«Gaslighting» είναι η απόπειρα χειραγώγησης κάποιας/-ου με στόχο να αμφισβητηθεί η ορθότητα της σκέψης της/του. Ο όρος προέρχεται από το βρετανικό θεατρικό έργο «Gas Light» του Patrick Hamilton το 1938, όπου ένας σύζυγος προσπαθεί να τρελάνει τη σύζυγό του μέσα από διάφορες τεχνικές, για να αμφισβητήσει η ίδια τη λογική της. Πρόκειται για μια «Gaslighting»: Μια ύπουλη μορφή ψυχολογικής κακοποίησης
Αν και το gashlighting δεν εντοπίζεται μόνο σε συντροφικές σχέσεις, με βάση υπάρχουσες έρευνες, είναι κοινή πρακτική εκεί όπου ασκείται ενδοοικογενειακή βία.
Παραδείγματα gaslighting
Το gaslighting συμβαίνει σταδιακά και αρχικά μάλιστα μπορεί να μην αξιολογηθεί σωστά από το θύμα.
Με το πέρασμα του χρόνου, η γυναίκα αισθάνεται μπερδεμένη και αγχωμένη, καθώς νιώθει πως δεν μπορεί να καταλάβει τι γίνεται και δεν μπορεί να οριοθετηθεί. Αυτό συμβαίνει γιατί ο δράστης αρνείται την αξιοπιστία της κρίσης της και παραβλέπει/απορρίπτει αποδείξεις με βάση τις οποίες τα δικά του λεγόμενα και κίνητρα δεν είναι ορθά. Το gaslighting είναι δύσκολο να αναγνωριστεί.
Υπάρχουν διάφορες τεχνικές χειραγώγησης που χρησιμοποιούνται, όπως:
Η άρνηση της πραγματικότητας, όπου ο δράστης προσποιείται πως δεν θυμάται κάτι που έκανε ή είπε ή πως έγιναν πραγματικά κάποια γεγονότα.
Χαρακτηριστικές φράσεις:
«Εγώ ποτέ δεν είπα κάτι τέτοιο, από το μυαλό σου το έβγαλες».
«Πότε έγινε αυτό; Τα φαντάζεσαι όλα».
Η υποβάθμιση ενός θέματος, με σκοπό να πιστέψει το θύμα πως οι σκέψεις, τα όρια και οι απόψεις του δεν έχουν τόση σημασία.
«Παραείσαι ευαίσθητη…»
Πολλές φορές, ο δράστης αρνείται να συζητήσει, να ακούσει τα συναισθήματα του θύματος, αλλά και να μοιραστεί τα δικά του.
«Δεν μπορώ να συζητήσω πάλι τα ίδια και τα ίδια».
Προσοχή:
Για να χαρακτηριστούν αυτές οι συμπεριφορές gaslighting θα πρέπει να είναι συνεχείς και σταθερές, να καθορίζουν τη σχέση κι όχι να συμβαίνουν απλώς μια φορά.
Τι μπορείς να κάνεις αν αναγνωρίζεις τέτοιες συμπεριφορές;
Είναι αρκετά δύσκολο να καταλάβεις ότι υφίστασαι gaslighting, από τη στιγμή που θα φτάσεις να αμφισβητείς την κρίση σου. Ωστόσο, είναι πολύ σημαντικό να μην δέχεσαι άκριτα τα όσα σου λένε, ιδίως όταν υποπτεύεσαι ότι υφίστασαι κάτι τέτοιο.
Έχεις ερωτήσεις ή χρειάζεσαι βοήθεια;
Οι υποστηρικτικές δομές του Δικτύου της ΓΓΟΠΙΦ για την αντιμετώπιση της βίας κατά των γυναικών είναι πανελλαδικής εμβέλειας και παρέχουν συμβουλευτική στήριξη σε όσες γυναίκες τη χρειάζονται.
Μπορείς να απευθυνθείς:
Στα 14 Συμβουλευτικά Κέντρα του ΚΕΘΙ (Κέντρου Ερευνών για Θέματα Ισότητας) που βρίσκονται στις έδρες των Περιφερειών της χώρας,
Στα 27 Συμβουλευτικά Κέντρα των Δήμων, ή και
Στην Τηλεφωνική Γραμμή SOS 15900 που λειτουργεί 24 ώρες το 24ωρο, κάθε μέρα.
*Εάν είσαι ανήλικη, μέσα από το Δίκτυο μπορείς να βρεις πληροφορίες και να κατευθυνθείς σε εξειδικευμένους φορείς που θα σου προσφέρουν την κατάλληλη βοήθεια.
Αναδημοσίευση – Πηγή: Κέντρο Ερευνών για Θέματα Ισότητας
