Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Today Press του Σαββάτου
τoυ Ζαχαρία Ζούπη (Πολιτικός Αναλυτής, Επικεφαλής ερευνών της Opinion Poll)
Mε την ολοκλήρωση των εργασιών του Συνεδρίου του ΠΑΣΟΚ, τελείωσε ένας ολόκληρος κύκλος μετάβασης στη νέα εποχή του κόμματος αυτού.
Ξεκίνησε με την εντυπωσιακή διαδικασία εκλογής του νέου Προέδρου, Ν. Ανδρουλάκη με τη συμμετοχή 280.000 μελών και φίλων (το ΚΙΝΑΛ είχε πάρει 457.623 ψήφους στις Βουλευτικές Εκλογές του 2019 και επομένως, μιλάμε για εντυπωσιακή συμμετοχή), συνεχίστηκε με μια διαδικασία 180.000 μελών για να ληφθεί απόφαση για το όνομα και να εκλεγούν αντιπρόσωποι και τα νέα όργανα, και ολοκληρώθηκε το Συνέδριο με σημαντική πολιτική, επικοινωνιακή επιτυχία. Σε αυτό το πυκνό πεντάμηνο, ένα τελματωμένο κόμμα με δημοσκοπικές επιδόσεις της τάξης του 6%-7% που προϊδέαζαν για πολύ άσχημα ποσοστά στην πορεία προς τις εκλογές, φαίνεται να έχουν επιτευχθεί ορισμένα πολύ σημαντικά βήματα:
- Υπάρχει μετά από πολύ καιρό αισιοδοξία, προσδοκία για μια δυναμική πορεία, στη θέση της μεμψιμοιρίας, της απαισιοδοξίας, του σκεπτικισμού και αυτό αποτελεί δύναμη.
- Φαίνεται να είναι εδραιωμένη η αντίληψη της ενότητας, στη θέση διασπάσεων ή και σιωπηρών εσωκομματικών συγκρούσεων που χαρακτήρισαν τον χώρο.
- Υπάρχει μια νέα γενιά που παίρνει τα ηνία, μια γενιά που δεν έχει παλιούς λογαριασμούς ή κυβερνητικές θητείες και αυτό συνιστά χρήσιμο εφόδιο, αφού το ΠΑΣΟΚ, το Κόμμα που κυβέρνησε επί είκοσι δύο χρόνια, μπορεί να άφησε το αποτύπωμά του σε πολύ σημαντικά βήματα της χώρας και της κοινωνίας, αλλά είχε καταλήξει να είναι μια γηρασμένη μηχανή εξουσίας, με λάθη και αμαρτίες. Γι αυτό και ίσως πλήρωσε πολύ πιο ακριβά από τον καθένα το τίμημα της χρεοκοπίας και των Μνημονίων.
- Υπάρχει μια αναζωογόνηση του κομματικού μηχανισμού και κορμού, που διαδέχεται μια μακρά περίοδο οργανωτικής νέκρωσης.
- Το νέο κλίμα αποτυπώνεται και στις δημοσκοπήσεις. Από το 6.1% στην πρόθεση ψήφου, τον Οκτώβριο του 2021( έρευνα OPINION POLL), καταγράφεται στο 12.7% (έρευνα Μαΐου 2022) που παραπέμπει σε ποσοστό κοντά στο 14% στην εκτίμηση ψήφου. Αν και σε σχέση με τον Φεβρουάριο του 2022 σημειώνεται μια πτώση κατά 2%, τα ποσοστά που καταγράφονται είναι σημαντικά για ένα κόμμα που είχε πάρει 8.1% στις Βουλευτικές Εκλογές. Σε αυτά τα ευρήματα αποτυπώνεται η δυνατή μετακίνηση απογοητευμένων ψηφοφόρων της Ν.Δ και κυρίως του ΣΥΡΙΖΑ που δεν πείθει με τη γενικόλογη, μηδενιστική, λαϊκίστικη πολιτική τακτική του, που δεν οδηγεί πουθενά δυόμισι χρόνια τώρα. Προσοχή, αναφερόμαστε στην εμφάνιση στη δυνατή μετακίνηση…
Θετικό αποτύπωμα
Εν ολίγοις, υπάρχει καταρχήν ένα θετικό αποτύπωμα αυτής της περιόδου και ζωντανή η θέληση πολιτών να πρωταγωνιστήσει και πάλι το ΠΑΣΟΚ, να αλλάξουν οι συσχετισμοί.
Είναι σε κάθε περίπτωση σημαντική επιτυχία ότι μιλάμε πια για μια «τριγωνοποίηση» του πολιτικού σκηνικού από τον εναμισοκομματισμό Ν.Δ.-ΣΥΡΙΖΑ, που είχαμε μέχρι πριν λίγους μήνες.
Γι αυτό, άλλωστε, και η διάχυτη ανησυχία από τον ΣΥΡΙΖΑ, η προσπάθειά του να πραγματοποιήσει μια πιο ανοιχτή διαδικασία εκλογής του μοναδικού υποψηφίου για την Προεδρία Α. Τσίπρα, ακόμα και η υποτιθέμενη πρόταση για «Προοδευτική Διακυβέρνηση», στερούμενης κάθε προγραμματικού περιεχομένου, που περισσότερο μοιάζει με πρόταση να βγει από τα αδιέξοδά του ο Α.Τσίπρας, μην έχοντας εναλλακτική πρόταση διακυβέρνησης.
Ας το πούμε πιο καθαρά. Στις επόμενες εκλογές ο Ν. Ανδρουλάκης προφανώς και επιδιώκει τη μέγιστη δυνατή εκλογική επίδοση, όμως και με μια μικρότερη απ’ ό,τι αναμένεται άνοδο, θα θεωρείται νικητής. Από την άλλη, μια διπλή ήττα του Α. Τσίπρα θα σημαίνει ότι θα είναι ο παλαιότερος πολιτικός αρχηγός, που θα έχει ταυτόχρονα πέντε ήττες και ενώ μπροστά του θα έχει Περιφερειακές-Δημοτικές Εκλογές και Ευρωεκλογές. Ο Ν. Ανδρουλάκης θα έχει τη μοναδική ευκαιρία να τιμωρήσει τον άνθρωπο και το κόμμα, που ενοχοποίησε όσο κανείς και λεηλάτησε το κόμμα του, ανοίγοντας τον δρόμο σε ανακατατάξεις υπέρ του ΠΑΣΟΚ στον χώρο του Κέντρου και της Κεντροαριστεράς.
Είναι εύκολη η πορεία;
Είναι εύκολη η πορεία στο επόμενο διάστημα; Ασφαλώς όχι. Τώρα είναι η ώρα της Πολιτικής, της κατάθεσης εναλλακτικής πρότασης και συγκεκριμένων μεταρρυθμιστικών, σοσιαλδημοκρατικών προτάσεων, της αποσαφήνισης του στίγματος του ΠΑΣΟΚ.
Ο Κώστας Σημίτης ήταν πολύ σαφής, αναφερόμενος σε αντιδράσεις με γενικές αρχές, ασαφείς λύσεις, πολιτικολογίες που δεν ενδιαφέρουν τους πολίτες. Ήταν σαν να έλεγε να αφεθεί στην άκρη η γενικολογία και ο φόβος των αριστερόμετρων και δεξιόμετρων και να υπάρξει σκληρή δουλειά για την επεξεργασία προτάσεων, που θα αναδεικνύουν το στίγμα του Κόμματος. Είχε απόλυτο δίκιο. Η επίκληση όρων, όπως π.χ. σοσιαλδημοκρατία, οι ισορροπίες τρόμου στη διατύπωση θέσεων μην τυχόν και φανεί ότι «γέρνει» ο προσανατολισμός και η εύκολη κριτική, δεν οδηγούν πουθενά, δεν πείθουν.
Χρειάζεται σοσιαλδημοκρατικός λόγος προσαρμοσμένος στις ανάγκες του 21ου αιώνα
Θέσεις, νέες ιδέες χρειάζονται και σε τελευταία ανάλυση σε αυτές θα εδραιώνεται ή όχι, μια διαφορετική φυσιογνωμία. Πολιτική αυτονομία σημαίνει, πριν απ’ όλα, διακριτή προγραμματική αυτονομία. Χρειάζεται μια θετική διαφοροποίηση, που προκύπτει από διαφορετικό πολιτικό λόγο και διακριτή πολιτική πρακτική και όχι μόνο μια στείρα άρνηση των δύο άλλων βασικών πολιτικών δυνάμεων. Και, μάλιστα, θετική κατεύθυνση με καθαρό και σταθερό προσανατολισμό: Τον σοσιαλδημοκρατικό λόγο, προσαρμοσμένο στις ανάγκες του 21ου αιώνα και την επεξεργασία ενός προγράμματος πατριωτικής και μεταρρυθμιστικής διακυβέρνησης της χώρας.
Σε αυτές τις επεξεργασίες δε, θα πρέπει να μην αγνοεί ότι η χώρα έχει προχωρήσει αρκετά μετά τη χρεοκοπία. Δεν έχει όμως σταθεροποιήσει, δεν έχει κάνει βιώσιμες και ανθεκτικές τις κατακτήσεις της. Πέρα από τις διαρθρωτικές καθυστερήσεις του εγχώριου πολιτικού συστήματος, παίζει σημαντικό ρόλο και το διεθνές περιβάλλον της γεωπολιτικής και οικονομικής αναταραχής.
Η επόμενη μεγάλη πρόκληση για την Ελλάδα, είναι η πολιτική σταθερότητα. Μπροστά μας είναι η έρπουσα αναζωπύρωση του λαϊκισμού, παρά την πρόσφατη πικρή εμπειρία στη χώρα μας. Ο πειρασμός για τυφλή αντίδραση και «εύκολες πολιτικά λύσεις», που παράγει η συγκυρία των πολύπλευρων κρίσεων, είναι μεγάλος.
Απέναντι στον λαϊκισμό
Δυστυχώς και πάλι, ο λαϊκισμός διαφόρων μορφών, αριστερής ή δεξιάς προελεύσεως, εμφανίζεται και πάλι στον Δυτικό κόσμο και απέναντι σ΄αυτό, το ΠΑΣΟΚ πρέπει να κατοχυρώνει τον χαρακτήρα του ως δύναμη εθνικής ευθύνης και βασικού, αποτελεσματικού πολέμιου του λαϊκισμού.
Ο άνεμος είναι ούριος για το ΠΑΣΟΚ. Τα βήματα που έχει κάνει είναι θετικά και σημαντικά. Έχει όμως να αντιμετωπίσει πολλά πολιτικά θέματα, για να σηματοδοτήσει την πλήρη επαναφορά του.
