Ο αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ διεμήνυσε χθες Δευτέρα πως η κατάσταση θα μετατραπεί σε «κόλαση» αν η Χαμάς δεν απελευθερώσει «όλους» τους ισραηλινούς ομήρους τους οποίους συνεχίζει να κρατά ως το αργότερο το μεσημέρι του Σαββάτου, μετά την απειλή του παλαιστινιακού ισλαμιστικού κινήματος περί αναβολής επ’ αόριστον της προσεχούς ανταλλαγής ομήρων και κρατουμένων στο πλαίσιο της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός στη Λωρίδα της Γάζας, που πλέον μοιάζει να απειλείται να καταρρεύσει.
Η κυβέρνηση του Μπενιαμίν Νετανιάχου ήδη διέταξε τις ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις να προετοιμαστούν για «όλα τα σενάρια» μετά την ανακοίνωση του στρατιωτικού βραχίονα της Χαμάς, που κατηγόρησε το Ισραήλ πως παραβιάζει τους όρους της συμφωνίας, που τέθηκε σε εφαρμογή τη 19η Ιανουαρίου, έπειτα από 15 μήνες καταστροφικού πολέμου.
Το παλαιστινιακό κίνημα διαβεβαίωσε ωστόσο ότι «η πόρτα παραμένει ανοικτή» για την απελευθέρωση ομήρων με αντάλλαγμα την αποφυλάκιση παλαιστινίων εγκλείστων σε ισραηλινά κέντρα κράτησης «όπως προβλέπει το σχέδιο», δηλαδή το προσεχές Σάββατο, «μόλις» το Ισραήλ «εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του».
Ο πρόεδρος Τραμπ, μέγας σύμμαχος του Ισραήλ, χαρακτήρισε «φρικτή» την απειλή πως οι απελευθερώσεις ομήρων θα αναβληθούν επ’ αόριστον.
«Σε ό,τι με αφορά, αν δεν έχουν επιστρέψει σπίτια τους όλοι οι όμηροι ως το μεσημέρι του Σαββάτου -νομίζω πως αυτή είναι προσήκουσα ημερομηνία- θα πω: ‘ακυρώστε’» τη συμφωνία, και «ας ξεσπάσει κόλαση», είπε στον Τύπο στον Λευκό Οίκο.
Η απαίτηση αυτή πάει πολύ πιο μακριά από ό,τι προβλέπει η συμφωνία.
Από τους 251 ανθρώπους που απήχθησαν στην έφοδο της Χαμάς σε νότιους τομείς της ισραηλινής επικράτειας την 7η Οκτωβρίου 2023, η συμφωνία σε ισχύ προβλέπει ότι θα απελευθερωθούν στην πρώτη φάση διάρκειας 6 εβδομάδων 33, ανάμεσά τους 8 που θεωρείται πως είναι νεκροί, με αντάλλαγμα την αποφυλάκιση 1.900 Παλαιστινίων εγκλείστων σε ισραηλινή κέντρα κράτησης.
Από την έναρξη αυτής της ανακωχής έχουν απελευθερωθεί 16 ισραηλινοί όμηροι και πέντε ταϊλανδοί εργάτες γης -που δεν περιλαμβάνονταν στη συμφωνία-, με αντάλλαγμα την αποφυλάκιση 765 παλαιστινίων κρατουμένων.
Απομένουν 73 όμηροι στη Λωρίδα της Γάζας, από τους οποίους τουλάχιστον 34 θεωρείται πως είναι νεκροί από τον ισραηλινό στρατό.
Η δεύτερη φάση της συμφωνίας, διάρκειας επίσης έξι εβδομάδων, υποτίθεται πως θα εξασφάλιζε την απελευθέρωση όλων των ομήρων και το οριστικό τέλος του πολέμου. Η τρίτη και τελευταία, τουλάχιστον στη θεωρία, θα ήταν αφιερωμένη στην ανοικοδόμηση της Λωρίδας της Γάζας, που έχει υποστεί πελώρια καταστροφή.
Ωστόσο, υποδεχόμενος την περασμένη εβδομάδα στην Ουάσιγκτον τον Μπενιαμίν Νετανιάχου, ο Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε πως οι ΗΠΑ θα πάρουν τον «έλεγχο» της Λωρίδας της Γάζας για να αναπτύξουν οικονομικά τον θύλακο που έχει γίνει αδύνατο να κατοικηθεί εξαιτίας του πολέμου, προτείνοντας οι κάτοικοί του να μεταφερθούν στην Ιορδανία ή στην Αίγυπτο.
Σε απόσπασμα συνέντευξής του που μεταδόθηκε νωρίτερα χθες, ο κ. Τραμπ είπε σε δημοσιογράφο του Fox News, ερωτηθείς αν οι Παλαιστίνιοι θα έχουν «το δικαίωμα της επιστροφής» στη Γάζα: «Όχι, δεν θα το έχουν, διότι θα έχουν πολύ καλύτερα σπίτια».
Απευθυνόμενος στον Τύπο, διεμήνυσε πως θα εξετάσει το ενδεχόμενο να τερματίσει κάθε αμερικανική βοήθεια στην Αίγυπτο και στην Ιορδανία αν δεν υποδεχθούν Γαζαίους.
Τα δυο κράτη, που λαμβάνουν μεγάλες ποσότητες αμερικανικής βοήθειας, όπως και πολλές άλλες αραβικές και δυτικές χώρες, απορρίπτουν το σχέδιο του προέδρου Τραμπ.
Το Κάιρο ειδικά απέρριψε νωρίτερα χθες «οποιονδήποτε συμβιβασμό» θα έπληττε τα δικαιώματα των Παλαιστινίων που ζουν στη Λωρίδα της Γάζας, έπειτα από συνάντηση του αιγύπτιου υπουργού Εξωτερικών Μπαντρ Αμπντελάτι με τον αμερικανό ομόλογό του Μάρκο Ρούμπιο στην Ουάσιγκτον.
Ο βασιλιάς της Ιορδανίας Αμπντάλα Β΄, ο οποίος αναμένεται να συναντηθεί με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Τραμπ σήμερα στην Ουάσιγκτον, είπε την περασμένη εβδομάδα πως θα απορρίψει «οποιαδήποτε προσπάθεια» απόσπασης του ελέγχου των παλαιστινιακών εδαφών κι εκτοπισμού των κατοίκων τους.
Η έφοδος της Χαμάς σε νότιους τομείς της ισραηλινής επικράτειας την 7η Οκτωβρίου 2023 είχε αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 1.210 άνθρωποι στην ισραηλινή πλευρά, στην πλειονότητά τους άμαχοι, σύμφωνα με καταμέτρηση του Γαλλικού Πρακτορείου βασισμένη σε επίσημα ισραηλινά δεδομένα.
Οι ευρείας κλίμακας ισραηλινές στρατιωτικές επιχειρήσεις αντιποίνων είχαν αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους τουλάχιστον 48.208 άνθρωποι, στην πλειονότητά τους άμαχοι, σύμφωνα με δεδομένα του υπουργείου Υγείας της Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας, που χαρακτηρίζονται αξιόπιστα από τον ΟΗΕ. Προκάλεσαν επίσης ανυπολόγιστες καταστροφές και ανθρωπιστική καταστροφή.
Ο ισραηλινός υπουργός Άμυνας, ο Ισραέλ Κατς, καταδίκασε την απειλή της Χαμάς πως θα αναβληθεί η απελευθέρωση των ομήρων ως «απόλυτη παραβίαση της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός» προσθέτοντας πως δόθηκε διαταγή στις ένοπλες δυνάμεις να «προετοιμαστούν για όλα τα σενάρια».
Ο ισραηλινός στρατός ανέφερε πως στέλνει «ενισχύσεις στη ζώνη» γύρω από τη Λωρίδα της Γάζας, που παραμένει υπό πολιορκία: «Έπειτα από αποτίμηση της κατάστασης (…) αποφασίστηκε να ενισχυθεί σθεναρά η ζώνη με επιπλέον στρατεύματα για αμυντικές αποστολές».
Η Χαμάς κατηγόρησε το Ισραήλ πως καθυστερεί να τιμήσει τις δεσμεύσεις του σε κάθε βήμα της διαδικασίας που προβλεπόταν από τη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός και, αναφερόμενο στους θανάτους τριών Παλαιστινίων στη Γάζα την Κυριακή, πως παραβιάζει τη συμφωνία.
Η ισραηλινή κυβέρνηση δεν επιτρέπει μέχρι τώρα στους διαπραγματευτές που έστειλε στη Ντόχα να συζητήσουν τη δεύτερη φάση της συμφωνίας, όπως προβλεπόταν να γίνει από τη 16η ημέρα της εφαρμογής της.
Το Σάββατο, ηγετικό στέλεχος της Χαμάς, ο Μπασέμ Ναΐμ, κατηγόρησε το Ισραήλ πως «θέτει σε κίνδυνο» την κατάπαυση του πυρός.
Την ίδια ημέρα, τρεις ισραηλινοί όμηροι, εξαντλημένοι σωματικά, αφέθηκαν ελεύθεροι με αντάλλαγμα την αποφυλάκιση 183 Παλαιστινίων, στην πέμπτη ανταλλαγή βάσει των όρων της συμφωνίας που κλείστηκε με μεσολάβηση του Κατάρ, της Αιγύπτου και των ΗΠΑ. Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα χαρακτήρισε «συνταρακτικές» τις εικόνες των «αποστεωμένων» ισραηλινών πρώην ομήρων και των παλαιστινίων πρώην φυλακισμένων.
Χθες ο Σάμι Αμπού Ζούχρι, ηγετικό στέλεχος της Χαμάς, κατακεραύνωσε το σχέδιο που παρουσίασε την 4η Φεβρουαρίου ο Ντόναλντ Τραμπ για τη μετατροπή της Λωρίδας της Γάζας στην «Κυανή Ακτή της Μέσης Ανατολής», ιδίως την δήλωσή του πως δεν θα προβλεφθεί «δικαίωμα να επιστρέψουν» οι Γαζαίοι, κάνοντας λόγο για «ανεύθυνη» τοποθέτηση. «Τέτοια σχέδια μπορεί να προκαλέσουν ανάφλεξη σ’ όλη την περιφέρεια», τόνισε στο πρακτορείο ειδήσεων Ρόιτερς.
Οργανώσεις υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τα Ηνωμένα Έθνη έχουν επίσης ταχθεί εναντίον της πρότασης εκτοπισμού των παλαιστινίων κατοίκων της Λωρίδας της Γάζας, στην οποία βλέπουν σχέδιο «εθνοκάθαρσης».
