Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Today Press του Σαββάτου
του Δημήτρη Καμπουράκη
Οδεύοντας προς την κάλπη της 25ης Ιουνίου – Στρατηγικές, μαθήματα και τακτικές
Η δεύτερη κατά σειρά προεκλογική περίοδος την οποία διανύουμε, έχει την ίδια προέλευση με το σύμπαν. Ήρθε σαν αποτέλεσμα ενός big bang, μιας έκρηξης μυθικών διαστάσεων που έγινε την 21η Μαΐου και την οποία κανένας δεν περίμενε, ούτε κανένας μπορεί ακόμα να αξιολογήσει ως προς το τελικό της αποτέλεσμα.
Τα επί μέρους στοιχεία της παραπέμπουν βέβαια σε πλήρη ανατροπή του πολιτικού μας σκηνικού όπως το ξέραμε, αλλά αυτό μένει να αποδειχθεί και από την επόμενη κάλπη της 25ης Ιουνίου. Ως τότε, όσο λιγότερες βεβαιότητες διατυπώνονται και όσο λιγότερες προβλέψεις επιστρατεύονται, τόσο το καλύτερο για όλους μας.
Οι εκλογές της 21ης Μαΐου μας επιφύλαξαν μια από τις μεγαλύτερες πολιτικές εκπλήξεις της μεταπολίτευσης. Ακόμα μεγαλύτερη έκπληξη όμως μπορεί να βιώσουμε, διαπιστώνοντας ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης έφτασε τέσσερις έδρες πριν την αυτοδυναμία με απλή αναλογική, αλλά ενδέχεται να βρεθεί στο ίδιο κοινοβουλευτικό σημείο και δίχως αυτοδυναμία, μετά από εκλογές που έγιναν με ενισχυμένη αναλογική και διαθέτοντας πλήρη και διαπιστωμένη πολιτική κυριαρχία. Αυτά μόνο στην Ελλάδα μπορούν να γίνουν.
H ακτινογραφία
Μια ακτινογραφία αυτής της στιγμής στο πολιτικό σκηνικό, τι μας δείχνει; Κατ’ αρχήν μια θριαμβευτική εικόνα της Νέας Δημοκρατίας και μια εικόνα καταστροφής του Σύριζα. Και τα δύο αυτά δεδομένα είναι μη-αναστρέψιμα μέσα σε διάστημα ενός μήνα. Όσα λάθη κι αν κάνει ο Κυριάκος ή η άνθρωποι του μέχρι την 25η Ιουνίου, όσες επιδιορθώσεις κι αν πετύχει ο Αλέξης και η ομάδα του μέσα σ’ αυτό τον μήνα, η γενική εικόνα δεν μπορεί ν’ αλλάξει. Τα δυο κόμματα θα πάνε στην νέα κάλπη με προίκα όσα έλαβαν στην προηγούμενη κι ας έχουν υιοθετήσει αμφότεροι το σύνθημα «η κάλπη είναι άδεια».
Η κάλπη και η προίκα
Η κάλπη πράγματι είναι άδεια, αλλά οι πρωταγωνιστές πορεύονται προς αυτήν έκαστος με την προίκα του. Η ΝΔ με έναν αέρα θριάμβου και με μια ολοκάθαρη πρόταση κυβερνησιμότητας που ήδη έχει επιβραβευτεί από τον κόσμο. Ο Σύριζα με το άχθος μιας βαρύτατης ήττας και με ένα τρομερό κενό στρατηγικής που δεν διαφαίνεται πιθανότητα κάλυψης του. Το ΠΑΣΟΚ τέλος με μιαν αίσθηση ανόδου που του δίνει έναν τέτοιο αέρα αισιοδοξίας που όμοιο του έχει να ξαναζήσει από το 2009. Με αυτά τα ανελαστικά δεδομένα οδεύουμε προς την δεύτερη κάλπη. Εκπλήξεις ποτέ δεν αποκλείονται ασφαλώς, αλλά οι σοβαροί άνθρωποι παίρνουν στα σοβαρά τις αντικειμενικές συνθήκες μέσα στις οποίες κινούνται.
Ο μεγάλος ασθενής αυτής της αναμέτρησης είναι προφανώς ο Σύριζα. Μετά το συντριπτικό γι αυτόν αποτέλεσμα του Μαΐου, είναι λογικό και να έχει πλήρη πτώση του ηθικού του, στρατηγικό αδιέξοδο, κενό καθημερινής πολιτικής και αποσυσπείρωση των οπαδών του. Αυτή την στιγμή ο Σύριζα πάει σε κάλπες χωρίς να μπορεί να πει τίποτα απ’ αυτά που λένε τα κόμματα εξουσίας. Ούτε την πρωτιά μπορεί να διεκδικήσει, ούτε κυβέρνηση μπορεί να πει ότι θα φτιάξει, ούτε σε συμμαχικό σχήμα μπορεί να πει ότι θα μπει, ούτε το πρόγραμμα του μπορεί να πει ότι θα επιβάλλει. Στην πραγματικότητα, αυτό το -20% από την ΝΔ τον πέταξε εκτός πολιτικής πεδιάς, είναι ομάδα που δεν μπαίνει καν στο γήπεδο.
Στόχος η αυτοδυναμία
Η ΝΔ έχει σαφή και προκαθορισμένο στόχο. Την αυτοδυναμία. Θεωρητικώς και πρακτικώς υπάρχουν ορισμένοι κίνδυνοι να μην την πετύχει ούτε αυτή την φορά, παρά το μπόνους των εδρών που είναι δεδομένο ότι θα κερδίσει. Κινδυνεύει από μια πιθανή μείωση της συμμετοχής στις εκλογές. Επίσης κινδυνεύει από την πιθανότατη είσοδο άλλων δύο ή και τριών κομμάτων στην Βουλή, διότι έτσι ανεβαίνει πολύ το όριο της αυτοδυναμίας. Κινδυνεύει και από μια αίσθηση χαλάρωσης των οπαδών της που μπορεί να πιστέψουν ότι η μάχη έχει ήδη κερδηθεί και δεν χρειάζεται να πάνε να ξαναψηφίσουν. Τέλος, κινδυνεύει από μιαν λανθασμένη αντίληψη ότι με υψηλό ποσοστό μπορεί να τροφοδοτηθεί ένα είδος αλαζονείας του μεγάλου νικητή, την οποία ο κανονικός Έλληνας σιχαίνεται.
Αν όμως αυτά τα βαρίδια της ΝΔ προς τον στόχο της, τι να πει και ο Σύριζα που ενώ περνιέται για κόμμα εξουσίας σ’ αυτές τις εκλογές δεν έχει καν στόχο; Μιλάμε για την απόλυτη πολιτική τραγωδία. Με δυο συνεδριάσεις της Κεντρικής Επιτροπής και του Εκτελεστικού Γραφείου, προσπάθησαν να επαναφέρουν λίγο την διαλυμένη τους κατάσταση. Επέβαλαν σιωπητήριο για τα αίτια της ήττας, άλλαξαν την ομάδα στελεχών γύρω από τον Αλέξη, υποχρέωσαν τους πρωτοκλασάτους να παίρνουν εξουσιοδότηση από το γραφείο τύπου πριν βγουν σε τηλεοράσεις και απαγόρευσαν ρητά κάθε αυτοσχεδιασμό ή παρέκκλιση από την κεντρική γραμμή. Φάνηκαν αποφασισμένοι να μην επιτρέψουν άλλα επικοινωνιακά λάθη όπως αυτό του Κατρούγκαλου ή της Φωτίου, έστω κι αν αυτό σημαίνει σταλινικού τύπου πειθαρχία και φίμωση κάθε ξεχωριστής φωνής..
Μιλάνε μόνο για «παντοδυναμία»
Παρά ταύτα, ο Σύριζα έχει ένα καίριο πρόβλημα. Υποτίθεται ότι και σ’ αυτές τις εκλογές θα κάνει μονομέτωπο αγώνα εναντίον της ΝΔ, ενώ το βασικό του φόβητρο και αντίπαλος είναι το ΠΑΣΟΚ. Με την ΝΔ δεν έχει πια να χωρίσει τίποτα. Η τάφρος των 20 μονάδων που υπάρχει ανάμεσα τους, στην πραγματικότητα χωρίζει και τα τσανάκια τους. Η Κουμουνδούρου έχει προεξοφλήσει την αυτοδυναμία Μητσοτάκη, γι αυτό άλλωστε επικεντρώνει την κριτική της στην «παντοδυναμία» Μητσοτάκη κι όχι στην αυτοδυναμία του. Βεβαίως, ένας αυτοδύναμος πρωθυπουργός ακόμα και με 151 βουλευτές είναι πρακτικά παντοδύναμος, υπό την έννοια ότι μπορεί να κάνει ότι θέλει. Όταν λοιπόν οι Έλληνες ψήφισαν με 20 μονάδες τον Μητσοτάκη, έδειξαν ότι τον θέλουν αυτοδύναμο, πιστεύοντας ότι δεν θα χρησιμοποιήσει την αυτοδυναμία του ως ανεξέλεγκτη παντοδυναμία.
Άλλος κατεβαίνει, άλλος ανεβαίνει
Αυτό που πλέον ανησυχεί την ηγεσία του Σύριζα είναι το ΠΑΣΟΚ. Μεταξύ τους υπάρχει απόσταση 9 μονάδων, όμως η αίσθηση που δημιουργήθηκε είναι ότι ο μεν Σύριζα επιβαίνει σ’ ένα ασανσέρ που κατεβαίνει, με το ΠΑΣΟΚ να έχει καβαλήσει το απέναντι ασανσέρ ανόδου. Μ’ αυτές τις δυο αντίρροπες κινήσεις, η διαφορά καλύπτεται εύκολα. Θεωρητικό είναι το σενάριο αυτό, αλλά φαίνεται να του δίνουν μεγάλη σημασία και στην Κουμουνδούρου και στην Χαριλάου Τρικούπη. Γι αυτό και πρέπει να θεωρείται δεδομένη η σύρραξη των δύο στρατοπέδων καθώς θα πλησιάζουμε στην νέα κάλπη, ειδικά αν οι πρώτες δημοσκοπήσεις επιβεβαιώσουν πράγματι αυτή την τάση. Το ΠΑΣΟΚ είναι βέβαιο ότι θα κάνει μονομέτωπο κατά του Σύριζα και ο Σύριζα θα είναι υποχρεωμένος να αναλωθεί σε μάχες χαρακωμάτων με το ΠΑΣΟΚ. Ας λέει ότι βασικός του αντίπαλος είναι ο Μητσοτάκης, η πραγματικότητα συχνά αλλάζει τα αρχικά σχέδια επί χάρτου.
Κάπως έτσι πορευόμαστε προς την 25η Ιουνίου, δίχως να αναμένουμε ιδιαίτερες εκπλήξεις. Ούτε στο μεσοδιάστημα ως τις κάλπες, ούτε στο ίδιο το αποτέλεσμα της κάλπης. Όλο το πολιτικό σύστημα έχει προεξοφλήσει την κατάκτηση της αυτοδυναμίας από τον Μητσοτάκη, γι αυτό και προσπαθεί να της κουτσουρέψει επιστρατεύοντας την αοριστία της «παντοδυναμίας». Μάταιος κόπος θα αποδειχθεί κι αυτός, αν και ο Μητσοτάκης επιμένει ότι ως την τελευταία στιγμή το παιχνίδι είναι ανοικτό και η ακυβερνησία προ των πυλών, αν οι οπαδοί της ΝΔ δεν πάνε να ψηφίσουν. Δικαίως τα λέει, αυτή είναι η σωστή τακτική γι αυτόν.
Οι νέες δημοσκοπήσεις
Οι δημοσκοπήσεις που θα κάνουν την εμφάνιση τους απ’ αυτό το Σαββατοκύριακο, παρά την απαξίωση που κουβαλούν από την αδυναμία τους να πιάσουν την τεράστια διαφορά των προηγούμενων εκλογών, θα ξαναφανερώσουν την κυρίαρχη τάση. Ο κόσμος σκοπεύει να ψηφίσει αυτοδυναμία ή ακυβερνησία. Και έτσι που πήγε η κατάσταση, ακόμα κι αν εμφανιστεί ως την ημέρα της κάλπης κάποιο πρόβλημα, πάλι υπέρ της ΝΔ θα καταλήξει.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα η κυβερνοεπίθεση στην τράπεζα θεμάτων στην αρχή της εβδομάδας. Η αντιπολίτευση προσπάθησε να πολιτικοποιήσει ένα γεγονός τέτοιας έκτασης και πολυπλοκότητας, βγάζοντας με μεγάλη ευκολία ανήμπορη την κυβέρνηση Μητσοτάκη που δεν είχε προβλέψει και δεν απέκρουσε ακαριαία μια επίθεση σαν αυτή. Και δεν καταλαβαίνουν οι άφρονες πως ίσα-ίσα, μόλις ο μέσος Έλληνας αντιλαμβάνεται σε πόσο επικίνδυνο και σκληρό κόσμο ζει, κατ’ ευθείαν πάει και κολλάει σ’ αυτόν που θεωρεί τεχνοκρατικά επαρκέστερο και ικανότερο, αντί να συνταχθεί με τον ιδεοληπτικό που του πουλάει υψωμένες γροθιές, εξεγέρσεις στους δρόμους και θεωρητικές σαπουνόφουσκες.
