Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Today Press
Μαρία Καρακλιούμη, πολιτική αναλύτρια
Γενιά Ζ, οι άγνωστοι νέοι της διπλανής πόρτας. Είναι τα παιδιά που γεννήθηκαν από το 1997 έως το 2007. Ή αλλιώς η ηλιακή ομάδα 17-27 χρόνων. Είναι οι άνθρωποι που έχουν ζήσει σε έναν εξ ολοκλήρου ψηφιακό κόσμο. Εκείνοι που νομίζουμε ότι τους γνωρίζουμε αλλά τις περισσότερες φορές δεν τους καταλαβαίνουμε.
Είναι μια γενιά γεμάτη σχέδια, πάθος για να σώσει τον κόσμο αλλά και παράδοξα. Φιλοδοξούν να τα πάνε καλά και να βγάλουν λεφτά, χωρίς όμως να «ιδρώσουν τη φανέλα». Η καθοριστική στιγμή της γενιάς τους ήταν η πανδημία του Covid-19. Ήταν το γεγονός εκείνο που καθόρισε τις συμπεριφορές τους.
Οι αξίες τους συνοψίζονται στο τρίπτυχο «εμπιστοσύνη, διαφάνεια, αυθεντικότητα» με το τελευταίο να ορίζει τη συμπεριφορά τους: «αν τους φανείς ψεύτικος, σε διαγράφουν». Κινούνται μεταξύ ψηφιακού και φυσικού κόσμου και αυτό επηρεάζει, τις αξίες τους στόχους τους αλλά και την πολιτική τους συμπεριφορά.
Στο δικό τους αξιακό κώδικα τα ανθρώπινα δικαιώματα έχουν κεντρική θέση. Δεν εγκρίνουν και αποφεύγουν συμπεριφορές που θα ενίσχυαν το ρατσισμό, την ξενοφοβία ή τις έμφυλες διακρίσεις.
Για αυτούς η ψυχική υγεία είναι στόχος και βλέπουν το μέλλον τους σε μία δουλειά όπου θα τους εξασφαλίζει εκτίμηση από τους γύρω τους και ψυχική ισορροπία. Δεν έχουν στο νου τους ποια δουλειά θα κάνουν καθώς το δικό τους επάγγελμα μπορεί να μην υπάρχει σήμερα.
Ως καταναλωτές πιστεύουν ότι αρκεί η πρόσβαση στην υπηρεσία και όχι η ιδιοκτησία (θα ακούσουν ένα τραγούδι, δεν θα έχουν τα cd στο σπίτι όπως οι γονείς τους), ενώ αγοράζουν κάθε εμπειρία που θα εμπλουτίσει την καθημερινή τους ζωή και όχι μια μάρκα που θα τους δώσει ταυτότητα. Ως γενιά γνωστή για τον ιδεαλισμό της θέλει να καταναλώνει αγαθά που έχουν παρασκευαστεί ή συσκευαστεί με βλέμμα στο σεβασμό του μέλλοντος του πλανήτη. Ενδιαφέρονται για την ευκολία στη ζωή και κάνουν πλήθος συναλλαγών από το κινητό τους.
Επειδή όμως νιώθουν ότι ως γενιά έχουν το φορτίο να συμβάλουν στην αναχαίτιση της κλιματικής αλλαγής και στην καθιέρωση μεγαλύτερης ισότητας για όλους, περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη γενιά, απαιτούν σκοπό και λογοδοσία, δημιουργία ευκαιριών για τους ανθρώπους και αυστηρές βιώσιμες και πράσινες πρακτικές.
Ενώ η ατζέντα τους είναι βαθιά πολιτική δεν ασχολούνται με την πολιτική διότι πιστεύουν ότι δεν έχουν επαρκή γνώση των θεμάτων και δεν μπορούν μέσω της πολιτικής να αλλάξουν τα πράγματα και να κάνουν τη διαφορά.
Οι παραδοσιακοί τρόποι εμπλοκής δεν τους εκφράζουν και τους έχουν αντικαταστήσει με άλλους τρόπους κοινωνικής συμμετοχής, όπως με τη συμμετοχή τους σε διαδηλώσεις, σε δράσεις πολιτικού ακτιβισμού για διακριτά κοινωνικά θέματα, με την υπογραφή τους σε διαδικτυακές λίστες υπογραφών και ψηφίσματα.
Σε λίγους μήνες έχουμε ευρωεκλογές και για άλλη μια φορά θα αναρωτηθούμε για ποιο λόγο οι νέοι δεν θα δείξουν ενδιαφέρον για την διαδικασία. Το πιο πιθανό είναι να κοιτάξουμε ο ένας τον άλλο, να κουνήσουμε περίλυπα και σιγά το κεφάλι και να πούμε: «πόσο θλιβερή η απουσία των νεών από την κάλπη!». Θα ήταν ίσως σκόπιμο να σκεφτούμε πόσες προσπάθειες κάναμε να τους κάνουμε να νιώσουν μέρος στο κάδρο της Δημοκρατίας.
