Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Today Press
του Πάνου Μπαΐλη
Η Ιεραρχία, από την εκλογή του εκάστοτε Αρχιεπισκόπου, πάντα φρόντιζε να δημιουργήσει συνθήκες διαδοχής. Οι πιθανοί διάδοχοι ξεχώριζαν από την πρώτη στιγμή, συγκροτούσαν συμμαχίες και προσπαθούσαν με κάθε τρόπο και μέσο να έχουν τις δικές τους ομάδες οι οποίες στην πορεία θα καθόριζαν τις εξελίξεις.
Ο κ. Ιερώνυμος είναι πλέον 85 χρόνων, έχει καταφέρει από το 2008 που εκλέχτηκε στον Θρόνο, να χειροτονήσει περίπου 60 νέους μητροπολίτες γεγονός που σημαίνει ότι μπορεί να δώσει το χρίσμα σε όποιον επιθυμεί. Το μεγάλο ερώτημα είναι αν θα θελήσει να παραιτηθεί ή αν επιλέξει να τα αφήσει όλα στο χρόνο.
Είναι δεδομένο ότι θα ήθελε να είναι ρυθμιστής των εξελίξεων και να αποσυρθεί στο ησυχαστήριό του στη Ζάλτσα Βοιωτίας. Το αν το αποφασίσει θα εξαρτηθεί από την κατάσταση της υγείας του το επόμενο διάστημα.
Η απόφαση Ιερώνυμου, ωστόσο, ουδόλως επηρεάζει τις κινήσεις διαδοχής, αν και δεν συντρέχουν λόγοι για άμεσες κινήσεις πάντα υπάρχει η αγωνία της επόμενης μέρας.
Εκτός από τους μητροπολίτες σημαντικό ρόλο θα παίξουν σε μια ενδεχόμενη διαδοχή το Οικουμενικό Πατριαρχείο , η κυβέρνηση αλλά και οι οικονομικοί παράγοντες οι οποίοι πάντα εμπλέκονται άμεσα η έμμεσα στις εκλογές. Τα τελευταία χρόνια όλοι οι υποψήφιοι, αν και δεν το δηλώνουν δημόσια, κάνουν τους υπολογισμούς τους, ανταλλάσσουν επισκέψεις σε μητροπόλεις, συμμετέχουν σε πανηγύρεις και γιορτές δημιουργώντας «συνθήκες φιλίας».
Το βέβαιο είναι ότι οι βασικοί υποψήφιοι δεν ανήκουν στην ομάδα των φανατικών και στις δύσκολες περιόδους, όπως αυτή του covid-19, ήταν πάντα δίπλα στην κυβέρνηση και την επίσημο Εκκλησία. Επίσης, κανείς από αυτούς δεν είναι και δεν θα γίνει Χριστόδουλος αλλά ούτε πρόκειται να ακολουθήσουν τον ήπιο τρόπο που ασκεί τα καθήκοντά του ο Ιερώνυμος.
Σύμφωνα με όσα έχουν υποστηρίξει κατά καιρούς , ο στόχος τους είναι να αυξηθεί η επιρροή της Εκκλησίας στην κοινωνία και τους νέους η οποία έχει μειωθεί δραματικά. Για τα υπόλοιπα ζητήματα , όπως αυτά της αξιοποίησης της περιουσίας, δεν θα έχουμε εκπλήξεις. Σε ό,τι αφορά το ευαίσθητο θέμα των σχέσεων με το Φανάρι, ουδείς φαίνεται διατεθειμένος για ρήξεις.
Οι δύο τάσεις
Σήμερα στην Ιεραρχία υπάρχουν δύο τάσεις:
Αυτή που θέλει μεταβατικούς αρχιεπισκόπους για να μην υπάρχουν τριβές λόγω ανταγωνισμού και η άλλη που επιθυμεί οριστικές λύσεις, ώστε ο νέος Αρχιεπίσκοπος να προχωρήσει χωρίς εμπόδια.
Ως «μεταβατικοί αρχιεπίσκοποι» προβάλλονται προς το παρόν οι μητροπολίτες: Σπάρτης Ευστάθιος, Ναυπάκτου Ιερόθεος, Ξάνθης Παντελεήμων και Μυτιλήνης Ιάκωβος. Ωστόσο ο Σπάρτης δεν επιθυμεί εμπλοκή στη διαδοχή και οι άλλοι δεν θεωρούν τον εαυτό τους αναλώσιμο, ούτε ανάχωμα στις «γκρίνιες και τις φιλοδοξίες» μητροπολιτών.
Η δεύτερη τάση είναι η επικρατούσα και αυτή φαίνεται πως έχει γίνει αποδεκτή από όλους και ήδη ο αγώνας διαδοχής είναι σε πλήρη εξέλιξη αν και ουδείς δεν παραδέχεται δημοσίως ότι είναι υποψήφιος.
Προς το παρόν οι τρεις που έχουν ξεχωρίσει, κατά αλφαβητική σειρά, είναι ο Σύρου Δωρόθεος, ο Δημητριάδος Ιγνάτιος και ο Μεσσηνίας Χρυσόστομος.
Θεωρητικά τον Θρόνο θα μπορούσαν να διεκδικήσουν οι μητροπολίτες Αλεξανδρουπόλεως Άνθιμος, Μεσογαίας Νικόλαος, Πειραιώς Σεραφείμ, Πατρών Χρυσόστομος, Χαλκίδος Χρυσόστομος και Λαρίσης Ιερώνυμος.
Ενώ, ρόλο θα μπορούσαν να παίξουν οι βενιαμίν της Ιεραρχίας οι μητροπολίτες Ιωνίας Γαβριήλ και Φθιώτιδος Συμεών. Οι δύο τελευταίοι, όμως, είναι κάτω των 50 και αυτό λειτουργεί αρνητικά.
Οι πιθανοί διάδοχοι
Σύρου Δωρόθεος
Ο 69χρονος κ. Δωρόθεος από τις Κυκλάδες έχει ξεχωρίσει στην κούρσα της διαδοχής. Έχει καλές σχέσεις με το σύνολο των Ιεραρχών και είναι άνθρωπος που τα τελευταία χρόνια αποφεύγει τη δημοσιότητα. Το προηγούμενο διάστημα της υγειονομικής κρίσης τάχθηκε με φανατισμό υπέρ των θέσεων της κυβέρνησης και ανέβασε τους τόνους μόνο όταν κάποιοι έθεσαν θέμα αλλαγής του τρόπου μετάδοσης της Θείας Κοινωνίας.
Δημητριάδος Ιγνάτιος
Ο 66χρονος Ιεράρχης από την περίοδο του μακαριστού Χριστόδουλου ήταν από τους ανερχόμενους μητροπολίτες. Με ουσιαστικό λόγο και έργο είναι μεταξύ των υποψηφίων διαδόχων. Έχει προσβάσεις στην Ιεραρχία και αρκετή επιρροή στο ευρύτερο εκκλησιαστικό περιβάλλον. Την περίοδο της πανδημίας βγήκε μπροστά και στήριξε τις θέσεις της επίσημης Εκκλησίας και συγκρούστηκε με τους φανατικούς στην περιοχή του.
Μεσσηνίας Χρυσόστομος
Είναι πανεπιστημιακός , έχει άριστη θεολογική κατάρτιση και στα 62 του χρόνια έχει ξεχωρίσει για τον δυναμικό του λόγο. Πολλές φορές έχει συγκρουστεί μέσα στην Σύνοδο για θέματα της Εκκλησίας. Έχει φίλους και ιεράρχες οι οποίοι ευχαρίστως θα τον στήριζαν σε μια πιθανή εκλογή και παράλληλα ανήκει σε αυτούς που εύκολα κατατάσσονται στις «ηγετικές φυσιογνωμίες».
Αλεξανδρουπόλεως Άνθιμος
Ο «ακρίτας» Ιεράρχης από τη φύση του δεν είναι άνθρωπος που εκδηλώνει τις φιλοδοξίες του. Το αντίθετο, με άρθρα και συνεντεύξεις του κατακεραυνώνει τον τρόπο με τον οποίο οι «αδελφοί του» διεκδικούν θέσεις και αξιώματα και ονειρεύεται μια Εκκλησία πιο κοντά στο λαό. Στα 60 του, δεν ενδιαφέρεται να είναι αρεστός και δεν επιδιώκει «φιλίες» οι οποίες παρασκηνιακά θα τον ωθήσουν προς την προεδρία της Συνόδου.
Μεσογαίας Νικόλαος
Από την πρώτη στιγμή που εξελέγη ο 68χρονος Νικόλαος ξεχώρισε για τις γνώσεις του και τις σπουδές του. Θεωρείται άτομο με σημαντικές επιστημονικές και θεολογικές θέσεις αλλά, προς το παρόν, δεν αποκαλύπτει τις προθέσεις του. Έχει καλές σχέσεις με πολλούς πολιτικούς αλλά κάποιοι στην Ιεραρχία δεν τον παρακολουθούν στον απόλυτο τρόπο με τον οποίο πολιτεύεται.
Πειραιώς Σεραφείμ
Ο κ. Σεραφείμ είναι από τους πλέον δυναμικούς και πολλές φορές εκφράζει και ακραίες θέσεις για διάφορα κοινωνικά θέματα. Στα 66 του χρόνια έχει καταφέρει να επιβληθεί σε πιστούς και μη με τον δυναμικό του λόγο, τις απόλυτες θέσεις του και τις γνώσεις του σε θεολογικά θέματα. Έχει φίλους. αν και έχει δείξει ότι δεν ενδιαφέρεται για την εξουσία αλλά πως θα επηρεάζει τους απλούς πιστούς.
Λαρίσης Ιερώνυμος
Είναι 52 χρόνων και έχει συμπληρώσει το τιμόνι της μητρόπολης Λάρισας πέντε χρόνια. Με καλές σπουδές σε Ελλάδα και εξωτερικό και ισχυρό θεολογικό λόγο θεωρείται από τους ανεχόμενους ιεράρχες.
Πατρών Χρυσόστομος
Ήταν από τα αγαπημένα παιδιά του μακαριστού Χριστόδουλου. Έχει συμπληρώσει ήδη 18 χρόνια στη θέση του μητροπολίτη Πάτρας, χωρίς όλο αυτό το διάστημα να έχει δημόσιες παρεμβάσεις. Για τον 65χρονο ιεράρχη προέχει ο λόγος της Εκκλησίας και η διαποίμανση των πιστών σε χαμηλούς τόνους. Έχει φίλους στο στρατόπεδο των «Χριστοδουλικών» αλλά δύσκολα θα κερδίσει την εμπιστοσύνη τους.
Στις εκλογές της Ιεραρχίας πάντα ρόλο παίζει και το στοιχείο της έκπληξης, όχι τόσο για τις υποψηφιότητες όσο για την ανάδειξη νέων παραγόντων οι οποίοι θα καθορίσουν τις εξελίξεις.
