Γράφει ο ποιητής, θεατρολόγος, μεταφρασεολόγος και κριτικός Κωνσταντίνος Μπούρας
Η σοφόκλεια Αντιγόνη, ένθεον ον, σε κατάσταση διονυσιακής εκστάσεως, δίχως ίχνος απολλώνειας «διαύγειας» πραγματιστικού-χρησιμοθηρικού τύπου, επιχειρηματολογεί για το Επέκεινα, εισαγάγοντας το «Παράλογο», αφού αναφέρεται στο Άρρητο, στο Άφατο, στο Αόρατο, στο Ά-πειρο (το πέραν τής περιορισμένης ανθρώπινης εμπειρίας).
Είναι κι αυτή μία Μαινάδα, μία Βάκχη, μία μυημένη στα ιερά μυστήρια τού Ίακχου («ιώ ιώ Βάκχε ευοί ευάν). Είναι κι αυτή μεθυσμένη, αλλά όχι με την Εξουσία, όπως ο θείος της (και υποψήφιος πεθερός της) τύραννος Κρέων (αμφότεροι από τη γενιά των Σπαρτών, απόγονοι τού περίφημου και περίεργου για τα δικά μας πολιτιστικά συμφραζόμενα Δράκοντα.
Συγγενής επίσης με τους διαμελισθέντες Πενθέα και Ακταίωνα, κόρη τού τραγικού εθελοτυφλούντος Οιδί-ποδος, (τετράκις) εγγονή τού Κάδμου, ανιψιά τής Αγαύης, τής Ινώς, τής Αυτονόης, τής κατακαημένης Σεμέλης, πρώτη εξαδέλφη τού Διόνυσου, αλλά και του αρραβωνιαστικού της Αίμονα («αρχή σοφίας ονομάτων επί-σκεψις»).
Είμαστε η ενεργειακή δόνηση που προκαλεί η εκφορά τού ονόματός μας.
Όλα τα ονόματα (εκτός από τον Κάδμο, τον Οιδίποδα και την Αγαύη) εμπεριέχουν το νι που ενέχεται για την ενεργοποίηση τής επίφυσης (κοινώς «κωνάριον» στο άγαλμα τής μυημένης Φρασίκλειας, επισκέψιμο και φωτογραφίσιμο πλέον στο Αρχαιολογικό Μουσείο τής Οδού Πατησίων).
Η σοφόκλεια «Αντιγόνη» και οι ευριπίδειες «Βάκχες» συγκοινωνούν υπόγεια ως προς τη σκοτεινή πλευρά τού δυσπρόσιτου «θεϊκού» στοιχείου.
Ο λεγόμενος «Θηβαϊκός Κύκλος» είναι μια συνεχής αιμάτινη ανθρωποθυσία. Μόνον ο μάντης Αμφιάραος διασώζεται από τον Δία πατέρα του και κατεβαίνει ζωντανός στον Άδη (την τάξη τού οποίου έχει διασαλεύσει με το να ανασταίνει νεκρούς και να θεραπεύει τους ετοιμοθάνατους).
Όμως κι ο Πενθέας «ανά-σταίνεται» στην τραγική Ορχήστρα.
Ακριβώς όπως ο διαμελισμένος (από τον Σεθ) Όσιρις στα Αιγυπτιακά Μυστήρια. Η Ίσις και η Αγαύη, η Σαλώμη και πολλές άλλες προσωποποιημένες έννοιες συμβολίζουν την αποκάλυψη τής Α-Λήθειας, που είναι όμως τρομακτική και δυσμεταβόλιστη για την στενή, στυγνή, στεγνή Ανθρώπινη (Κοινή) Λογική.
Η υψηλή Ποίηση είναι αυτόχρημα δραματική. Κι η Δραματική Ποίηση είναι αναγκαστικά «υψηλή» (κατά Λογγίνον).
«Οι Έλληνες και το Παράλογο» είναι ένα πασίγνωστο πόνημα τού E. R. Dodds (στο οποίο παραπέμπει και ο Γιώργος Σεφέρης).
Μαζί με δύο άλλα νοητικά εκτινάγματα τού Jan Kott με τους χαρακτηριστικούς τίτλους «Θεοφαγία» και «Σαίξπηρ ο σύγχρονός μας», συναπαρτίζουν μία άτυπη «τριλογία» για το τερατώδες και το τερατικό τής σκοτεινής και μαύρης Υλοενέργειας.
Στον δραματικό μου μονόλογο «Ο θάνατος τού Ευριπίδη» συνδέω την αρχαία μυστηριακή παράδοση με τον σύγχρονο ιρασιοναλισμό, αλλά πίσω από το μυθοπλαστικό άλλοθι και την συνεπακόλουθη «ποιητική ελευθερία» γεφυρώνω το αριστερό με το δεξί ημισφαίριο τής λαβυρινθώδους Πανανθρώπινης Συνειδητότητας.
Μετά την πρώτη παρουσίαση αυτού μου του έργου το 2002 από το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Βορείου Αιγαίου στη Χίο, σε σκηνοθεσία τού ευρηματικού (και προ πολλού συγχωρεμένου) Κωνσταντίνου Μάριου, περιμένω να δω και την αγγλική και την γαλλική εκδοχή αυτού του πρωτότυπου δραματικού ποιήματος προκειμένου να συνεισφέρω στον προβληματισμό για τον Αναγεννησιακό Πανανθρώπινο Πολιτισμό τού αμέσου μέλλοντος.
Δρ Κωνσταντίνος Μπούρας
https://konstantinosbouras.gr
