Στις 2 Απριλίου 2025, ο κόσμος παρακολούθησε με κομμένη την ανάσα μια πρωτοφανή ανακοίνωση από τον Κήπο των Ρόδων του Λευκού Οίκου. Ο Ντόναλντ Τραμπ, σε μια εκρηκτική και γεμάτη εθνικιστικές κορώνες ομιλία, κήρυξε έναν άνευ προηγουμένου παγκόσμιο εμπορικό πόλεμο, επιβάλλοντας δασμούς σε «όλες» τις χώρες, με μοναδική εξαίρεση τη Ρωσία, η οποία ήδη τελεί υπό καθεστώς κυρώσεων.
Οικονομικός απομονωτισμός ή προστασία της αμερικανικής βιομηχανίας;
Ο Τραμπ ανακοίνωσε δασμούς 25% στα εισαγόμενα αυτοκίνητα, επιδιώκοντας να «αναστήσει» την αμερικανική αυτοκινητοβιομηχανία. Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Ένωση επηρεάζεται με δασμούς 20%, η Κίνα με 34%, η Ιαπωνία με 24%, ενώ η Καμπότζη τιμωρείται με ένα δυσθεώρητο 49%. Οι συγκεκριμένες αποφάσεις χαρακτηρίστηκαν από τους αναλυτές ως η μεγαλύτερη διαταραχή στο διεθνές εμπόριο εδώ και δεκαετίες.
Οι συνέπειες ενός παγκόσμιου οικονομικού σεισμού
Οι πρώτες αντιδράσεις δεν άργησαν να έρθουν. Η Κίνα και η Ευρωπαϊκή Ένωση άφησαν ανοιχτό το ενδεχόμενο αντίμετρων, ενώ οι παγκόσμιες αγορές βυθίστηκαν στο χάος. Οι αμερικανικοί καταναλωτές βρίσκονται αντιμέτωποι με αυξήσεις τιμών και περιορισμένη ποικιλία προϊόντων. Επιχειρήσεις και οικονομικοί αναλυτές προειδοποιούν για ύφεση και απώλεια εκατομμυρίων θέσεων εργασίας στις ΗΠΑ, καθώς πολλές πολυεθνικές εταιρείες ενδέχεται να μεταφέρουν την παραγωγή τους εκτός Αμερικής.
Πολιτικός αντίκτυπος και παγκόσμιες ισορροπίες
Η απόφαση αυτή του Τραμπ δεν αποτελεί απλώς μια οικονομική στρατηγική, αλλά ένα πολιτικό στοίχημα. Με τις προεδρικές εκλογές να πλησιάζουν, επιχειρεί να συσπειρώσει τη βάση του, που βλέπει με θετικό μάτι τη ρητορική του «Πρώτα η Αμερική». Ωστόσο, η αντίδραση της διεθνούς κοινότητας και των πολιτικών του αντιπάλων στις ΗΠΑ είναι έντονη. Οι Δημοκρατικοί τον κατηγορούν για εθνικιστικό παροξυσμό που θα απομονώσει τη χώρα, ενώ οι σύμμαχοι των ΗΠΑ προβληματίζονται για το μέλλον των διεθνών σχέσεων.
Το μεγάλο ερώτημα: Τι έπεται;
Η ιστορία δείχνει πως τέτοιες πολιτικές σπάνια αποφέρουν τα επιθυμητά αποτελέσματα χωρίς σοβαρές παρενέργειες. Ο κόσμος βρίσκεται στο χείλος μιας νέας οικονομικής κρίσης και η αντίδραση των μεγάλων δυνάμεων θα καθορίσει εάν πρόκειται για μια προσωρινή αναταραχή ή για μια μακροχρόνια γεωοικονομική σύγκρουση. Η «Ημέρα Απελευθέρωσης των ΗΠΑ», όπως την ονόμασε ο Τραμπ, μπορεί τελικά να μείνει στην ιστορία ως η μέρα που πυροδότησε έναν νέο Ψυχρό Πόλεμο – αυτή τη φορά, οικονομικό.
Αναλυτικά οι δασμοί Τραμπ ανά χώρα
20% στην ΕΕ,
46% στο Βιετνάμ,
32% στην Ταϊβάν,
24% στην Ιαπωνία,
26% στην Ινδία,
25% στη Νότια Κορέα,
36% στην Ταϊλάνδη
31% στην Ελβετία
32% στην Ινδονησία
24% στη Μαλαισία
49% στην Καμπότζη
30% στη Νότια Αφρική
10% στο Ηνωμένο Βασίλειο
10% στην Αυστραλία
10% στη Βραζιλία
37% στο Μπαγκλαντές
17% στο Ισραήλ
10% στην Τουρκία
29% στο Πακιστάν
10% στη Σιγκαπούρη
