Όσο κι αν ο Ντόναλντ Τραμπ έχει δημιουργήσει γύρω από το όνομά του μία ατμόσφαιρα “αήττητου dealmaker”, υπάρχει ένας αντίπαλος που δεν σταματά να τον στοιχειώνει – και αυτός δεν είναι άλλος από την Κίνα. Γιατί όμως συγκεκριμένα και μόνο η Κίνα;
Ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ –και πιθανώς μελλοντικός διεκδικητής του Οβάλ Γραφείου– είναι γνωστός για την εμμονή του με τα νούμερα, το πλεόνασμα και το «America First». Όμως η Κίνα είναι η μόνη χώρα που καταφέρνει να τον “ξεβολεύει” πραγματικά, τόσο πολιτικά όσο και οικονομικά. Κι αυτό γιατί πλέον δεν μιλάμε απλά για μια αναδυόμενη οικονομία, αλλά για έναν πλήρως ανταγωνιστικό πόλο ισχύος που απειλεί ανοιχτά την παγκόσμια οικονομική κυριαρχία των Ηνωμένων Πολιτειών.
Το κόκκινο τσουνάμι πλησιάζει
Από την εποχή της προεδρίας του, ο Τραμπ επέβαλε δασμούς που αγγίζουν ή και ξεπερνούν το 90% σε κινεζικά προϊόντα, προσπαθώντας να περιορίσει την εξαγωγική δύναμη του Πεκίνου. Μέσα σε μόλις 60 ημέρες στο Οβάλ Γραφείο είχε κηρύξει ουσιαστικά έναν εμπορικό πόλεμο, θεωρώντας ότι έτσι θα φρενάρει την κινεζική επεκτατικότητα. Κι όμως, όπως αποδείχθηκε, το Πεκίνο δεν αιφνιδιάστηκε — το αντίθετο.
Η Κάθριν Τάι, εμπορική εκπρόσωπος της κυβέρνησης Μπάιντεν, περιέγραψε εύγλωττα το τοπίο: «Έρχεται ένα τσουνάμι στο οποίο κανείς δεν θα μπορέσει να αντισταθεί». Η Κίνα, εξοπλισμένη με ρευστότητα, τεχνογνωσία και στρατηγική, φαίνεται πιο έτοιμη από ποτέ να αναμετρηθεί επί ίσοις όροις με τις ΗΠΑ.
Οικονομικός πόλεμος χωρίς συμβιβασμούς
Η απάντηση του Πεκίνου στις κινήσεις Τραμπ υπήρξε άμεση. Σε μόλις 48 ώρες από την ανακοίνωση δασμών-σοκ από την Ουάσιγκτον, η Κίνα αντεπιτέθηκε με ίδιου ύψους μέτρα: δασμούς 34% σε αμερικανικά προϊόντα, εμπορικούς περιορισμούς, ακόμη και ελέγχους στις εξαγωγές σπάνιων γαιών – ένα υλικό στρατηγικής σημασίας για την τεχνολογική υπεροχή των ΗΠΑ.
Τα κρατικά μέσα της Κίνας δεν έκρυψαν την πρόθεσή τους να στείλουν σαφές μήνυμα: Η Κίνα δεν φοβάται, είναι έτοιμη. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά το People’s Daily, «ο ουρανός δεν θα πέσει» από τους αμερικανικούς δασμούς. Αντίθετα, η πίεση φαίνεται να ενισχύει το κινεζικό αφήγημα και την ενότητά του.
Η στρατηγική του Σι Τζινπίνγκ: Επενδύοντας στον εκφοβισμό των ΗΠΑ
Η προσέγγιση του Πεκίνου δεν είναι απλά αντίδραση — είναι στρατηγική. Ο πρόεδρος Σι και οι επιτελείς του δείχνουν να αντιλαμβάνονται ότι ο Τραμπ δεν χρησιμοποιεί τους δασμούς απλώς ως διαπραγματευτικό χαρτί, αλλά ως στοιχείο ιδεολογικού πολέμου. Και η απάντησή τους είναι ένα διεθνές rebranding της Κίνας ως προστάτη του ελεύθερου εμπορίου.
Ο Λινγκ Τζι, αναπληρωτής υπουργός Εμπορίου, υποδέχτηκε πρόσφατα εκπροσώπους κορυφαίων αμερικανικών εταιρειών (Tesla, GE Healthcare), τονίζοντας ότι η Κίνα είναι “ιδανικός, ασφαλής και ελπιδοφόρος προορισμός” για επενδύσεις. Μήνυμα σαφές, τόσο προς την αμερικανική κοινή γνώμη όσο και προς τις διεθνείς αγορές.
Ο Τραμπ απέναντι σε έναν οργανωμένο αντίπαλο
Ο Ντόναλντ Τραμπ κατανοεί ίσως καλύτερα από οποιονδήποτε άλλον Αμερικανό πολιτικό ότι ο μεγαλύτερος κίνδυνος για την αμερικανική οικονομική ηγεμονία δεν είναι οι Ρώσοι, δεν είναι η Ε.Ε., αλλά η Κίνα. Όχι μόνο γιατί έχει την οικονομική ισχύ, αλλά γιατί διαθέτει και την υπομονή, την κρατική συνοχή και την τεχνολογική φιλοδοξία για να αναμετρηθεί σε μαραθώνιο και όχι σε αγώνα ταχύτητας.
Η απειλή για τον Τραμπ είναι υπαρξιακή, γιατί η Κίνα τον “χτυπά” εκεί που πονάει: στην εικόνα του επιχειρηματία, στον έλεγχο του εμπορίου και στο πολιτικό του αφήγημα. Αν ο εμπορικός του πόλεμος με το Πεκίνο καταλήξει σε αμερικανική ήττα ή απώλεια κύρους, το «America First» θα μοιάζει περισσότερο με ένα σύνθημα του παρελθόντος, παρά με ρεαλιστική στρατηγική.
