ΠΟΙΟΙ ΚΑΙ ΠΩΣ ΑΝΑΚΑΛΥΨΑΝ ΤΟΝ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟ ΤΟΥ
1 ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΟΥ ΑΝΘΡΩΠΩΝ & ΤΩΝ 2,5 ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Today Press
του Δ. Γιαννακόπουλου
Ο νόμος είναι σαφής καθιστώντας ασυμβίβαστη τη συμμετοχή πολιτικών προσώπων σε εταιρείες της αλλοδαπής. Ομοίως σαφές είναι και το χρονοδιάγραμμα υποβολής του «πόθεν έσχες» από τους υπόχρεους.
Όμως η τόση… σαφήνεια, λειτουργεί εν τέλει περιοριστικά δημιουργώντας περισσότερα κενά από όσα διεκδικεί να καλύψει. Ιδίως στην περίπτωση του αρχηγού της αντιπολίτευσης, η ασάφεια είναι τέτοια που μέχρι σήμερα ό,τι λέγεται κι ό,τι ακούγεται περιβάλλεται μόνο από εικοτολογίες στερούμενο οποιασδήποτε θεσμικής βάσης.
Η εν εξελίξει, από τις 5 Μαρτίου, έρευνα της εισαγγελίας Πρωτοδικών Αθηνών, μετά την δημοσιοποίηση στοιχείων περί δανείου του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ, δια μέσου εταιρίας του στην Αμερική, στο ταμείο του κόμματος προκειμένου να γίνουν πληρωμές εργαζόμενων σε ΜΜΕ, συνάντησε ήδη ανυπέρβλητα εμπόδια.
Η αμερικανική πολιτεία του Ντέλαγουερ, παλαιός και συνεχώς αναβαθμιζόμενος φορολογικός παράδεισος στην ανατολική πλευρά των ΗΠΑ μεταξύ Ουάσιγκτον και Νέας Υόρκης, δεν ζητεί από όσους επιλέξουν να μεταφέρουν εκεί τις έδρες τους, ούτε φυσική παρουσία, ούτε αποδείξεις ταυτοποίησης των μετόχων, παρά μόνον το όνομα του εγγεγραμμένου στα μητρώα της αντιπροσώπου.
Άρα, η OSIOS LLC, δανείστρια του ΣΥΡΙΖΑ, με έδρα το Ντέλαγουερ ανήκει υπό κάποια μορφή στον κ. Κασσελάκη, κατά δήλωση του ιδίου χωρίς να είναι εφικτή η διασταύρωση των ισχυρισμών του.
Μόνο κατά δήλωση
Ομοίως στο «πόθεν έσχες» που θα καταθέσει πρώτη φορά στις 30 Ιουνίου 2024, θα συμπεριλάβει όσες επενδυτικές δραστηριότητες και όσες ενδεχομένως κτήσεις του επιθυμεί. Η δε απαγόρευση συμμετοχής σε αλλοδαπά νομικά πρόσωπα ιδίως για τον κ. Κασσελάκη αντιβαίνει τη λογική καθώς έχει ασκήσει επάγγελμα μόνο στις ΗΠΑ.
Εξαιτίας αυτών των κενών λοιπόν, όπως επισημαίνουν παράγοντες του Αρείου Πάγου, είναι πιθανόν και άλλοι πολιτικοί να σχετίζονται με τέτοιες εταιρείες στο Ντέλαγουερ, τη Νότια Ντακότα, την Ελβετία, στο Σίτι του Λονδίνου, το Λουξεμβούργο ή το Μονακό, τα αποκαλούμενα «πολυτελή καταφύγια χρήματος» και να μη διατρέχουν τον παραμικρό κίνδυνο να αποκαλυφθούν.
Το ευνοϊκό καθεστώς του Ντέλαγουερ
Τα φορολογικά πλεονεκτήματα, η αμεσότητα στις συναλλαγές, η εχεμύθεια και τα δικαστήρια είναι τα κυριότερα κίνητρα για τους επενδυτές να μεταφέρουν τις έδρες τους στη δεύτερη μικρότερη πολιτεία των ΗΠΑ που έχει πληθυσμό λιγότερο του 1 εκατομμυρίου ανθρώπων και περισσότερες από 2,5 εκατομμύρια εταιρείες, οι οποίες δεν πληρώνουν φόρο εισοδήματος. Επίσης δεν προβλέπεται φόρος επί των πωλήσεων, φόρος εισοδήματος επενδύσεων, φόρος κληρονομιάς ή προσωπικής περιουσίας. Οι μητρικές, μπορούν ακόμα να παρακάμψουν τον ενδοκρατικό φόρο ιδρύοντας θυγατρικές ή εταιρείες κέλυφος που κατέχουν διάφορα άυλα περιουσιακά στοιχεία αλλά δεν ασκούν απευθείας επιχειρηματικές δραστηριότητες. Μεταξύ των κολοσσών περιλαμβάνονται η Amazon, η Google, η Tesla, η Walmart, η American Express και η Disney.
Μυστικότητα
Όπως και με την εγγραφή μιας επιχείρησης. στις περισσότερες πολιτείες, οι εταιρείες πρέπει να αναθέσουν σε έναν εγγεγραμμένο αντιπρόσωπο που διατηρεί μια φυσική διεύθυνση ως επίσημη διεύθυνση και να λαμβάνει αλληλογραφία και να συλλέγει έγγραφα. Σε αντίθεση με τις περισσότερες πολιτείες, ωστόσο, στο Ντέλαγουερ, ο εγγεγραμμένος αντιπρόσωπος είναι το μόνο όνομα που πρέπει να αποκαλυφθεί σε συνεργασία με την εταιρεία. Άλλα στελέχη και διευθυντές δεν υποχρεούνται να αποκαλύψουν τα ονόματά τους, επιτρέποντας έναν επιπλέον βαθμό ανωνυμίας. Εξαιτίας αυτής της έλλειψης αναφοράς, τα στελέχη, οι διευθυντές και οι μέτοχοι δεν υποχρεούνται επίσης να διατηρούν την κατοικία τους εκεί.
Η Πολιτεία καυχιέται για τις αυθημερόν επαγγελματικές δηλώσεις. Συχνά, η διαδικασία ενσωμάτωσης μπορεί να διαρκέσει λιγότερο από μία ώρα για να ολοκληρωθεί. Για να γίνουν τα πράγματα ακόμα πιο εύκολα, ο νόμος επιτρέπει μόνο σε ένα άτομο να κατέχει πολλές θέσεις στην εταιρεία, όπως ο ρόλος του αξιωματικού, του διευθυντή και ακόμη και του μετόχου.
Δικαστήρια
Αντί για το παραδοσιακό Αμερικάνικο σύστημα δίκης, οι εταιρικές αγωγές στο Delaware επιλύονται από το Court of Chancery, ένα δικαστήριο που αποτελείται από δικαστές που ειδικεύονται στο εταιρικό δίκαιο. Ενώ η μέση αστική αγωγή μπορεί να χρειαστεί αρκετά χρόνια για να επιλυθεί, η χρήση δικαστών από το Ντέλαγουερ αντί για ενόρκους και η ιεράρχηση υποθέσεων που σχετίζονται με εταιρείες σημαίνει ότι παρόμοιες υποθέσεις μπορούν να κριθούν πιο γρήγορα.
Επίσημη ενημέρωση
Και όλα αυτά δεν τα αναζητεί κάνεις κάπου σκοτεινά, μέσα από πλάγιες μεθόδους ή πίσω από κλειστές πόρτες. Στον ηλεκτρονικό κόμβο του γραφείου των οικονομικών και εμπορικών υποθέσεων της ελληνικής Πρεσβείας στην Ουάσιγκτον, μπορεί οποιοσδήποτε να αναζητήσει πληροφορίες «για επιχειρήσεις στο Ντέλαγουερ, το οποίο δεν υποχρεώνει τους συναλλασσόμενους σε καταβολή του φόρου state corporate income tax, όταν δεν ασκείται εμπορική δραστηριότητα στην εν λόγω Πολιτεία».
Κατά το ίδιο ενημερωτικό σημείωμα, η διαδικασία της σύστασης (incorporating) περιλαμβάνει τα εξής στάδια:
-Κατάθεση του εγγράφου Certificate of Formation στο Γραφείο Delaware Secretary of State. Στο έγγραφο αυτό ορίζεται, μεταξύ άλλων, ο αριθμός μετοχών που μπορεί να εκδώσει η εταιρεία.
«Πόθεν έσχες»: Η δεύτερη ασάφεια
Όσον για το «πόθεν έσχες», από τη στιγμή που πήρε παράταση η υποβολή των δηλώσεων έως τα τέλη Ιουνίου, ο αρχηγός της αντιπολίτευσης θα υποβάλλει τότε για πρώτη φορά δήλωση και η δημοσιοποίηση της ή μη επαφίεται αποκλειστικά στην βούλησή του. Η δεύτερη δήλωση που θα δημοσιοποιηθεί αυτόματα, όπως όλων των πολιτικών αρχηγών, είναι αυτή του 2024 και θα αφορά την χρήση του 2023. Δεδομένου ότι τον Νοέμβριο του 2023 δημοσιοποιήθηκαν τα Πόθεν Έσχες που αφορούσαν την χρήση του 2021 αντιλαμβάνεται κανείς πως η υποχρεωτική δημοσίευση της περιουσιακής κατάστασης του κ. Κασσελάκη θα γίνει το 2025 και αν…
Νομολογία
Περαιτέρω, υπάρχει νομική διχογνωμία για το αν θα πρέπει να μεταβιβάσει τις μετοχές του και έως ότου κριθεί δικαστικά η υπόθεση δεν θα έχει κανέναν ουσιώδη λόγο -παρά μόνο πολιτικό – για να το κάνει.
Σύμφωνα με το άρθρο 8 του Ν. 3213/2003 και υπό τον τίτλο: «Απαγόρευση συμμετοχής σε εταιρεία με έδρα στην αλλοδαπή για πολιτικά πρόσωπα, απαγορεύσεις συμμετοχής σε εταιρείες με έδρα μη συνεργάσιμα φορολογικά κράτη και κράτη με προνομιακό́ φορολογικό́ καθεστώς», ορίζεται ότι: 1. Στον Πρωθυπουργό́, στους Αρχηγούς των πολιτικών κομμάτων που εκπροσωπούνται στο Εθνικό ή το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, καθώς και όσων λαμβάνουν κρατική χρηματοδότηση, στους Υπουργούς, στους αναπληρωτές υπουργούς και τους Υφυπουργούς, στους βουλευτές και τους ευρωβουλευτές και όσους διαχειρίζονται τα οικονομικά των πολιτικών κομμάτων ως ανωτέρω, στους Γενικούς και Ειδικούς Γραμματείς της Βουλής και της Γενικής Κυβέρνησης, στους περιφερειάρχες και στους Δημάρχους απαγορεύεται η συμμετοχή στη διοίκηση ή στο κεφάλαιο εταιρειών, που έχουν έδρα πραγματική ή καταστατική στην αλλοδαπή́ είτε αυτοπροσώπως, είτε με παρένθετα πρόσωπα. … 3. Η κατά παράβαση της παραγράφου 1 άμεση ή δια παρένθετου προσώπου συμμετοχή σε εταιρεία, που έχει έδρα στην αλλοδαπή τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον δύο (2) ετών και με χρηματική ποινή από δέκα χιλιάδες (10.000) ευρώ έως πεντακόσιες χιλιάδες (500.000) ευρώ».
Το άρθρο 8
Σημειώνεται δε ότι ο νόμος 5026/2023, ο οποίος αντικατέστησε στο σύνολο του σχεδόν το νόμο 3213/2003, εξαίρεσε ρητά από την κατάργηση το άρθρο 8 του τελευταίου, σχετικά με την απαγόρευση συμμετοχής πολιτικών προσώπων και δη Αρχηγών κομμάτων που εκπροσωπούνται στο Κοινοβούλιο σε εταιρίες με έδρα την αλλοδαπή ή και μη συνεργάσιμα φορολογικά κράτη ή και κράτη με προνομιακό φορολογικό καθεστώς, με αποτέλεσμα σήμερα η απαγόρευση να εξακολουθεί να έχει πλήρη ισχύ». Πώς θα μπορούσε να συμβεί αλλιώς αφού ένας έως πρόσφατα αλλοδαπός, έπραττε το αυτονόητο εργαζόμενος δηλαδή στη χώρα που τελείωσε σχολείο, σπούδασε και δημιούργησε τον κοινωνικό και επαγγελματικό του κύκλο;
