Για ένα εργαλείο στρατηγικής σημασίας, που ανταποκρίνεται στην ανάγκη του παραγωγικού μετασχηματισμού της ελληνικής οικονομίας, έκανε λόγο ο υπουργός Ανάπτυξης Τάκης Θεοδωρικάκος, παρουσιάζοντας τον νέο Αναπτυξιακό Νόμο στην Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής.
«Η Ελλάδα χρειάζεται ένα νέο, πιο παραγωγικό και πιο ανθεκτικό πρότυπο ανάπτυξης – και ο νέος Αναπτυξιακός Νόμος είναι πυλώνας αυτής της στρατηγικής», επεσήμανε, υπογραμμίζοντας πως ο Νόμος προβλέπει επενδυτικά καθεστώτα συνολικού ύψους άνω του 1 δισ. ευρώ για την περίοδο 2025-2026, με προτεραιότητα στη μεταποίηση, τις μεγάλες επενδύσεις, την κοινωνική επιχειρηματικότητα, την εξωστρέφεια και τις παραμεθόριες και οικονομικά ασθενέστερες περιοχές της χώρας.
Συνολικά, θεσπίζονται 12 καθεστώτα ενίσχυσης, που ανταποκρίνονται στις ανάγκες σύγχρονων και περιφερειακά στοχευμένων επενδυτικών σχεδίων – από τις τεχνολογίες αιχμής μέχρι την αγροδιατροφή, τον τουρισμό, την εφοδιαστική αλυσίδα και τις αλυσίδες αξίας. Όπως περιέγραψε ο υπουργός Ανάπτυξης, οι εγκρίσεις επενδυτικών σχεδίων θα ολοκληρώνονται εντός 90 ημερών από την υποβολή της αίτησης, μέσω ενός πλήρως ψηφιοποιημένου συστήματος αξιολόγησης, ενώ ο Νόμος περιλαμβάνει και ρήτρα υλοποίησης.
Η στόχευση αυτή, όπως ανέφερε ο κ. Θεοδωρικάκος, αποτυπώνει τις πραγματικές ανάγκες της ελληνικής οικονομίας: την αύξηση της παραγωγικότητας, την ενίσχυση της απασχόλησης και της ανταγωνιστικότητας και τη διεύρυνση του εξαγωγικού προσανατολισμού. «Δεν υπάρχει μεγαλύτερη κοινωνική πολιτική από την εξασφάλιση σταθερής δουλειάς. Αλλά αυτό απαιτεί ισχυρή παραγωγική βάση», υπογράμμισε, επισημαίνοντας πως -παρά την ενίσχυση των εξαγωγών και της βιομηχανίας- το έλλειμμα στο ισοζύγιο παραμένει υψηλό και αποτελεί «εθνικό πρόβλημα που δεν μπορεί να αγνοηθεί».
Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε στον ρόλο της ελληνικής βιομηχανίας ως βασικού και σταθερού πυλώνα για τη νέα αναπτυξιακή πορεία, ενώ παράλληλα τόνισε πως η τεχνολογία, η καινοτομία και η αξιοποίηση της εφαρμοσμένης έρευνας αποτελούν βασική προϋπόθεση για τη δημιουργία νέων, ανταγωνιστικών προϊόντων και την ενίσχυση της εξωστρέφειας της ελληνικής παραγωγής.
«Η αλλαγή του παραγωγικού προτύπου είναι όρος επιβίωσης και προϋπόθεση ασφάλειας και προόδου», κατέληξε ο κ. Θεοδωρικάκος, κάνοντας λόγο για εθνική προσπάθεια για βιώσιμη ανάπτυξη με επίκεντρο τις παραγωγικές δυνάμεις της χώρας, την κοινωνική συνοχή και τη στήριξη της ελληνικής περιφέρειας.
Ακολουθούν οι βασικές αλλαγές και τα κίνητρα του νέου αναπτυξιακού νόμου
Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Ανάπτυξης μερικά ενδιαφέροντα στοιχεία για τον επενδυτικό νόμο είναι τα εξής παρακάτω:
1. 900 εκατ. ευρώ για το 2025 και το 2026 σε επιδοτήσεις και φοροαπαλλαγές
2. Δημιουργούνται 3 νέα καθεστώτα: «Σύγχρονες τεχνολογίες», «Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας και Χειροτεχνίας» και «Καθεστώς Περιοχών Ειδικής Ενίσχυσης».
3. Δημιουργείται Ταμείο Εγγυοδοσίας με συμμετοχή του Ελληνικού Δημοσίου έως 300 εκατ. ευρώ για την παροχή δανείων ύψους 1 δισ. ευρώ από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ).
4. Διπλασιάζεται το ανώτατο ποσό ενίσχυσης από τα 10 εκατ. στα 20 εκατ. ευρώ για μεμονωμένες επιχειρήσεις
5. Διαμορφώνεται στα 50 εκατ. ευρώ το ανώτατο όριο ενίσχυσης για συνεργαζόμενες ή συνδεδεμένες επιχειρήσεις.
6. Αποτελέσματα σε 90 ημέρες.
7. Κατάθεση οριστικό δικαιολογητικών σε 30 ημέρες από την ανακοίνωση του οριστικού πίνακα κατάταξης.
8. Πιστοποίηση κατόπιν τακτικού ελέγχου, μετά από αίτηση του φορέα του επενδυτικού σχεδίου, της υλοποίησης και του ποσοστού 25% του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου της επένδυσης.
9. Θα γίνονται δεκτά αιτήματα τροποποίησης και κατά το στάδιο της πιστοποίησης του 25% της επένδυσης.
10. Απένταξη σε 2 χρόνια αν δεν έχει υλοποιηθεί το 10% της επένδυσης.
11. Πέναλτι επιπλέον 10% για την επιστροφή ενίσχυσης σε περίπτωση ανάκλησης της απόφασης υπαγωγής.
12. Προβλέπονται 5 είδη ενισχύσεων: φορολογική απαλλαγή, επιχορήγηση, επιδότηση χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing) επιδότηση του κόστους της δημιουργούμενης απασχόλησης, χρηματοδότηση επιχειρηματικού κινδύνου, για τα καθεστώτα: «Σύγχρονες Τεχνολογίες» και «Καθεστώς Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας & Χειροτεχνίας».
13. Θεσπίζονται επιπλέον 2 κατηγορίες κινήτρων: της «ταχείας αδειοδότησης» για το καθεστώς «Περιοχών Ειδικής Ενίσχυσης» και «Μεγάλες Επενδύσεις» και το κίνητρο της παροχής δανείων με την εγγύηση ή ενίσχυση του Ελληνικού Δημοσίου (αναλόγως του επενδυτικού σχεδίου) από το Ταμείο «Development Law Financial Instrument Guarantee Fund» (DeLFI GF) ή εναλλακτικά από άλλο ενισχυόμενο χρηματοδοτικό εργαλείο της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας (HDB) ή, για τα επενδυτικά σχέδια που έχουν λάβει απόφαση υπαγωγής στο καθεστώς ενίσχυσης «Μεγάλων Επενδύσεων», από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ).
Οι βασικές αλλαγές
1. Δημιουργούνται 3 νέα καθεστώτα (α. καθεστώς «Σύγχρονες τεχνολογίες», β. «Καθεστώς Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας και Χειροτεχνίας» και γ. «Καθεστώς Περιοχών Ειδικής Ενίσχυσης»).
2. Θεσπίζονται νέα κίνητρα ταχείας αδειοδότησης σε συγκεκριμένα καθεστώτα, δηλαδή της «ταχείας αδειοδότησης», για τα καθεστώτα «Καθεστώς Περιοχών Ειδικής Ενίσχυσης» και «Μεγάλες Επενδύσεις».
3. Παροχή δανείων με την εγγύηση και ενίσχυση του Ελληνικού Δημοσίου από το Ταμείο «Development Law Financial Instrument Guarantee Fund» (DeLFIGF) ή εναλλακτικά από άλλο ενισχυόμενο χρηματοδοτικό εργαλείο της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας (HDB) για τις ΜμΕ και για τα επενδυτικά σχέδια που έχουν λάβει απόφαση υπαγωγής στο Καθεστώς Ενίσχυσης «Μεγάλων Επενδύσεων» – Παροχή εγγύησης από το Ελληνικό Δημόσιο για τη λήψη δανείων μακροχρόνιων από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) (δημιουργία Ταμείου Εγγυοδοσίας συμμετοχή του Ελληνικού Δημοσίου έως 300 εκατ. ευρώ για την παροχή δανείων ύψους 1 δισ. ευρώ από την ΕΤΕπ).
4. Προβλέπεται καθορισμός ανώτατου συνολικού ποσού ενισχύσεων ανά υποβαλλόμενο επενδυτικό σχέδιο έως του ποσού των είκοσι εκατομμυρίων ευρώ για μεμονωμένες επιχειρήσεις και έως του ποσού των πενήντα εκατομμυρίων ευρώ για το σύνολο των συνεργαζόμενων ή συνδεδεμένων επιχειρήσεων, με την επιφύλαξη των περιορισμών του άρθρου 4 του Γ.Α.Κ.
5. Δυνατότητα κάθε φορέα να υποβάλει αίτηση υπαγωγής του ίδιου επενδυτικού σχεδίου σε πέραν του ενός καθεστώτα ενίσχυσης, εφόσον πληρούνται οι σχετικές προϋποθέσεις, με τη σημείωση ότι με την υπαγωγή του εν λόγω επενδυτικού σχεδίου σε ένα καθεστώς αυτοδίκαια απορρίπτονται όλες οι υπόλοιπες αιτήσεις υπαγωγής για το εν λόγω επενδυτικό σχέδιο.
6. Η αξιολόγηση των επενδυτικών σχεδίων για όλα τα καθεστώτα θα υλοποιείται συγκριτικά.
7. Έγκριση σχεδίων σε 90 ημέρες – Υποβολή επικαιροποιημένων αποδεικτικών (πιστοποιητικά δικαστικής φερεγγυότητας, φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας) από τους επενδυτικούς φορείς εντός τριάντα ημερών από την έκδοση του οριστικού πίνακα κατάταξης.
8. Πιστοποίηση κατόπιν τακτικού ελέγχου, μετά από αίτηση του φορέα του επενδυτικού σχεδίου, της υλοποίησης και του ποσοστού 25% του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου της επένδυσης.
9. Πρόβλεψη για υποβολή μεταβολών που αφορούν το πρόσωπο του φορέα επένδυσης μέχρι την έκδοση της απόφασης ολοκλήρωσης – Δυνατότητα εξέτασης αιτημάτων τροποποίησης και κατά το στάδιο της πιστοποίησης του 25% της επένδυσης.
10. Πρόβλεψη δυνατότητας χρήσης ωφέλειας φορολογικής απαλλαγής, κατ΄έτος, στο ένα δεύτερο (1/2) του συνολικού εγκεκριμένου ποσού της φορολογικής απαλλαγής, σε περίπτωση πιστοποίησης υλοποίησης του 50% ή του 65% του κόστους του επενδυτικού σχεδίου.
11. Προσθήκη στις επιλέξιμες δαπάνες εκτός περιφερειακών ενισχύσεων (σε όλα τα επιμέρους Καθεστώτα Ενίσχυσης, πλην του Καθεστώτος «Σύγχρονες τεχνολογίες»), των δαπανών για διασφάλιση της προσβασιμότητας στα άτομα με αναπηρία.
Ενισχύσεις
1. Φορολογική απαλλαγή, η οποία συνίσταται στην απαλλαγή από την καταβολή φόρου εισοδήματος επί των πραγματοποιούμενων προ φόρου κερδών, τα οποία προκύπτουν με βάση την οικεία φορολογική νομοθεσία, από το σύνολο των δραστηριοτήτων της επιχείρησης, αφαιρουμένου του φόρου του νομικού προσώπου ή της νομικής οντότητας που αναλογεί στα κέρδη που διανέμονται ή αναλαμβάνονται από τους εταίρους. Το ποσό της φορολογικής απαλλαγής υπολογίζεται ως ποσοστό επί της αξίας των ενισχυόμενων δαπανών του επενδυτικού σχεδίου ή και της αξίας του καινούριου μηχανολογικού και λοιπού εξοπλισμού, ο οποίος αποκτάται με χρηματοδοτική μίσθωση (leasing) και συνιστά ισόποσο αποθεματικό, το οποίο τηρείται σε διακριτό λογαριασμό στις οικονομικές τους καταστάσεις.
2. Επιχορήγηση, η οποία συνίσταται στη δωρεάν παροχή από το Δημόσιο χρηματικού ποσού, για την κάλυψη τμήματος των ενισχυόμενων δαπανών του επενδυτικού σχεδίου και προσδιορίζεται ως ποσοστό αυτών.
3. Επιδότηση χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing), η οποία συνίσταται στην κάλυψη από το Δημόσιο τμήματος των καταβαλλόμενων δόσεων χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing), η οποία συνάπτεται για την απόκτηση καινούριου μηχανολογικού και λοιπού εξοπλισμού, προσδιορίζεται ως ποσοστό επί της αξίας απόκτησής τους και εμπεριέχεται στις καταβαλλόμενες δόσεις. Η επιδότηση της χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing) δεν μπορεί να υπερβαίνει τα επτά έτη, και η προθεσμία άρχεται από την ημερομηνία ολοκλήρωσης της επένδυσης.
4. Επιδότηση του κόστους της δημιουργούμενης απασχόλησης, η οποία συνίσταται στην κάλυψη από το Δημόσιο μέρους του μισθολογικού κόστους των νέων θέσεων εργασίας που δημιουργούνται και συνδέονται με το επενδυτικό σχέδιο και για τις οποίες δεν λαμβάνεται καμία άλλη κρατική ενίσχυση.
5. Χρηματοδότηση επιχειρηματικού κινδύνου, για τα καθεστώτα: «Σύγχρονες Τεχνολογίες» και «Καθεστώς Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας & Χειροτεχνίας», συνίσταται στην επιδότηση επιτοκίου δανείων μειωμένης εξασφάλισης ή των εξόδων ασφάλισης των δανείων υψηλού κινδύνου που καταβάλλονται στα πιστωτικά ιδρύματα που τα χορηγούν.
Θα πρέπει επίσης να επισημανθεί ότι:οι ενισχύσεις των περ. 1-3, ήτοι φορολογική απαλλαγή, επιχορήγηση και επιδότηση χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing), παρέχονται μεμονωμένα ή συνδυαστικά και συνυπολογίζονται για τον καθορισμό του συνολικού ποσού ενίσχυσης του κάθε επενδυτικού σχεδίου. Το είδος ενίσχυσης της περ. 4 (επιδότηση του κόστους της δημιουργούμενης απασχόλησης) παρέχεται αυτοτελώς και μόνο για δαπάνες του μισθολογικού κόστους των νέων θέσεων εργασίας που δημιουργούνται ως αποτέλεσμα της πραγματοποίησης του επενδυτικού σχεδίου και το οποίο υπολογίζεται για δύο (2) έτη από τη δημιουργία κάθε θέσης.
Κίνητρα
Α. Το κίνητρο της «ταχείας αδειοδότησης» για το καθεστώς «Περιοχών Ειδικής Ενίσχυσης» και «Μεγάλες Επενδύσεις»
α. Για την έκδοση οποιασδήποτε απαιτούμενης άδειας ή έγκρισης για την εκτέλεση έργων, την εγκατάσταση ή λειτουργία επενδύσεων των καθεστώτων ενίσχυσης «Περιοχών Ειδικής Ενίσχυσης» και «Μεγάλες Επενδύσεις» συμπεριλαμβανομένων των χωροταξικών αδειών, ορίζεται προθεσμία δύο μηνών από την αποστολή της αίτησης άδειας και του οικείου φακέλου στην αρμόδια αδειοδοτούσα αρχή. Η Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (Α.Ε.Π.Ο.) των ανωτέρω επενδυτικών σχεδίων εκδίδεται εντός τριών μηνών. Οι προθεσμίες αυτές εκκινούν από την υποβολή από τον φορέα επένδυσης στη Γενική Διεύθυνση Αναπτυξιακών Νόμων & Αμέσων Ξένων Επενδύσεων (Γ.Δ.ΑΝ.Ν.Α.Ξ.Ε) του υπουργείου Ανάπτυξης, πλήρους φακέλου για εκάστη απαιτούμενη άδεια ή έγκριση, με όλα τα απαιτούμενα από τη σχετική νομοθεσία δικαιολογητικά. Στην ως άνω προθεσμία δεν συνυπολογίζεται ο χρόνος προσκόμισης των ζητούμενων από τη Διοίκηση συμπληρωματικών στοιχείων.
Επισημαίνεται ότι σε περίπτωση άπρακτης παρέλευσης της προθεσμίας του πρώτου εδαφίου της παρ. α’, η αρμοδιότητα έκδοσης των μη εκδοθεισών αδειών της παρ. α ‘μεταφέρεται στον υπουργό Ανάπτυξης, όπως συμβαίνει και στις Στρατηγικές Επενδύσεις.
Στην περίπτωση αυτή εκδίδεται διαπιστωτική πράξη περί παρέλευσης της προθεσμίας από την αρμόδια υπηρεσία. Ο υπουργός Ανάπτυξης μετά από εισήγηση της γενικής διεύθυνσης Αναπτυξιακών Νόμων & Άμεσων Ξένων Επενδύσεων (Γ.Δ.ΑΝ.Ν.Α.Ξ.Ε) του ίδιου Υπουργείου, βεβαιώνει την παρέλευση της ανωτέρω προθεσμίας, και αιτιολογημένα είτε εκδίδει τη σχετική άδεια λαμβάνοντας υπόψη την αίτηση και τα στοιχεία του φακέλου, είτε την απορρίπτει εντός προθεσμίας ενός μηνός, από την έκδοση της διαπιστωτικής πράξης περί παρέλευσης της προθεσμίας.
Για τις άδειες ή εγκρίσεις εγκατάστασης ή λειτουργίας των ανωτέρω επενδύσεων, στις αρμόδιες αδειοδοτούσες αρχές, περιλαμβάνεται και η γενική γραμματεία Ιδιωτικών Επενδύσεων του υπουργείου Ανάπτυξης.
Β. Το κίνητρο της παροχής δανείων με την εγγύηση ή ενίσχυση του Ελληνικού Δημοσίου (αναλόγως του επενδυτικού σχεδίου) από το Ταμείο «Development Law Financial Instrument Guarantee Fund» (DeLFI GF) ή εναλλακτικά από άλλο ενισχυόμενο χρηματοδοτικό εργαλείο της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας (HDB) ή, για τα επενδυτικά σχέδια που έχουν λάβει απόφαση υπαγωγής στο καθεστώς ενίσχυσης «Μεγάλων Επενδύσεων», από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ).
α. Τα επενδυτικά σχέδια των ΜμΕ, τα οποία λαμβάνουν απόφαση υπαγωγής σε οποιοδήποτε Καθεστώς Ενίσχυσης, δύναται να λάβουν δάνεια βραχυπρόθεσμαή μακροπρόθεσμα για την υλοποίηση της επένδυσης, με την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου από το Ταμείο «DevelopmentLawFinancialInstrumentGuaranteeFund» (DeLFIGF) ή εναλλακτικά από άλλο ενισχυόμενο χρηματοδοτικό εργαλείο της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας (HDB).
β. Τα επενδυτικά σχέδια που έχουν λάβει απόφαση υπαγωγής στο Καθεστώς Ενίσχυσης Μεγάλων Επενδύσεων είτε ανήκουν σε μεγάλες, είτε σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις, δύναται να υποβάλλουν αίτηση δανειοδότησης από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ), προκειμένου να λάβουν δάνειο με την Εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου.
Δημιουργία Ταμείου Εγγυοδοσίας ύψους 300 εκατ. ευρώ με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, για την παροχή μακροπρόθεσμων επενδυτικών δανείων με την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου σε μεγάλες επενδύσεις που θα λάβουν απόφαση υπαγωγής στον αναπτυξιακό νόμο. Δημιουργία χαρτοφυλακίου δανείων ύψους 1 δισ. ευρώ.
