Μια νύχτα γεμάτη αγωνία έζησαν οι κάτοικοι της Κωνσταντινούπολης, έπειτα από τον σεισμό των 6,2 Ρίχτερ που σημειώθηκε το βράδυ της Τετάρτης. Αν και δεν αναφέρθηκαν θύματα ή εκτεταμένες ζημιές, η σεισμική δόνηση υπενθύμισε με οδυνηρό τρόπο πόσο ευάλωτη είναι η μεγαλύτερη πόλη της Τουρκίας σε έναν πιθανό ισχυρότερο σεισμό, φέρνοντας στο προσκήνιο και την ανησυχία για τη στατικότητα της Αγίας Σοφίας.
Χιλιάδες κάτοικοι πέρασαν τη νύχτα σε ανοιχτούς χώρους, φοβούμενοι τυχόν νέους μετασεισμούς. Ανάβοντας φωτιές για να ζεσταθούν, πολλοί αρνήθηκαν να επιστρέψουν στα σπίτια τους, ακολουθώντας τις οδηγίες των Αρχών που συνέστησαν αποφυγή παραμονής σε κτίρια μέχρι νεωτέρας.
Οι μετασεισμικές δονήσεις συνεχίστηκαν μέχρι τα ξημερώματα της Πέμπτης, με τη μεγαλύτερη να φτάνει τα 4,2 Ρίχτερ. Η τουρκική Πολιτική Προστασία ανακοίνωσε ότι πάνω από 230 άτομα τραυματίστηκαν στην προσπάθειά τους να εγκαταλείψουν κτίρια εν μέσω πανικού, ευτυχώς χωρίς να κινδυνεύσει η ζωή κανενός.
Στο επίκεντρο της επιστημονικής ανησυχίας βρίσκεται πλέον η Αγία Σοφία, το ιστορικό μνημείο των 1.500 ετών που έχει υποστεί φθορές τόσο από την πάροδο του χρόνου όσο και από τις αλλαγές χρήσης και τις παρεμβάσεις των τελευταίων ετών. Ήδη από τον Νοέμβριο του 2023, είχε καταγραφεί περιστατικό με πτώση σκυροδέματος από τον τρούλο του ναού, γεγονός που προκάλεσε σοβαρές αντιδράσεις.
Ο καθηγητής Ευθύμιος Λέκκας, πρόεδρος του ΟΑΣΠ, εκφράζει ανοιχτά την ανησυχία του:
«Το δομικό κέλυφος της Αγίας Σοφίας έχει υποστεί φθορά, τόσο από τα υλικά του όσο και από την ανθρώπινη παρουσία. Αν συμβεί σεισμός άνω των 7 Ρίχτερ, το μνημείο ενδέχεται να υποστεί σοβαρές ζημιές».
Την ίδια άποψη συμμερίζονται Τούρκοι επιστήμονες, όπως ο Ιλμπέρ Ορταϊλί, που ήδη από το 2023 είχε επισημάνει τις αρνητικές επιπτώσεις της μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε τέμενος. Οι διαρκείς αλλαγές στο μικροκλίμα του εσωτερικού χώρου, η έντονη επισκεψιμότητα και η έλλειψη συντήρησης επιδεινώνουν την ευθραυστότητα του ιστορικού οικοδομήματος.
Το ρήγμα της Βόρειας Ανατολίας, που διατρέχει την περιοχή νότια της Κωνσταντινούπολης, παραμένει «ενεργό» σύμφωνα με σεισμολόγους, που προειδοποιούν εδώ και χρόνια για μεγάλο σεισμό. Η σεισμική ενέργεια δεν έχει πλήρως εκτονωθεί και η επιστημονική κοινότητα ανησυχεί ότι τα επόμενα χρόνια η πόλη μπορεί να δεχθεί μια ισχυρή δόνηση της τάξης των 7,5 Ρίχτερ.
Η Κωνσταντινούπολη, με τα πυκνά οικοδομικά τετράγωνα και τα παλαιά κτίρια χωρίς αντισεισμική θωράκιση, αναγνωρίζεται ως μία από τις πιο εκτεθειμένες πόλεις στον κίνδυνο. Σε περίπτωση μεγάλου σεισμού, οι επιπτώσεις αναμένονται καταστροφικές — και η τύχη της Αγίας Σοφίας, ενός μνημείου παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, κρίνεται ιδιαίτερα επισφαλής.
Η επιστημονική κοινότητα ζητά πλέον άμεση μελέτη στατικότητας και πρόγραμμα συντήρησης του μνημείου, καθώς ο χρόνος και η γεωλογική πραγματικότητα δεν αφήνουν περιθώρια εφησυχασμού.
