσιαστικό από κάθε γιορτή κι από κάθε νταβαντούρι.
Δεν χρειάζεται να χαμογελάσουμε ψεύτικα ή να υποκριθούμε ότι είμαστε χαρούμενοι. Η ειλικρίνεια απέναντι στα συναισθήματά μας είναι πολύ πιο πολύτιμη. Μπορούμε να αγκαλιάσουμε τη θλίψη μας, αν αυτή είναι που νιώθουμε, και να αφήσουμε την ελπίδα να έρθει με τον δικό της χρόνο.
Τα Χριστούγεννα, πάνω από όλα, είναι μια ευκαιρία για συμπόνια. Συμπόνια για τους άλλους, αλλά και για τον εαυτό μας. Αν κάποιος γύρω μας δεν είναι χαρούμενος, δεν χρειάζεται να τον πιέσουμε να μπει στο «εορταστικό κλίμα». Η μεγαλύτερη πράξη αγάπης είναι να του προσφέρουμε χώρο και κατανόηση.
Το ίδιο ισχύει και για εμάς. Αν δεν νιώθουμε χαρά, δεν είμαστε λιγότερο άξιοι. Δεν υπάρχει κάποια «χριστουγεννιάτικη λίστα ελέγχου» που πρέπει να ολοκληρώσουμε για να νιώσουμε ότι συμμετέχουμε στη γιορτή. Μπορούμε να γιορτάσουμε με τον δικό μας τρόπο, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει απλώς να παρατηρούμε τα φώτα από το παράθυρο.
Συμπέρασμα: Η Χαρά Είναι Προαιρετική
Η χαρά των Χριστουγέννων δεν είναι υποχρεωτική. Είναι ένα δώρο που μπορούμε να δώσουμε ή να λάβουμε, αλλά δεν πρέπει να την αισθανόμαστε ως επιταγή. Κάθε ένας από εμάς βιώνει τα Χριστούγεννα με τον δικό του τρόπο.
Αν νιώθετε χαρά, είναι ευλογία. Αν όχι, πάλι δεν πειράζει. Η ουσία των Χριστουγέννων δεν είναι οι εντυπωσιακές εικόνες, αλλά η αλήθεια της αγάπης, της ελπίδας και της αποδοχής. Σε έναν κόσμο που μας πιέζει να είμαστε τέλειοι, ας θυμόμαστε ότι το πιο σημαντικό είναι να είμαστε αυθεντικοί.
Τα Χριστούγεννα δεν είναι μόνο για τους χαρούμενους. Είναι για όλους – για εκείνους που γελούν, αλλά και για εκείνους που σιωπούν. Για όσους γιορτάζουν με κόσμο, αλλά και για όσους βρίσκουν καταφύγιο στη μοναξιά. Τελικά, η χαρά είναι προαιρετική, αλλά η ελπίδα είναι για όλους.
