Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Today Press
του Γιάννη Καντέλη
Να υποδεχθεί τα Γλυπτά του Παρθενώνα στο Μουσείο της Ακρόπολης εντός του 2026 είναι ο φιλόδοξος στόχος του Κυριάκου Μητσοτάκη. Η προσπάθεια που έχει ξεκινήσει από το 2020, χωρίς τυμπανοκρουσίες, αλλά με μεθοδική και επίμονη δουλειά αποδίδει καρπούς και οι επαφές με το Βρετανικό Μουσείο είναι σε πολύ προχωρημένο στάδιο. Αρμόδιες πηγές εκτιμούν ότι θα υπάρξουν εξελίξεις εντός του 2025 ώστε «τα Γλυπτά να επανέλθουν στο αττικό φως», όπως δήλωσε πρόσφατα η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη.
Το αποτέλεσμα των επαφών που είχε στο Λονδίνο με τον ομόλογο του Κιρ Σταρμερ, κατά την επίσκεψη του στο νούμερο 10 της Ντάουνινγκ Στριτ, ήταν άλλο ένα βήμα πιο κοντά στην επίτευξη ενός εθνικού στόχου δεκαετιών. «Η βρετανική κυβέρνηση δεν θα σταθεί εμπόδιο εφόσον υπάρξει συμφωνία με το Βρετανικό Μουσείο», ήταν η φράση κλειδί που επιταχύνει τις εξελίξεις. Οι Εργατικοί και ο κ. Στάρμερ προσωπικά δεν έχουν τις εμμονές και την αδιαλλαξία των Συντηρητικών και του κ. Σούνακ, ο οποίος είχε ακυρώσει τη συνάντηση με τον κ. Μητσοτάκη για να αποφύγει την συζήτηση για τα Γλυπτά. Βέβαια, ο ίδιος και η κυβέρνηση του μετρούσαν εβδομάδες πριν αποχωρήσουν από την εξουσία και η ελληνική πλευρά είχε ήδη επενδύσει στην οικοδόμηση σχέσεων με την πλευρά του κ. Στάρμερ.
Το διεθνές κλίμα
Η ελληνική κυβέρνηση ανακίνησε το θέμα έγκαιρα, προσεκτικά και χωρίς μαξιμαλιστικές διαθέσεις. Μελέτησε προσεχτικά όσα είχαν γίνει στο παρελθόν και προσέγγισε το ζήτημα με τεχνοκρατικό τρόπο αξιοποιώντας και το ευρύτερο διεθνές κλίμα το οποίο ευνοεί την επιστροφή πολιτιστικών αγαθών τα οποία εκλάπησαν ή εξήχθησαν βιαίως από τη χώρα δημιουργίας τους.
Πρόκειται για ένα ηθικό θέμα το οποίο έχουν εντάξει στην πολιτική τους τα μεγάλα μουσεία και η διοίκηση του Τζορτζ Όσμπορν, ο οποίος ανέλαβε τα ηνία το 2021 στηρίζει αυτή την πολιτική.
Ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης οικοδόμησε μία ειλικρινή σχέση μαζί του από την εποχή που βρισκόταν στο Μέγαρο Μαξίμου και παραμένει ο άνθρωπος που χειρίζεται τις διαπραγματεύσεις και ειδικά το λεπτό ζήτημα των νομικών διατυπώσεων που αποτελούν κλειδί για την ολοκλήρωση της συμφωνίας.
Το ελληνικό αίτημα ενισχύθηκε απρόσμενα από τα σκάνδαλα που βγήκαν στην επιφάνεια.
Το 2023 από τις αποθήκες του μουσείου χάθηκαν, εκλάπησαν ή καταστράφηκαν αντικείμενα που φυλάσσονταν για ακαδημαϊκούς και ερευνητικούς σκοπούς και δεν είχαν εκτεθεί στις συλλογές του μουσείου. Λίγους μήνες αργότερα για τους σκοπούς επίδειξης μόδας τα Γλυπτά του Παρθενώνα «κακοποιήθηκαν κατά τις συνθήκες φύλαξης», ενώ ήρθαν στη δημοσιότητα βίντεο από το 2021 με τα νερά της βροχής να σταλάζουν δίπλα στον κορμό της Ίριδας.
Η «διατύπωση»
Και οι δύο πλευρές είναι ιδιαίτερα προσεκτικές θέλοντας να αποφύγουν οποιοδήποτε λάθος θα μπορούσε να αποβεί μοιραίο. Στόχος είναι να βρεθεί η κατάλληλη διατύπωση που δεν θα προσκρούει στις κόκκινες γραμμές κανενός και οι οποίες έχουν μπει από την αρχή στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Η ελληνική πλευρά δεν δέχεται την κυριότητα του Βρετανικού Μουσείου στα Γλυπτά, τα οποία έβγαλε παράνομα από τη χώρα ο Έλγιν. Το Μουσείο, από την άλλη, δεν θα επιτρέψει την επιστροφή τους ως «κλεμμένα» και δεν θα δεχθεί να απωλέσει επισήμως την κυριότητα τους. Ποια είναι η λύση σε ένα εκ πρώτης όψεως αδιέξοδο; Τόσο το ζήτημα της ιδιοκτησίας όσο και το ζήτημα του δανεισμού δεν θα αναφέρονται ρητά. Γλυπτά του Παρθενώνα θα εκτίθενται στο Μουσείο της Ακρόπολης, στη σκιά του Ιερού Βράχου. Στο Βρετανικό Μουσείο θα σταλούν περιοδικά ελληνικές αρχαιότητες που θα καλύψουν το κενό στην αίθουσα που εκτίθενται τα Γλυπτά. Αυτό θα συμβεί στο πλαίσιο μιας «πολιτιστικής συνεργασίας» που αποτελεί τη συμβιβαστική λύση για να ικανοποιηθούν και οι δύο πλευρές.
