Γράφει ο ποιητής, θεατρολόγος, μεταφρασεολόγος και κριτικός Κωνσταντίνος Μπούρας
Ακόμα μία απολύτως επιτυχημένη, διαδραστική και συμπεριληπτική ολοκληρώθηκε αφήνοντας τη νοσταλγία νωπή και την επιθυμία να συμμετάσχουμε και του χρόνου σε μια διεθνή, δημοκρατική, ελεύθερη ανταλλαγή απόψεων, για το Βιβλίο, τις Τέχνες και τον Πολιτισμό.
Φέτος, ήταν αφιερωμένη στον συνδυασμό Τεχνητής και Ανθρώπινης Νοημοσύνης. Πέρα από κάθε δεισιδαιμονία, προκατάληψη και δαιμονολογία, οι δημιουργοί λογοτέχνες, οι συνδημιουργοί μεταφραστές, οι συναυτουργοί εικαστικοί καλλιτέχνες και οι ηρωικοί, αυτοθυσιαστικοί, δονκιχωτικοί ενίοτε εκδότες σε αγαστή συνεργασία με επιμελητές, ανθολόγους, διορθωτές, τυπογράφους, βιβλιοδέτες, βιβλιοπώλες και όλους τους επαγγελματίες που συνεργάζονται για να φτάσει το πολύτιμο αυτό πολιτιστικό προϊόν στον φυσικό αποδέκτη του, τον αναγνώστη, χρειάζονται, έχουν επιτακτική ανάγκη τους δημοσιογράφους για την πολυπόθητη προβολή τού κόπου, του μόχθου, της ανεκτίμητης συνεισφοράς τους.
Κάθε forum έχει τη ζωντάνια τής ανθρώπινης επικοινωνίας. Γλωσσικοί και παραγλωσσικοί κώδικες, χαμόγελα, χειραψίες, φιλικές ματιές, ραδιοφωνικές συνεντεύξεις, διαδικτυακές προβολές, τηλεοπτικές εκπομπές, όλα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με χαλαρά αλλά ευδιάκριτα αξιολογικά μέτρα και σταθμά, χάρη στους Κριτικούς Λογοτεχνίας που συμμετείχαν σε όλες τις παρουσιάσεις βιβλίων, αλλά και στις παράλληλες εκδηλώσεις… όλα αυτά και άλλα πολλά που δεν καταγράφονται και δεν αποτιμώνται ευθέως σε στατιστικά διαγράμματα και μαθηματικές απεικονίσεις, συνέβαλαν στη δημιουργία ενός κλίματος ευεπίφορου στην πολιτιστική διπλωματία και στην επικοινωνία των ευρωπαϊκών αλλά και των παγκόσμιων πληθυσμών μέσα από την υψηλή Τέχνη τού Λόγου και της Δημοκρατικής, Ελεύθερης Επικοινωνίας.
Αυτές οι συναντήσεις, στα διεθνή fora, φεστιβάλ κι εκθέσεις βιβλίου είναι αμοιβαίως γόνιμες κι εμπλουτίζουν την Πανανθρώπινη Συλλογική Συνειδητότητα με Ευδοκία, Ομόνοια, Αγάπη, υπέρ Ειρήνης και Ελευθερίας σύμπαντος Κόσμου.
Με τις όποιες συγγνωστές ανθρώπινες ατέλειες κι αδυναμίες το πρόσημο είναι πάντα θετικό και τείνει προς το άπειρον. Εξάλλου, όπως έλεγε ο Ακαδημαϊκός και διανοητής Ευάγγελος Παπανούτσος στην επίτομη «Ψυχολογία» του, η ανθρώπινη μνήμη τείνει προς ωραιοποίησιν τού παρελθόντος δίκην «αισιοδοξίας τής ανάμνησης» [εξαίρετος οξύμωρος τίτλος].
Πρέπει να σημειώσουμε ότι η 21η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης είναι και η πρώτη που διοργάνωσε ο καινούργιος φορέας Ελληνικό Ίδρυμα Βιβλίου και Πολιτισμού (ΕΛΙΒΙΠ) αποκτώντας μια πολύτιμη εμπειρία για μελλοντικές συνδιοργανώσεις και κερδίζοντας σε «οργανωσιακή κουλτούρα» (όπως λέμε στη θεωρία τού Management).
Όπως διαβάζουμε στην ιστοσελίδα της φετινής Διεθνούς Εκθέσεως Θεσσαλονίκης: «Η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης (ΔΕΒΘ) διοργανώνεται από το Ελληνικό Ίδρυμα Βιβλίου και Πολιτισμού (ΕΛΙΒΙΠ) σε συνεργασία με τη ΔΕΘ–HELEXPO, τους Έλληνες εκδότες και τον Δήμο Θεσσαλονίκης, με την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας. Συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, στο πλαίσιο του ΠΕΠ Κεντρικής Μακεδονίας 2021-2027. Η ΔΕΒΘ είναι μέλος του Φόρουμ Διεθνών Εκθέσεων Βιβλίου και του Ευρωπαϊκού Δικτύου Εκθέσεων Βιβλίου ALDUS UP.»
Φέτος διεξήχθη 8-11 Μαΐου 2025, με τιμώμενη χώρα την Ιταλία, υπό την αιγίδα της Α.Ε. του Προέδρου της Δημοκρατίας κυρίου Κωνσταντίνου Αν. Τασούλα.
Οι καλεσμένοι μας συνάδελφοι Ευρωπαίοι πνευματικοί άνθρωποι συμμετείχαν σε επίσημες και κατ’ ιδίαν συζητήσεις στο εξαιρετικά επιμελημένο «ανοικτού τύπου» περίπτερο τής φίλης χώρας Ιταλίας και αντάλλαξαν εμπειρίες κι επαγγελματικές συνισταμένες με ομοτέχνους τους απ’ όλον τον κόσμο προσθέτοντας έναν επιπλέον αέρα ελληνορωμαϊκού-χριστιανικού πολιτισμού στην ήδη εμπλουτισμένη περιρρέουσα ατμόσφαιρα.
Ιδιαίτερα ευχάριστη ήταν η πολύχρωμη παρουσία των φερέλπιδων παιδιών και νέων που πλημμύρισαν τις αίθουσες και τον περίβολο των εκθεσιακών χώρων με ευπρόσδεκτα τιτιβίσματα ως χελιδονάκια που προοιωνίζουν την πολυπόθητη Πολιτιστική Αναγέννηση για το Κοινό Καλό κι Αγαθό όλων των ανθρώπων. Σε αυτές τις νέες φωνές στηρίζουμε τις ελπίδες μας για ένα καλύτερο, συμπεριληπτικότερο, δημοκρατικότερο, δικαιότερο, ειρηνικότερο, ελεύθερο μέλλον.
Ο ακαδημαϊκός διάλογος και η επιστημονική εξειδίκευση συνάντησαν την δημιουργική ελευθερία και την φιλαναγνωστική περιέργεια σε ένα άκρως πρωτότυπο και δυναμικό γίγνεσθαι που αφορούσε τόσο την ψηφιακή ενημέρωση όσο και την «δια βίου μάθηση», την ανάγκη για διαρκή επιμόρφωση, για καθημερινή εξάσκηση ενσυναίσθησης και ανεκτικότητας, ταπεινότητας και διανοητικότητας, φιλοσοφίας και αυτογνωσίας μέσα από την αυτοβελτίωση. Πολλά τα εγχειρίδια που διατίθενται για το σκοπό αυτό.
Ιδιαίτερη μνεία οφείλουμε στις εκδηλώσεις που έγιναν για τον φεμινισμό, την πάταξη τού καθημερινού ρατσισμού, το ξερίζωμα κάθε φασιστικού κατάλοιπου από τη Συλλογική Συνειδητότητα, αλλά και από το Πανανθρώπινο Υποσυνείδητο. Κι επειδή η Ιστορία έχει το κακό συνήθειο να επαναλαμβάνεται, ιστορικά πονήματα, ιστορικά μυθιστορήματα, ιστορικές έρευνες συμβάλλουν στην αποκωδικοποίηση τής διαμεσολαβημένης συσσωρευμένης εμπειρίας και στην αξιοποίηση των όποιων ηθικών διδαγμάτων μπορούν να εξαχθούν από τη μελέτη τού άμεσου αλλά και του απώτερου παρελθόντος.
Η εξάπλωση τής απήχησης τής Έκθεσης Βιβλίου στον ευρύτερο αστικό (αλλά και υπεραστικό) ιστό ήταν εφέτος ιδιαίτερα αξιοσημείωτη, αφού οι τοπικές Αρχές σε αγαστή συνεργασία με τον Πρόεδρο και το Διοικητικό Συμβούλιο τού ΕΛΙΒΙΠ διατράνωσαν τις φωνές των πνευματικών εργατών μεγεθύνοντάς τες.
Του χρόνου αναμένεται μια αναδιευθέτηση τού εκθεσιακού αλλά και του περιβάλλοντος χώρου στο πλαίσιο ενός αναγκαίου εκσυγχρονισμού, που είναι ικανή κι αναγκαία συνθήκη προκειμένου να αντιμετωπίσουμε ικανοποιητικά τις τεχνολογικές προκλήσεις τού αμέσου μέλλοντος, ειδικά στον χώρο τού βιβλίου, που διευρύνεται με την απαίτηση πλέον της ψυχαγωγίας, της διασκέδασης και της εντατικότερης χρήσης οπτικοακουστικών μέσων.
Ενδιαφέρουσα επίσης ήταν η ανατροφοδότηση, η διάδραση των συνδημιουργικών επισκεπτών τής Έκθεσης, που καταγράφηκαν όχι μόνον με τεχνολογικώς στατιστικό τρόπο, αλλά εκκλήθηκαν να συμπληρώσουν ερωτηματολόγια και να αξιολογήσουν ενεργά τις προσφερόμενες εκδηλώσεις, που μεταδίδονταν ζωντανά σε livestreaming, ενόσω δημοσιογράφοι τής διοργάνωσης έπαιρναν συνεντεύξεις και φωτογράφιζαν όλες τις δράσεις.
Αξιαγάπητοι εθελοντές, με δικό τους χώρο, προσέφεραν ανιδιοτελώς τις κοινωφελείς υπηρεσίες τους, ενώ ήταν άψογη η κάλυψη με ασθενοφόρα και ιατρικές Πρώτες Βοήθειες τού ευρύτερου χώρου των εκδηλώσεων.
Η παράλληλη ανθοκομική έκθεση, ανάμεσα στα περίπτερα 13 και 15, έδωσε μια ιδιαίτερη, ανοιξιάτικη νότα στο όλον εγχείρημα, καθώς και το ελαφρό ψιχάλισμα κατά τις απογευματινές κυρίως ώρες και η φιλόστοργη συννεφιά ήταν μία άλλη, έμμεση προτροπή να καταφύγουν οι πεζοί στον φιλόξενο χώρο εκδοτών, συγγραφέων, δημοσιογράφων και εκπροσώπων άλλων χωρών.
Πάμπολλα σωματεία λογοτεχνών συμμετείχαν με το δικό τους stand. Πλουραλισμός, δημοκρατικότητα, ελευθερία τής έκφρασης και συμπεριληπτικό πνεύμα εορτάζονται καθημερινώς στην Ελλάδα και ειδικά στην θεσμοθετημένη πλέον και άκρως επιτυχημένη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης, που μόλις εισήλθε θριαμβευτικά στην τρίτη δεκαετία τής κοινωφελούς λειτουργίας της.
Και τού χρόνου με υγεία και πολλά ψυχωφελή βιβλία!!!
Δρ Κωνσταντίνος Μπούρας
