Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Today Press
της Μαρίας Καρακλιούμη, πολιτικής αναλύτριας
«Κάνε με μάντη, να σε κάνω πλούσιο» φράση που συμπυκνώνει την ανθρώπινη αγωνία να γνωρίζει το μέλλον. Στους ανθρώπους δεν αρέσουν οι εκπλήξεις, ιδιαιτέρως όταν αφορούν στο μέλλον τους. Το άγνωστο πάντα προκαλούσε φόβο και η πρόβλεψή του ανακούφιση. Μάντεις και μάγισσες, στην υπηρεσία της ανθρωπότητας προσπάθησαν να δώσουν απαντήσεις. Οι σύγχρονοι μελλοντολόγοι, όταν δεν είναι τσαρλατάνοι που επικαλούνται κληρονομικό χάρισμα προσπαθούν με τη συνδρομή της επιστήμης να προβλέψουν το μέλλον.
Οι αμερικανικές εκλογές της Τρίτης, στάθηκαν αφορμή να ξεκινήσει μια ακόμη συζήτηση για την πρόβλεψη του εκλογικού αποτελέσματος. Ποιοι τελικά χρησιμοποιούν τα πιο έγκυρα εργαλεία; Οι δημοσκοπικές ή οι στοιχηματικές εταιρείες;
Ας δούμε όμως τι ισχύει. Πρόκειται για δύο διαφορετικές προσεγγίσεις που αν και θεωρητικά έχουν τον ίδιο στόχο, την πρόβλεψη του εκλογικού αποτελέσματος, έχουν άλλη προσέγγιση.
Οι δημοσκοπήσεις συλλέγουν δεδομένα ρωτώντας τους πολίτες ποιον υποψήφιο ή κόμμα προτίθενται να ψηφίσουν στην κάλπη.
Αντίθετα, οι στοιχηματικές αποδόσεις καθορίζονται από τους bookmakers που λαμβάνουν υπόψη τους ένα ευρύ φάσμα παραγόντων όπως οι δημοσκοπήσεις, οι ιστορικές τάσεις, η ανάλυση εμπειρογνωμόνων. Αυτές οι αποδόσεις προσαρμόζονται με βάση το χρηματικό ποσό που στοιχηματίζεται σε κάθε υποψήφιο.
Ενώ και οι δύο μέθοδοι μπορούν να είναι πολύτιμοι δείκτες πρόβλεψης των εκλογικών αποτελεσμάτων, απαντούν σε διαφορετικές ερωτήσεις. Οι δημοσκοπήσεις αποκαλύπτουν ποιο κόμμα ή υποψήφιο προτιμούν οι ψηφοφόροι, ενώ οι αποδόσεις του πολιτικού στοιχήματος δείχνουν ποιος πιστεύει το κοινό ότι είναι πιο πιθανό να κερδίσει (παράσταση νίκης).
Η δημοσκόπηση δίνει την τάση της στιγμής και είναι στατική, αφορά στην αντίδραση των ψηφοφόρων την ώρα που ετέθη το ερώτημα και ανακοινώνεται με χρονική απόσταση καθώς μεσολαβεί η ανάλυση.
Η στοιχηματική απόδοση είναι πιο δυναμική, εκφράζει αμέσως το δημόσιο αίσθημα μέσω των ποσών που ποντάρονται και προσαρμόζεται γρήγορα σε νέες πληροφορίες και αλλαγές στη στάση των πολιτών. Ωστόσο, υπάρχει πάντα το ενδεχόμενο να επηρεαστεί από κερδοσκοπική συμπεριφορά.
Αν κάποιος επέλεγε να πληροφορηθεί από δημοφιλή ελληνική πλατφόρμα στοιχήματος το αποτέλεσμα των αμερικανικών εκλογών θα παρατηρούσε ότι η απόδοση για τον Donald Trump ήταν 1.55 ενώ για την Kamala Harris 2.50.
Οι στοιχηματικές εταιρείες διαβάζουν καλύτερα τους πολίτες – παίκτες στοιχήματος ακριβώς γιατί έχουν κίνητρο να ελαχιστοποιήσουν τις απώλειες και τείνουν να καταφέρνουν να προβλέψουν τα αποτελέσματα μακροπρόθεσμα για να διασφαλίζουν τα κέρδη τους.
Οι πάλι δημοσκόποι είναι μέρος του πολιτικού συστήματος, δεν σκέφτονται όπως ο απλός λαός, και έτσι πολλές φορές δεν μπορούν να διακρίνουν τις κοινωνικές αλλαγές και να προβλέψουν το αποτέλεσμα.
