Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Today Press
της Κωνσταντίνας Δ. Καρακώστα
Ο τρόπος ανατροφής των παιδιών αντανακλά την φιλοσοφία που υπάρχει μέσα σε κάθε σπίτι. Οι τρόποι συμπεριφοράς, η στάση απέναντι στο λάθος, η τιμωρία, ο σωφρονισμός, η πειθαρχία, όλα αυτά με τον βαθμό της παρουσίας τους ή της απουσίας τους αντανακλούν την οριοθέτηση που θέτουν οι γονείς στους αυριανούς πολίτες που μεγαλώνουν. Γι’ αυτό και δεν είναι λάθος όταν υποστηρίζεται η άποψη ότι η σημερινή οικογενειακή διαπαιδαγώγηση δείχνει τον τρόπο που θα λειτουργήσει η κοινωνία τα επόμενα χρόνια.
Τα διαρκή προβλήματα σχολικού εκφοβισμού και εφηβικής παραβατικότητας που παρακολουθούμε καθημερινά στα δελτία ειδήσεων, αποδεικνύουν το μέγεθος ενός προβλήματος που πλέον έχει καταστεί μη διαχειρίσιμο, καθώς τρεις μόλις ημέρες μετά το περιστατικό της Αγίας Παρασκευής, ακολούθησε άλλο. Σήμερα, ολοένα και περισσότεροι εκπαιδευτικοί δηλώνουν ότι φοβούνται να μπούνε στην τάξη να κάνουν μάθημα, ενώ δεν είναι λίγοι εκείνοι που εμφανίζουν ψυχολογικές αντιδράσεις, καθώς λόγω των προσωπικών εκφοβισμών που έχουν υποστεί, δε θέλουν να πηγαίνουν στο σχολείο.
Όσοι τελικώς εμφανίζονται λιγότερο φοβισμένοι, έχουν να αντιμετωπίσουν την παρεμβατική συμπεριφορά των γονέων που εμπλέκονται ενεργά στον ρόλο τους. Επιπλήξεις, υποδείξεις, απειλές για άνωθεν παρεμβάσεις, συνθέτουν ένα σκηνικό συντονισμένης τυραννίας των εκπαιδευτικών και των μαθητών κάτω από τη γονική ενθάρρυνση και υπόθαλψη. Μικροί ηγεμονίσκοι ανατρέφονται για να καταπατούν κάθε έννοια αξιοπρέπειας. Μικροί ηγεμονίσκοι που αντανακλούν τη φιλοσοφία του σπιτιού τους, τη φιλοσοφία της ανατροφής των γονιών τους. Τελικά, τη φιλοσοφία ζωής των ίδιων των γονιών τους.
Ο τρόπος, άλλωστε, που αντιμετώπισαν το περιστατικό οι γονείς των παιδιών στην Αγία Παρασκευή, αποδεικνύει αυτό ακριβώς και μάλιστα χωρίς καμία αμφιβολία. Έτρεξαν για να κρυφτούν. Το μόνο που αποτελούσε ζητούμενο για αυτούς, όταν πληροφορήθηκαν το γεγονός, ήταν να προστατεύσουν τους τυράννους που μεγαλώνουν. Να τους επιβεβαιώσουν με τις πράξεις τους ότι θα είναι πάντα εκεί για να προστατεύουν και να συγκαλύπτουν κάθε ψυχικό, ηθικό και σωματικό βιασμό που διαπράττει το τέκνο τους. Εννοείται, βέβαια, ότι δεν ζητήθηκε ποτέ καμία συγγνώμη από κανέναν γονιό. Το θύμα και η οικογένειά του δεν άξιζαν σε καμία περίπτωση την ελάχιστη απόδοση μιας απλής συγγνώμης.
Στο δημόσιο διάλογο έχουν εμφανιστεί όλον αυτόν τον καιρό ερωτήματα περί του αν έχουν ποτέ αναρωτηθεί αυτοί οι γονείς μήπως έχουν κάνει λάθη στην ανατροφή που έχουν δώσει, πώς οι ίδιοι κατάφεραν και εμπότισαν τόση βία στα παιδιά τους, μήπως τους δίδαξαν την ατιμωρησία και την ασυδοσία στα πάντα. Άλλοι πάλι αναλώθηκαν στον δημόσιο διάλογο σε κοινωνιολογικές αναλύσεις σχετικές με την εφηβική βία και τα οικογενειακά προβλήματα, αναπαράγοντας για πολλοστή φορά επαναλαμβανόμενες στερεοτυπικές ερμηνείες.
Τα πράγματα είναι πολύ πιο απλά. Οι έφηβοι ηγεμονίσκοι δεν ήταν από κάποια φτωχή γειτονιά που οι κοινωνικοί αποκλεισμοί και οι στερήσεις τους οδήγησαν στην βία. Ούτε ανέχεια είχαν, ούτε περιθωριοποίηση αισθάνονταν. Ήταν παιδιά ιδιωτικού σχολείου, αποδεικνύοντας ότι η βία δεν έχει κοινωνικές τάξεις. Το ότι οι γονείς πήραν τους εκκολαπτόμενους τυράννους τους και κρύφτηκαν χωρίς να ξεστομίσουν την παραμικρή συγγνώμη, ερμηνεύει απόλυτα τη βίαιη συμπεριφορά των τέκνων τους.
Μια συμπεριφορά που είναι πέρα από κοινωνικές τάξεις. Απλά η τάξη τους θα τους επιτρέψει την επόμενη μέρα να επιβάλλουν ένα καλό βαθμό στο απολυτήριό τους, να πληρώσουν τα δίδακτρα ενός καλού κολλεγίου στο εξωτερικό και να εργαστούν σε μια επώνυμη εταιρία. Χωρίς προσόντα, χωρίς φιλοδοξίες, χωρίς κανένα όραμα. Η αξιοκρατία, άλλωστε, δεν αποτελούσε ποτέ ζητούμενο για τον οίκο τους. Το γεγονός ότι εν τέλει αυτές οι οικογένειες μεγαλώνουν δυστυχισμένα παιδιά, είναι δικό τους πρόβλημα. Η πραγματικότητα ότι αναθρέφουν κοινωνικά απροσάρμοστους πολίτες, είναι σοβαρό ζήτημα της κοινωνίας.
Κωνσταντίνα Δ. Καρακώστα
Επικ. Καθηγήτρια Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας
Η οικογενειακή διαπαιδαγώγηση δείχνει τον τρόπο που θα λειτουργήσει η κοινωνία τα επόμενα χρόνια.
Υπάρχουν γονείς που προστατεύουν και συγκαλύπτουν κάθε ψυχικό, ηθικό και σωματικό βιασμό του παιδιού τους
