«Να ενεργοποιηθεί η πολεμική οικονομία»: οι υπουργοί Άμυνας της Ευρωπαϊκής Ένωσης συνεδριάζουν σήμερα για να προετοιμάσουν σχέδιο εντατικοποίησης των παραδόσεων πυρομαχικών στην Ουκρανία, παρότι τα στοκ των κρατών-μελών πιέζονται πλέον, με το πρώτο επείγον στάδιο να εκτιμάται πως θα έχει αξία 1 δισεκατομμύριο ευρώ.
Το ουκρανικό πυροβολικό, που βάλλει χιλιάδες φορές καθημερινά για να απωθήσει τον ρωσικό στρατό, αντιμετωπίζει πλέον κραυγαλέες ελλείψεις, ειδικά οβίδων 155 χιλιοστών για τα κανόνια του, επισημαίνουν τις τελευταίες εβδομάδες δυτικοί υποστηρικτές του.
Οι υπουργοί Άμυνας, που θα συνεδριάσουν σήμερα στη Στοκχόλμη παρόντος του Γενικού Γραμματέα του NATO Γενς Στόλτενμπεργκ και του ουκρανού ομολόγου τους Ολεξίι Ρέζνικοφ, αναμένεται να καταπιαστούν με σχέδιο που έχει τρεις πτυχές.
Στόχος είναι να προωθηθεί για υιοθέτηση την 20ή Μαρτίου στη σύνοδο των επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας.
Βασισμένο στις κοινές αγορές πυρομαχικών για να καθησυχαστούν οι βιομηχανίες πως οι παραγγελίες θα έχουν διάρκεια, το σχέδιο έχει σκοπό να καλυφθούν οι άμεσες ανάγκες του Κιέβου και να ενισχυθούν οι δυνατότητες της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας πιο μακροπρόθεσμα.
Το πρώτο στάδιο, όπως καταρτίστηκε από διπλωμάτες της ΕΕ, έχει σκοπό να αξιοποιηθεί ποσό 1 δισεκ. ευρώ από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό για την Ειρήνη, ώστε να παραδοθούν μέσα σε μερικές εβδομάδες από τα στοκ των ενόπλων δυνάμεων χωρών-μελών.
Οι ευρωπαίοι σύμμαχοι της Ουκρανίας έχουν ήδη αντλήσει μεγάλες ποσότητες πυρομαχικών από τα στοκ των στρατών τους, με την υποστήριξη που προσέφεραν να υπολογίζεται πως έχει κόστος 12 δισεκ. ευρώ, τα 3,6 δισεκ. από τα οποία εκταμιεύθηκαν από τον Μηχανισμό.
Συρράξεις υψηλής έντασης
Ευρωπαίοι αξιωματούχοι διαβεβαιώνουν πως υπάρχουν ακόμη επαρκείς ποσότητες οβίδων 155 χιλιοστών στις αποθήκες ώστε να μην κινδυνεύσουν οι χώρες της ΕΕ. Όμως οι υπουργοί Άμυνας αναμένεται να συζητήσουν πιο λεπτομερώς για το ζήτημα αυτό.
Το σχέδιο προβλέπει επίσης κοινές παραγγελίες για τους στρατούς της ΕΕ και της Ουκρανίας, προκειμένου να δοθεί κίνητρο στις κατασκευάστριες πυρομαχικών και ιδίως οβίδων για το πυροβολικό να αυξήσουν τις παραγωγικές δυνατότητές τους.
Χώρες όπως η Εσθονία, που πρότειναν η ΕΕ να πάει πολύ πιο μακριά (τέσσερα δισεκ. ευρώ και ένα εκατομμύριο οβίδες), επιμένουν πως χρειάζεται να γίνουν περισσότερα.
«Με βάση τις ουκρανικές ανάγκες, θα χρειάζονταν τουλάχιστον 350.000 οβίδες 155 χιλιοστών τον μήνα», είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Μάντις Ρολ, αξιωματούχος του εσθονικού υπουργείου Άμυνας.
Η ΕΕ θέλει επίσης να αποφύγει κάθε ενδεχόμενο το σχέδιο να φρενάρει εξαιτίας της γραφειοκρατίας.
Ένα από τα ερωτήματα που μένουν να απαντηθούν είναι το εάν οι παραγγελίες θα περνούν από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Άμυνας (ΕΟΑ) ή κράτη μέλη με μεγαλύτερη εμπειρία στη σύναψη τέτοιων συμβάσεων.
Άλλο ζήτημα για το οποίο υπάρχουν διαφωνίες: η υπόθεση εργασίας πως θα μπορούσαν να γίνουν αγορές οβίδες από κατασκευάστριες εκτός Ευρώπης – αυτό θα επέτρεπε η διαδικασία να επιταχυνθεί η διαδικασία, λένε ορισμένοι, αλλά χωρίς να υποστηριχθεί το ευρωπαϊκό στρατιωτικοβιομηχανικό σύμπλεγμα, αντιτείνουν άλλοι.
Υπάρχει πάντως συναίνεση στους 27 για το ότι έπειτα από αρκετά χρόνια αποεπένδυσης στους στρατούς μετά τον ψυχρό πόλεμο και με τις λεγόμενες ασύμμετρες συρράξεις να περνούν στο πρώτο πλάνο, πρέπει να γίνει ξανά προετοιμασία για πολέμους ανάμεσα σε μεγάλες δυνάμεις.
«Η ευρωπαϊκή βιομηχανία δεν έχει προετοιμαστεί για να καλύψει τις ανάγκες μιας σύρραξης υψηλής έντασης», προειδοποίησε χθες Τρίτη ο ευρωπαίος επίτροπος για την εσωτερική αγορά Τιερί Μπρετόν.
«Η αμυντική βιομηχανία μας πρέπει να ενεργοποιηθεί γρήγορα, σε εισέλθει σε κατάσταση ‘πολεμικής οικονομίας’», πρόσθεσε μιλώντας σε δημοσιογράφους, προκειμένου να επιτευχθεί «παράλληλα» ο εφοδιασμός της Ουκρανίας και η αναπλήρωση των ευρωπαϊκών στοκ.
Πέρα από τις κοινές παραγγελίες, ο επίτροπος Μπρετόν αναμένεται να καλέσει τους υπουργούς Άμυνας να αποδεσμεύσουν περισσότερα κεφάλαια για να καλυφθούν βιομηχανικές ανάγκες και να χορηγηθούν δάνεια με ευνοϊκούς όρους.
Η σύνοδος των ευρωπαίων υπουργών Άμυας καταγράφεται την ώρα που ο ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι επιμένει πως οι δυνάμεις του, παρά τον αυξανόμενο κίνδυνο περικύκλωσής τους, θα κρατήσουν την Μπαχμούτ, επίκεντρο άγριων μαχών που διαρκούν μήνες στο Ντονμπάς, όπως ονομάζεται η ανατολική Ουκρανία.
