«Ας συζητήσουμε για την αξιολόγηση στο Δημόσιο», αναφέρει σε ανάρτησή του ο Υπουργός Επικρατείας, Άκης Σκέρτσος.
Στη συνέχεια, τονίζει: «Οτιδήποτε δεν μετράται, δεν μπορεί να αξιολογηθεί ως προς το αν επιτελεί ή όχι την αποστολή του. Και όσοι αντιτίθενται στη μέτρηση, την αξιολόγηση και τη σύγκριση στις δημόσιες υπηρεσίες, το κάνουν γιατί, απλά, δεν επιθυμούν να λογοδοτούν στους πολίτες για τις πράξεις τους ούτε να υπόκεινται σε έλεγχο».
Η ανάρτηση του Άκη Σκέρτσου
Ας μιλήσουμε για την αξιολόγηση στο δημόσιο
204 χρόνια μετά την έναρξη της ελληνικής επανάστασης για να φτιάξουμε το σύγχρονο ελληνικό κράτος, τιμούμε τους αγώνες των προγόνων μας που έδωσαν τη ζωή τους για τη δική μας ελευθερία. Και συνεχίζουμε το δικό τους αγώνα για ένα σύγχρονο δημοκρατικό κράτος που πρέπει να παρέχει ασφάλεια, φροντίδα, ευημερία, συνοχή, δικαιοσύνη και διαφάνεια σε κάθε γωνιά της πατρίδας μας.
Στον πυρήνα αυτής της προσπάθειας βρίσκεται ο αγώνας για μέτρηση και αξιολόγηση παντού. Διότι ο,τι δεν μετριέται δεν μπορεί και να αξιολογηθεί ως προς το κατά πόσο υπηρετεί ή όχι την αποστολή του.
Κι όσοι αρνούνται τη μέτρηση, την αξιολόγηση, τη σύγκριση στις υπηρεσίες του δημοσίου, το κάνουν διότι πολύ απλά δεν θέλουν να λογοδοτούν στους πολίτες για τα πεπραγμένα τους ούτε και να ελέγχονται για αυτά.
Το κράτος όμως υπάρχει για να υπηρετεί τους πολίτες. Όχι τους υπαλλήλους του. Όσοι και όσο κάνουμε αυτή τη δουλειά, είμαστε όλοι υπηρέτες των πολιτών. Κι όχι το αντίστροφο.
Γι’αυτό και στην καρδιά της δικής μας πολιτικής αντίληψης για τον εκσυγχρονισμό του κράτους και τη σταθερή βελτίωση των παρεχόμενων δημόσιων υπηρεσιών προς τους πολίτες, βρίσκονται έννοιες όπως η στοχοθεσία, η μέτρηση, η σύγκριση, ο απολογισμός και η λογοδοσία, η αποκομματικοποίηση του κράτους, η διαφάνεια, η επιβράβευση των καλών δημόσιων υπαλλήλων, η ενδυνάμωση των πιο αδύναμων, η αυστηρή αλλά δίκαιη τιμωρία των κακών.
Σε όλα αυτά τα πεδία έχουν γίνει συγκεκριμένα βήματα τα τελευταία χρόνια για τα οποία δυστυχώς δεν έχουμε μιλήσει όσο θα έπρεπε έως σήμερα. Όμως, η έντονη δημόσια συζήτηση για το κράτος που θέλουμε, με αφορμή το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών, μας υποχρεώνει να μιλήσουμε ακόμη πιο εμφατικά για την αξιολόγηση στο δημόσιο και πως περνάμε ήδη από τα λόγια στην πράξη.
Με βάση το νόμο του ΣΥΡΙΖΑ για την αξιολόγηση που ψηφίστηκε το 2016 και ίσχυε έως το 2022, το 97% των δημοσίων υπαλλήλων αξιολογούνταν έως άριστοι και πολύ επαρκείς. Αυτό σημαίνει ότι πρακτικά δεν γινόταν καμία αξιολόγηση.
Αντιθέτως με το νόμο 4940/2022 που καταψηφίστηκε επί της αρχής και επί της πλειονότητας των άρθρων από όλη την αντιπολίτευση, για πρώτη φορά το 2023 και το 2024 τέθηκαν συγκεκριμένοι στόχοι στους δημόσιους υπαλλήλους βάσει των οποίων έγινε η αξιολόγησή τους.
Για το πρώτο έτος εφαρμογής, δηλαδή το 2023, τέθηκαν συνολικά περίπου 155.000 στόχοι για προϊσταμένους και υπαλλήλους και υπεβλήθησαν περίπου 162.000 αξιολογήσεις εκ των οποίων 141.000 αφορούν υπαλλήλους και 21.000 προϊσταμένους.
Κι όταν μιλάμε για στόχους εννοούμε την υλοποίηση πολιτικών που βελτιώνουν την καθημερινότητα των πολιτών, όπως την προκήρυξη, ανάθεση και παράδοση σημαντικών δημόσιων έργων, την υλοποίηση μεταρρυθμίσεων του ταμείου ανάκαμψης ή κοινωνικών πολιτικών στήριξης των πιο ευάλωτων συμπολιτών μας.
Από την εφαρμογή του νέου συστήματος περίπου 54.000 υπάλληλοι χαρακτηρίστηκαν από τους προϊσταμένους τους ως υψηλής απόδοσης, δηλαδή το 33% των αξιολογούμενων υπαλλήλων. Ωστόσο, με τη χρήση εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης, η οποία επεξεργάστηκε τις σχετικές ειδικές αιτιολογίες των προϊσταμένων, προέκυψε ότι η πλειονότητα αυτών των αξιολογήσεων δεν ήταν τεκμηριωμένη, και έτσι οι υπάλληλοι που χαρακτηρίστηκαν ως υψηλής απόδοσης περιορίστηκαν στους 15.000, δηλαδή περίπου 9% των αξιολογηθέντων.
Από τους 97% επομένως της προηγούμενης περιόδου, οι υψηλής απόδοσης υπάλληλοι περιορίστηκαν στο 9%, και οι υπόλοιποι τέθηκαν σε ειδικά προγράμματα εκπαίδευσης και επανακατάρτισης.
Αντιστοίχως ως χαμηλής απόδοσης χαρακτηρίστηκαν 1.390 υπάλληλοι, αριθμός πενταπλάσιος από τον αντίστοιχο του προηγούμενου συστήματος (272), και 1.097 υπάλληλοι από όλους τους κλάδους έχουν απολυθεί λόγω πειθαρχικών κυρώσεων και παράβασης των καθηκόντων τους.
Αντίστοιχα για το έτος 2024, τέθηκαν περίπου 180.000 στόχοι και έχουν επιβεβαιωθεί συνολικά 189.000 αξιολογήσεις, εκ των οποίων 164.000 υπάλληλοι και 25.000 προϊστάμενοι.
Η διαδικασία καταχώρισης των μετρήσεων βρίσκεται σε εξέλιξη και από τις 5/3 ξεκίνησε η διενέργεια της αξιολόγησης για την περίοδο του έτους 2024 και πάλι με τη χρήση τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης που θα επιτρέψουν τον εγκυρότερο έλεγχο.
Παράλληλα, έχουμε θεσπίσει ένα σύστημα κινήτρων και επιβράβευσης για όσους δημόσιους υπαλλήλους πετυχαίνουν τους στόχους τους. Με την καθιέρωση ενός πάγιου συστήματος κινήτρων και ανταμοιβής υπαλλήλων για την επίτευξη συγκεκριμένων και προσυμφωνημένων στόχων (ν.5149/2024), που επίσης καταψήφισε επί της αρχής και επί των περισσότερων άρθρων η αντιπολίτευση, προβλέψαμε 40 εκ. Ευρώ ετησίως ως δαπάνη που θα επιμερίζεται στους υπαλλήλους που πετυχαίνουν τους στόχους τους στη βάση δομημένης μεθοδολογίας.
Τέλος, και επειδή δεν αρκεί η αξιολόγηση να γίνεται μόνο εσωστρεφώς από το ίδιο το δημόσιο αλλά πρέπει να εμπλέκει και τους πολίτες, καθιερώνουμε και εφαρμόζουμε για πρώτη φορά τη μεγαλύτερη σε κλίμακα αξιολόγηση του δημοσίου από τους ίδιους τους πολίτες στη βάση ενός δομημένου ψηφιακού ερωτηματολογίου που θα λάβουν 4 εκ. Ελληνες και Ελληνίδες τις επόμενες εβδομάδες.
Η διαδικασία αυτή θα επαναλαμβάνεται τακτικά και σε υπηρεσίες πρώτης γραμμής όπως τα νοσοκομεία, ο Εφκα, τα ΚΕΠ, η ΔΥΠΑ, επίσης με τη χρήση ψηφιακών εργαλείων.
Στόχος μας είναι να υπάρχει ένα διαρκώς ανοιχτό κανάλι ανατροφοδότησης που θα βελτιώνει τις παρεχόμενες υπηρεσίες του κράτους και ταυτόχρονα θα κάνει τους ίδιους τους δημόσιους υπαλλήλους να αισθάνονται δημιουργικοί, παραγωγικοί και υπεύθυνοι στη δουλειά τους.
Όσο για την τροποποίηση του Συντάγματος που ήδη πρότεινε ο Πρωθυπουργός με στόχο η αξιολόγηση του δημοσίου να αποτελεί ρητή συνταγματική πρόβλεψη, αυτή θα κατοχυρώσει ακόμη περισσότερο την έννοια της αξιολόγησης στη λειτουργία του κράτους και δεν θα επιτρέψει σε καμία μελλοντική κυβέρνηση να την παρακάμψει ή να την καταργήσει.
Γνωρίζουμε καλά ότι έχουμε να κάνουμε ακόμη με ένα κράτος που σε διάφορες εκδοχές του μας θυμώνει και μας πληγώνει. Όμως, ταυτόχρονα, έχουμε αποδείξει ότι μπορούμε να αλλάξουμε αυτό το κράτος, με το νέο ΕΦΚΑ, τη ΔΥΠΑ, το νέο Κτηματολόγιο, τη νέα ΔΕΗ, τη νέα ΕΡΤ και το ΕΡΤflix, το ψηφιακό φροντιστήριο, το gov.gr, την εμβολιαστική εκστρατεία που μας έφερε σε επαφή με ένα άλλο πρόσωπο της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, τα προγράμματα προληπτικών εξετάσεων.
Υλοποιούμε ένα ευρύτατο μεταρρυθμιστικό και επενδυτικό πρόγραμμα που έχει ως στόχο το 2027 το ελληνικό δημόσιο να είναι απολύτως ψηφιακό, πιο διαφανές, πιο αποτελεσματικό και σίγουρα πιο φιλικό στον πολίτη.
