Σε κατάσταση «συναγερμού» έθεσε τις αρμόδιες κρατικές Αρχές ανά τον κόσμο η προειδοποίηση του EASA για πιθανή ανεξέλεγκτη επιστροφή στη Γη ενός κινεζικού πυραύλου.
Πρόκειται για τον θηριώδη πύραυλο Long March 5B (CZ-5B), τα συντρίμμια του οποίου, σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Ασφάλειας της Αεροπορίας (EASA), «μπορεί να επανεισέλθουν στη γήινη ατμόσφαιρα με έναν ανεξέλεγκτο τρόπο, στο διάστημα μεταξύ της 30ης και 31ης Ιουλίου.
Ο κινεζικός πύραυλος, ανέφερε ο EASA, έχει μια μάζα που υπολογίζεται σε 17 έως και 22 τόνους, «κάτι που τον καθιστά ένα από τα μεγαλύτερα κομμάτια συντριμμιών που επιστρέφουν στη Γη τα τελευταία χρόνια, γι’ αυτό και χρειάζεται προσεκτική παρακολούθηση». Ο EASA ανέφερε στην ίδια προειδοποίηση ότι δεν είναι εύκολο να προβλεφθεί το ακριβές σημείο που θα «πέσουν» τα συντρίμμια -κάτι το οποίο θα ξεκαθαρίσει λίγο πριν την επανείσοδο. Παρά ταύτα, έδωσε ένα «παράθυρο» συντεταγμένων αναφέροντας και την Ελλάδα στις χώρες που μπορεί να επηρεαστούν. Οι επτά χώρες που αναφέρει ο EASA είναι οι εξής:
Ελλάδα, Βουλγαρία, Γαλλία, Ιταλία, Μάλτα, Πορτογαλία, Ισπανία
Να σημειωθεί ότι στον χάρτη που δημοσιοποίησε χθες ο EASA φαίνεται πως τονίζονται, μεταξύ άλλων, η Κρήτη και η Βόρεια Ελλάδα:
Πόσο πραγματικός όμως είναι ο κίνδυνος για τη νότια Ευρώπη και ειδικά για την Ελλάδα; Υπάρχει περίπτωση κάποια θραύσματα του πυραύλου να μη διαλυθούν κατά την επανείσοδο και να απειλήσουν κατοικημένες περιοχές;
Τις απαντήσεις δίνει στο iefimerida.gr ο κ. Σπύρος Βασιλάκος, διευθυντής του Ινστιτούτου Αστρονομίας Αστροφυσικής Διαστημικών Εφαρμογών και Τηλεσκόπισης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών και πρόεδρος της Εθνικής Αστρονομικής Επιτροπής.
Βασιλάκος (Αστεροσκοπείο Αθηνών): Ο κινεζικός πύραυλος δεν έχει σύστημα για ελεγχόμενη επανείσοδο
«Καταρχάς, ο ρόλος των πυραύλων είναι να δώσουν την απαραίτητη ώθηση στα διαστημόπλοια, για να μεταφερθούν σε προγραμματισμένες θέσεις όπου και μπαίνουν σε συγκεκριμένες τροχιές γύρω από τη Γη. Στη συνέχεια τα υπολείμματα αυτών των πυραύλων επιστρέφουν στη Γη. Είναι φανερό ότι οι διαστημικοί οργανισμοί οι οποίοι σχετίζονται με αυτές τις αποστολές προσπαθούν ώστε αυτή η επιστροφή των πυραύλων, που ουσιαστικά σημαίνει ότι γυρίζουν με τη μορφή συντριμμιών, να γίνεται όσο το δυνατόν ελεγχόμενα, δηλαδή να είναι ελεγχόμενη η επανείσοδος των πυραύλων στη Γη» εξηγεί αρχικά ο κ. Βασιλάκος.
Σύμφωνα με τον ίδιο, «τις τελευταίες δεκαετίες υπάρχουν κάποια συστήματα ελέγχου πάνω στους πυραύλους, έτσι ώστε η επανείσοδός τους να γίνεται ελεγχόμενα και να αποφεύγονται πιθανά ατυχήματα. Να θυμίσουμε επίσης ότι οι εκτοξεύσεις των πυραύλων γίνονται από απομακρυσμένες περιοχές, με σκοπό η επανείσοδός τους να είναι σε περιοχές μακριά από κατοικημένες ζώνες».
Για τον κινεζικό πύραυλο, ωστόσο, δεν ισχύει αυτή η ιδανική συνθήκη. «Ο συγκεκριμένος κινεζικός πύραυλος, ο οποίος έχει μήκος περί τα 30 μέτρα και ζυγίζει γύρω στους 22 τόνους, δεν διαθέτει αυτό το σύστημα για την ελεγχόμενη επανείσοδο. Αυτό έχει συνέπεια να υπάρχει μια πολύ μικρή πιθανότητα τα συντρίμμια να διασκορπιστούν με μη ελεγχόμενο τρόπο» προσθέτει.
Πότε θα γίνει η επανείσοδος του πυραύλου -Το χρονικό «παράθυρο»
Πότε θα γίνει αυτή η επανείσοδος των κομματιών του κινεζικού πυραύλου; Σύμφωνα με τον διευθυντή του Ινστιτούτου Αστρονομίας Αστροφυσικής Διαστημικών Εφαρμογών και Τηλεσκόπισης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, «από τα στοιχεία που δίνουν οι αρμόδιο οργανισμοί προκύπτει ότι η πτώση των συντριμμιών του εν λόγω πυραύλου αναμένεται να γίνει προς το βράδυ, απόψε, έως αύριο».
Η τελευταία εκτίμηση του EU-SST αναφέρει ότι ο πιο πιθανός χρόνος για την επανείσοδο του κινεζικού πυραύλου CZ-5B είναι η 20:53 UTC (απόψε,23:53 ώρα Ελλάδος), με απόκλιση περίπου ± 6 ωρών (347 λεπτά).
Υπάρχει περίπτωση να πέσουν στην Ελλάδα τμήματα του κινεζικού πυραύλου;
Το μεγάλο ερώτημα είναι αν αυτά τα συντρίμμια, ιδίως στην περίπτωση που συνεχίσουν «αλώβητα» την πορεία τους προς τη Γη παρά τη μεγάλη τριβή της ατμόσφαιρας, μπορεί να πέσουν στην Ελλάδα ή σε άλλο ηπειρωτικό σημείο της νότιας Ευρώπης.
«Η μελέτη που έχει γίνει από τις διαστημικές υπηρεσίες δείχνει ότι η περιοχή που αναμένεται δυνητικά να πέσουν τα συγκεκριμένα συντρίμμια έχει τεράστια έκταση και ξεκινά από τη Δυτική Αφρική φτάνοντας έως τον Ινδικό Ωκεανό. Η χώρα μας βρίσκεται εφαπτομενικά μέσα σε αυτή την περιοχή. Όπως καταλαβαίνετε, το εύρος της περιοχής είναι πολύ μεγάλο και συνεπώς η πιθανότητα να πέσει κάτι πάνω στη χώρα μας είναι πάρα πολύ μικρή» λέει ο κ. Σπύρος Βασιλάκος.
Επιπλέον,προσθέτει, ότι «η Ελλάδα, λόγω γεωγραφικού πλάτους, βρίσκεται αρκετά συχνά σε αυτές τις ζώνες που δίνουν οι διαστημικοί οργανισμοί. Παρόλα αυτά, όπως γνωρίζω, δεν έχει παρατηρηθεί ποτέ κάποια πτώση υπολείμματος πυραύλου στη χώρα μας»
«Και μικρά θραύσματα θα ήταν επικίνδυνα καθώς κινούνται με ταχύτητα χιλιάδων χιλιομέτρων την ώρα»
Τι θα συνέβαινε όμως στο υποθετικό σενάριο της πτώσης τμημάτων του πυραύλου στο έδαφος;
Ο κ. Βασιλάκος υποστηρίζει ότι συνήθως αυτά τα συντρίμμια είναι μικρά, «όμως είναι δυνητικά επικίνδυνα γιατί έχουν πολύ μεγάλες ταχύτητες. Παρόλα αυτά, όπως ανέφερα, το εύρος της επιφάνειας πάνω στη Γη στην οποία αναμένεται να προσγειωθούν δίνει εξαιρετικά μικρή πιθανότητα να υπάρξει κάποιο πρόβλημα, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε άλλες περιοχές της ηπειρωτικής Ευρώπης».
Ερωτηθείς για όσους επισημαίνουν ότι λόγω του μεγάλου μεγέθους του συγκεκριμένου πυραύλου υπάρχει πιθανότητα να μη διαλυθεί σε τόσο μικρά κομμάτια ο διευθυντής του Ινστιτούτου Αστρονομίας του Αστεροσκοπείου Αθηνών απαντά:
«Όπως ήδη είπα, αυτό είναι αλήθεια. Υπάρχει μια πιθανότητα υπολείμματα να πέσουν στην επιφάνεια της Γης. Και επίσης, να επαναλάβουμε, ότι η ταχύτητά τους είναι αρκετά μεγάλη, αρκετές χιλιάδες χιλιόμετρα την ώρα. Έχουμε δει ξανά κάτι παρόμοιο το 2018, δυτικά της Μαδαγασκάρης, και το 2021 με εκτοξεύσεις Κινέζικων πυραύλων και τα συντρίμμια επέστρεψαν με σχεδόν τον ίδιο τρόπο με την περίπτωση στην οποία αναφερόμαστε σήμερα. Γι’ αυτό πιστεύουμε ότι κάτι αντίστοιχο θα συμβεί και τώρα. Η μεγαλύτερη πιθανότητα είναι να πέσουν στη θάλασσα»
Η ΕΕ εισάγει «Κώδικα… Διαστημικής Κυκλοφορίας»
Ο επικεφαλής του Ινστιτούτου Αστρονομίας – Αστροφυσικής του Αστεροσκοπείου Αθηνών υπογραμμίζει ότι «η αρμόδια ευρωπαϊκή υπηρεσία εξέδωσε, ως όφειλε, προειδοποίηση ώστε οι κατά τόπους υπηρεσίες να έχουν μια εποπτεία της κατάστασης και να είναι σε μια σχετική εγρήγορση. Το παρακολουθούμε με ψυχραιμία».
Το θέμα των δορυφόρων εξελίσσεται πάντως σε ένα σοβαρό πρόβλημα για την Ευρώπη και για όλο τον πλανήτη. «Η ΕΕ θέλει να βάλει μια τάξη στο θέμα των δορυφόρων. Υπάρχει μια σχεδόν χαοτική κατάσταση εκεί πάνω σε ό,τι αφορά τις τροχιές των δορυφόρων. Η ΕΕ σχεδιάζει πολιτικές ώστε να εισάγει έναν “κώδικα διαστημικής κυκλοφορίας”. Αξίζει να αναφέρουμε ότι και η χώρα μας θα συνεισφέρει σε αυτή την προσπάθεια. Πράγματι, η Ελλάδα από το 2023 θα καταστεί πλήρες μέλος του δικτύου EU-SST. Το τηλεσκόπιο Κρυονερίου ήταν το πρώτο ελληνικό τηλεσκόπιο που πέρασε όλα τα τεστ που τέθηκαν από το εν λόγω δίκτυο ανοίγοντας με αυτό τον τρόπο την πόρτα για τη χώρα μας. Στη συνέχεια ακολούθησαν, το τηλεσκόπιο του Σκίνακα από την Κρήτη και του Χολομώντα από τη Θεσσαλονίκη. Συνεπώς, η Ελλάδα θα μπει με τρία τηλεσκόπια στο δίκτυο EU-SST και θα δίνουμε και εμείς στοιχεία για τις τροχιές των δορυφόρων» σημειώνει καταλήγοντας ο κ. Σπύρος Βασιλάκος, διευθυντής του Ινστιτούτου Αστρονομίας Αστροφυσικής Διαστημικών Εφαρμογών και Τηλεσκόπισης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών και πρόεδρος της Εθνικής Αστρονομικής Επιτροπής.
