Σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη φάση του πολέμου στην Ουκρανία, το Axios αποκαλύπτει το προσχέδιο ειρήνης που φέρει τη σφραγίδα του Ντόναλντ Τραμπ και χαρακτηρίζεται από το περιβάλλον του ως «τελική πρόταση». Το σχέδιο παρουσιάστηκε την περασμένη εβδομάδα στο Παρίσι σε Ουκρανούς αξιωματούχους και, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, αναμένει άμεσα την απάντηση του Κιέβου.
Βασικά σημεία της πρότασης
Το προσχέδιο, μόλις μιας σελίδας, περιλαμβάνει βαριές παραχωρήσεις από την πλευρά της Ουκρανίας, αλλά και υποσχέσεις υποστήριξης από ευρωπαϊκές δυνάμεις. Συγκεκριμένα:
Τι προβλέπεται για τη Ρωσία:
-
Αναγνώριση της Κριμαίας ως ρωσικής από τις ΗΠΑ.
-
Άτυπη αποδοχή της ρωσικής κυριαρχίας στις περιοχές που κατέλαβε το 2022 (Λουχάνσκ, Ντονέτσκ, Χερσώνα, Ζαπορίζια).
-
Δέσμευση ότι η Ουκρανία δεν θα ενταχθεί στο ΝΑΤΟ.
-
Άρση κυρώσεων και ενίσχυση της ενεργειακής συνεργασίας με τις ΗΠΑ.
Τι προσφέρεται στην Ουκρανία:
-
Εγγυήσεις ασφαλείας από ευρωπαϊκές (και πιθανώς μη ευρωπαϊκές) χώρες.
-
Επιστροφή μικρής περιοχής στο Χάρκοβο.
-
Ελεύθερη διέλευση στον ποταμό Δνείπερο.
-
Αποζημιώσεις για την ανοικοδόμηση, χωρίς σαφή χρηματοδοτικό φορέα.
Επιπλέον, ο πυρηνικός σταθμός της Ζαπορίζια θα παραμείνει ουκρανικός αλλά θα λειτουργεί από τις ΗΠΑ με κοινή διανομή ρεύματος. Παράλληλα, ανακοινώθηκε συμφωνία ΗΠΑ–Ουκρανίας για εξορυκτικά κοιτάσματα, την οποία ο Τραμπ σχεδιάζει να επικυρώσει άμεσα.
Πολιτικές αντιδράσεις και προσεκτικές ισορροπίες
Η ουκρανική πλευρά αντιμετωπίζει το σχέδιο με επιφύλαξη, θεωρώντας το «ιδιαίτερα ευνοϊκό για τη Ρωσία». Από την πλευρά του, ο Βλαντίμιρ Πούτιν φέρεται θετικός στην πρόταση για κατάπαυση πυρός στις υπάρχουσες γραμμές, αν και απορρίπτει την πρόβλεψη περί ευρωπαϊκής ειρηνευτικής δύναμης.
Ευρωπαίοι αξιωματούχοι εμφανίζονται διστακτικοί, ενώ το Στέιτ Ντιπάρτμεντ αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο αποχώρησης από τις συνομιλίες αν δεν σημειωθεί πρόοδος σύντομα.
Οι επόμενες κινήσεις
-
Ο απεσταλμένος του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, ετοιμάζεται για νέα συνάντηση με τον Πούτιν στη Μόσχα.
-
Στις διαβουλεύσεις στο Λονδίνο, την Τετάρτη, επικεφαλής της αμερικανικής αντιπροσωπείας θα είναι ο Κιθ Κέλογκ, και όχι οι Γουίτκοφ και Ρούμπιο όπως είχε αρχικά προγραμματιστεί.
-
Στο τραπέζι βρίσκεται και πρόταση για προσωρινή κατάπαυση πυρός διάρκειας 30 ημερών.
Η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Καρολάιν Λέβιτ, δήλωσε: «Οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται, και παραμένουμε προσηλωμένοι σε μια συμφωνία που θα φέρει ειρήνη και σταθερότητα».
