Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Today Press
της Κωνσταντίνας Δ. Καρακώστα
Επίκουρης Καθηγήτριας Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας
Η αποχώρηση του Αλέξη Τσίπρα από τη Βουλή και τον ΣΥΡΙΖΑ σηματοδοτεί μια νέα πολιτική φάση, καθώς ο πρώην πρωθυπουργός φαίνεται έτοιμος να προχωρήσει στη δημιουργία ενός νέου πολιτικού φορέα. Η απόφασή του αυτή λειτουργεί ως αφετηρία για εξελίξεις στον χώρο της Κεντροαριστεράς, με πολλούς να διερωτώνται αν μπορεί να προκαλέσει ένα πολιτικό “big bang” που θα αναδιαμορφώσει το τοπίο. Ο ίδιος κάλεσε σε υπέρβαση «ιδιοτελειών», αφήνοντας να εννοηθεί ότι η ενότητα και η ανανέωση είναι απαραίτητες για να προκύψει μια νέα δυναμική προοδευτική πρόταση.
Το ΠΑΣΟΚ αντέδρασε έντονα στα υπονοούμενά του, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ, υπό τον Σωκράτη Φάμελλο, δείχνει να χαράσσει ανεξάρτητη πορεία, γεγονός που υποδηλώνει ότι η πιθανότητα συνεργασιών είναι προς το παρόν περιορισμένη. Στο μήνυμά του, ο Αλέξης Τσίπρας τόνισε ότι εγκαταλείπει τη βουλευτική του ιδιότητα, όχι όμως και την πολιτική δράση. Διαβεβαίωσε μάλιστα τους πρώην συντρόφους του ότι δεν θεωρεί κανέναν τους αντίπαλο και άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο μελλοντικής συνύπαρξης.
Η πολιτική πρωτοβουλία του Τσίπρα στηρίζεται στην εμπειρία του ως πρώην πρωθυπουργού και στην επιρροή που διατηρεί σε τμήμα του εκλογικού σώματος. Η αδυναμία των σημερινών κομμάτων της Κεντροαριστεράς να ασκήσουν αποτελεσματική αντιπολίτευση δημιουργεί πρόσφορο έδαφος για το εγχείρημά του. Ο ίδιος δήλωσε ότι, αν οι υπάρχουσες δυνάμεις δεν μπορούν να υπερβούν τις προσωπικές επιδιώξεις τους, τότε «όλοι εμείς πρέπει να γίνουμε η αλλαγή που επιθυμούμε». Με αυτόν τον τρόπο υπογράμμισε την πρόθεσή του να δώσει νέα πνοή στον προοδευτικό χώρο, με στελέχη που θα συνδυάζουν τεχνοκρατική γνώση και προοδευτική σκέψη.
Ωστόσο, ο δρόμος δεν θα είναι εύκολος. Ο Τσίπρας θα πρέπει να αντιμετωπίσει τις ευθύνες του για την πτώση του ΣΥΡΙΖΑ και να ξεπεράσει τη φθορά που προκάλεσαν οι εσωκομματικές διασπάσεις, ειδικά μετά την ανάδειξη του Στέφανου Κασσελάκη στην ηγεσία. Παράλληλα, ο μεγάλος αριθμός προσώπων που ενδέχεται να θελήσουν να συμμετάσχουν στο νέο σχήμα μπορεί να προκαλέσει εντάσεις και αποκλεισμούς. Δεν είναι επίσης σαφές αν η απόστασή του από την ενεργό πολιτική θα του επιτρέψει να απευθυνθεί αποτελεσματικά στο μετριοπαθές Κέντρο, που αποτελεί κρίσιμη δεξαμενή για κάθε φιλοδοξία επιστροφής στην εξουσία.
Στο άμεσο μέλλον, ο Τσίπρας φαίνεται να επιδιώκει επαφή με την κοινωνία. Μέσω παρουσιάσεων του βιβλίου του, δράσεων του πολιτικού του ινστιτούτου και συμμετοχής σε εκδηλώσεις ανά τη χώρα, σκοπεύει να διαπιστώσει εάν υπάρχει έδαφος για ένα νέο πολιτικό εγχείρημα. Το πώς θα αποτυπωθεί δημοσκοπικά η παραίτησή του θα αποτελέσει καθοριστικό παράγοντα για τις επόμενες κινήσεις του.
Σύμφωνα με συνεργάτες του, ο Αλέξης Τσίπρας θα κινηθεί προσεκτικά, πιθανόν δημιουργώντας αρχικά έναν εκλογικό συνδυασμό και όχι πλήρες κόμμα, ώστε να διαμορφώσει σταδιακά τις βάσεις ενός ευρύτερου πολιτικού χώρου. Η επιλογή του να αποχωρήσει πριν από την έναρξη της νέας κοινοβουλευτικής περιόδου θεωρείται στρατηγική, καθώς ήθελε να διαχωρίσει πλήρως τη θέση του από τον σημερινό ΣΥΡΙΖΑ και να σηματοδοτήσει ένα νέο ξεκίνημα, με βλέμμα στραμμένο σε ένα πιο ενωτικό και ανανεωμένο προοδευτικό μέλλον.
