Δημοσιεύτηκε στην έντυπη εφημερίδα Today Press
του Δημήτρη Γιαννακόπουλου
«Το πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ είναι μια άρτια επιστημονική εργασία ενώ η επίσημη μετάφραση του στα ελληνικά θα ανεβαίνει στην ιστοσελίδα του και θα αποσταλεί στις δικαστικές αρχές της αργότερης Παρασκευής 11/4/2025. Η επιτροπή που το συνέταξε δεν υφίσταται πλέον ως τέτοια, και πλέον το έργο της πιστοποίησης των αποτελεσμάτων του πορίσματος ανήκει στον ΕΟΔΑΣΑΑΜ». Δύο και πλέον χρόνια μετά από το σιδηροδρομικό δυστύχημα, ο ειδικός εφέτης ανακριτής Σωτ. Μπακαϊμης έχει εντάξει 17 πραγματογνωμοσύνες ιδιωτών στη δικογραφία αλλά όχι την επίσημη έκθεση του δημόσιου φορέα διερεύνησης ατυχημάτων που συστάθηκε επί τούτου τον Σεπτέμβριο του 2023, ξεκίνησε να μελετά λίγα λεπτά αργότερα και παρουσιάστηκε στις 26 Φεβρουαρίου.
Παρά τις δηλώσεις των επικεφαλής της επιστημονικής επιτροπής και του παραιτηθέντος πια προέδρου Χρ. Παπαδημητρίου ότι η έκταση 180 σελίδων πόρισμα θα έφτανε την ίδια ώρα στο γραφείο του δικαστικού λειτουργού, κανείς δεν μπορεί πλέον να πει με ασφάλεια ποτέ και με ποια μορφή θα σταλεί, αν και όταν μεταφραστεί στα Ελληνικά διότι συντάχθηκε στα αγγλικά.
Επίσης οι αλλοδαποί ερευνητές ο Βέλγος μηχανικός Μπαρτ Άκου και ο Ιταλός ψυχολόγος Φαμπρίτσιο Καρπινέλι επέστρεψαν στα καθήκοντά τους, στον ευρωπαϊκό οργανισμό σιδηροδρόμων ενώ ο επικεφαλής της επιτροπής Κ. Ο Καπετανίδης δεν μπορεί να αξιολογήσει μόνος του το υλικό ιδίως στο σκέλος της «πυρόσφαιρας», αρμοδιότητας του κ. Άκου που έχει αντίστοιχη θέση σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Μυστήριο
Οι δε αναφορές περί τέχνης του «εγχειριδίου», απέχουν πολύ από την πραγματικότητα καθώς οι διενεργήσαντες τον έλεγχο χαρακτηρίζουν «μεγάλο μυστήριο» τη στάση του 59χρονου μηχανοδηγού της επιβατικής αμαξοστοιχίας Γιώργου Κουτσούμπα ο οποίος επί 17 λεπτά ανέρχονταν στο καθοδικό ρεύμα χωρίς να επικοινωνήσει με κανένα. Οι συνάδελφοι αποκλείουν το ενδεχόμενο να μην προσπάθησε επανειλημμένως να συνομιλήσει με τον σταθμάρχη της Λάρισας από όπου μπήκε στο αντίθετο ρεύμα. Η δικαστική έρευνα εξ’ αρχής επικεντρώθηκε στον άτυχο άνδρα ζητώντας άρση του τηλεφωνικού του απορρήτου καθώς τα συστήματα τηλεδιοίκησης δεν λειτουργούσαν. Το ιατρικό του ιστορικό ήταν διαυγές, ομοίως το ήθος του ενώ υπηρεσιακώς ήταν σχολαστικός.
Εξίσου επαρκείς στην άσκηση των καθηκόντων τους ήταν και οι μηχανοδηγοί του εμπορικού συρμού, ο 36χρονος Σπύρος Βούλγαρης και ο 30χρονος Δημήτρης Μασσαλής, που κατέρχονταν κανονικά και μάλιστα επιχείρησαν την τελευταία στιγμή να εκτροχιάσουν το δικό τους τρένο ώστε να μειωθεί η ταχύτητα της σύγκρουσης.
Εικασίες
Αντί λοιπόν τα φώτα της δημοσιότητας να στραφούν σε αυτό καθ΄ αυτό το συμβάν επικεντρώθηκαν στη διάρκεια της μισής ώρας φωτιάς που κατέκαψε τα δύο πρώτα βαγόνια του Intercity, στις εσπευσμένες ενέργειες απομάκρυνσης των συντριμμιών και στην αποκατάσταση (μπάζωμα) του χώρου καλλιεργώντας θεωρίες μεταφοράς τόνων καυσίμων.
Παράνομα φορτία
Η μια πλευρά συνεχίζει να υποστηρίζει ότι η διάρκεια των εκρήξεων μετά τη σύγκρουση ήταν περίπου 8 δευτερόλεπτα, ενώ το «πύρινο μανιτάρι» που προκλήθηκε από την έκρηξη έφτασε σε ύψος 80 μέτρων. Οι εύφλεκτες ουσίες είναι πιθανό να είναι το ξυλόλιο και το τολουόλιο, που κυκλοφόρησε για τη νοθεία καυσίμων. Επίσης, το εμπορικό βαγόνι πέρασε από 15 σταθμούς και 40 κάμερες. Στη δικογραφία περιλαμβάνεται ένα μόνο βίντεο, με κάποια κενά, και καταγράφεται με λεπτομέρειες 26 λεπτά πριν από τη σύγκρουση στην περιοχή της Λεπτοκαρυάς. Το πιθανό παράνομο φορτίο εκτιμάται από τους τεχνικούς συμβούλους ότι βρισκόταν στα τρία πρώτα βαγόνια ανοιχτού τύπου πίσω από τη δεύτερη μηχανή της εμπορευματικής αμαξοστοιχίας. Εν τω μεταξύ, η πρώτη δικαστική απόφαση που επιδίκασε την αποζημίωση στους συγγενείς εργάτη τρένου στην τραγωδία στην Τέμπη κατηγόρησε τον ΟΣΕ και την Hellenic Train ότι γνώριζαν τα κενά στην ασφάλεια των σιδηροδρόμων και παρόλα αυτά επέτρεψαν τη λειτουργία των υπηρεσιών.
Ηλεκτρική τάση
Κατά τον διευθυντή του κέντρου ελέγχου όπλων και εκρήξεων της Σχολής Ευελπίδων καθηγητής Θεόδωρο Λιόλιο «η πιο πιθανή αιτία της καταστροφικής πυρόσφαιρας (και της φωτιάς που επακολούθησε) είναι η πρόκληση ηλεκτρικού τόξου υψηλής τάσης 25 kV (από τους αγωγούς υψηλής τάσης που ηλεκτροδοτούσαν το συρμό), όπως αυτό που έχει δημιουργηθεί και στο παρελθόν σε δίκτυα ηλεκτροκίνησης των σιδηροδρόμων».
Ένα τέτοιο τόξο, συνεχίζει «έχει αρκετή ενέργεια ώστε να προκαλέσει θερμική αποδόμηση (thermal decomposition) στα μονοτικά έλαια των μετασχηματιστών που δηλώνουν ευρέως στα συστήματα ηλεκτροκίνησης των συρμών». Κατά τη θερμική αποδόμηση αυτών των ελαίων, παράγονται εύφλεκτα αέρια (διαλυμένα εντός των ελαίων ψύξης/μόνωσης) όπως: Υδρογόνο (H ₂ ), Υδρογονάνθρακες (Μεθάνιο (CH ₄ ), Ακετυλένιο (C ₂ H 2 ) κτλ).
Μείγμα
Αυτά τα αέρια «είναι ιδιαίτερα εύφλεκτα και μπορούν εύκολα να σχηματίσουν εκρηκτικό μείγμα με τον αέρα, ειδικά όταν υπάρχουν σε υψηλές συγκεντρώσεις σε περιορισμένο χώρο. Η παρουσία ηλεκτρικού τόξου προσέφερε την αρχική πηγή ανάφλεξης η οποία σε συνδυασμό με τη διάρρηξη των μετασχηματιστών, λόγω της σύγκρουσης και της εσωτερικής πίεσης που προκάλεσε το ηλεκτρικό τόξο εντός του μετασχηματιστή, οδήγησε σε ταχύτητα των ελαίων σιλικόνης με μορφή νέφους και σταγονιδιών δημιουργώντας την καταστροφική πυρόσφαιρα που κατέληξε σε φωτιά διαρκείας, η οποία δεν έσβηνε με νερό και τούτο είναι χαρακτηριστικό της καύσης των ελαίων μετασχηματιστή». Το φαινόμενο αυτό υπογραμμίζει ο κ. Λιόλιος «είναι γνωστό και από άλλα βιομηχανικά ή στρατιωτικά περιστατικά, όπου συνδυασμός εύφλεκτων αερίων και πηγών ανάφλεξης οδήγησε σε ακραία θερμικά συμβάντα».
Άλλα υλικά
Φυσικά «δεν μπορεί να αποκλειστεί η ύπαρξη μικροποσοτήτων άλλων ευλεκτών υλικών στον χώρο της σύγκρουσης ωστόσο δεν υπάρχουν απαραίτητα για την εξήγηση της γένεσης της πυρόσφαιρας και δεν έπαιξαν κεντρικό ρόλο στο φαινόμενο». Η φωτιά προφανώς «συντηρήθηκε στη συνέχεια μόνο από τα έλαια του μετασχηματιστή αλλά και από τα λοιπά καύσιμα υλικά του συρμού, επιτείνοντας το φαινόμενο». Το αποτέλεσμα ήταν ότι «αρκετοί συνάνθρωποί μας κάηκαν από τη φωτιά (πυρόσφαιρα κλπ όπως αναλύθηκε) που όμως προκλήθηκε από τη σύγκρουση (δεν είχε υπάρξει πυρόσφαιρα αλλιώς) άρα το υλικό και ο μηχανισμός της πυρόσφαιρας είναι δευτερεύουσας σημασίας στο έγκλημα της σύγκρουσης που αποτελεί την κύρια αιτία της τραγωδίας».
