Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Today Press
Στο τέλος του 2025, η Ελλάδα θα αποκτήσει ολοκληρωμένο Κτηματολόγιο, δηλώνει σε συνέντευξή του στην TodayPress ο Πρόεδρος του Ελληνικού Κτηματολογίου, κ. Στέλιος Σακαρέτσιος. «Αυτή η μεταρρύθμιση δεν είναι απλώς ένας διοικητικός στόχος· είναι μια αλλαγή που θα διασφαλίσει την ασφάλεια των συναλλαγών, θα ενισχύσει την επενδυτική εμπιστοσύνη και θα καθιερώσει την Ελλάδα ως μια χώρα με διαφανή και αποτελεσματική αγορά ακινήτων.», υπογραμμίζει, παρουσιάζοντας το όραμά για ένα σύγχρονο, πλήρως ψηφιακό Κτηματολόγιο.
Εδώ και δεκαετίες ακούμε για το Κτηματολόγιο, αλλά δεν το βλέπαμε να ολοκληρώνεται. Πού βρισκόμαστε σήμερα; Ισχύει ότι είμαστε η τελευταία χώρα στην Ευρώπη;
Για τρείς δεκαετίες, το Κτηματολόγιο ήταν ένα σύνθετο, προβληματικό έργο. Η Ελλάδα έμεινε πίσω, την ώρα που άλλες χώρες είχαν ήδη προχωρήσει σε διαφανή και σύγχρονα συστήματα. Εμείς δεν θέλουμε να είμαστε η τελευταία χώρα που ολοκληρώνει το Κτηματολόγιο. Θέλουμε να γίνουμε η πρώτη χώρα που θα δείξει πως η μεταρρύθμιση μπορεί να γίνει γρήγορα, σωστά και με σεβασμό στον πολίτη και να δημιουργήσουμε μια υπηρεσία, που θα είναι πρότυπο και για το εξωτερικό.
Όταν αναλάβαμε την ευθύνη του έργου τον Αύγουστο του 2023, η κτηματογράφηση, μετά από τρεις δεκαετίες, κάλυπτε μόλις το 39% της επικράτειας. Μέσα σε 16 μήνες, έχουμε φτάσει στο 60% και στο τέλος του 2025, το Κτηματολόγιο θα έχει ολοκληρωθεί στο 100% της χώρας, όπως έχει δεσμευθεί ο Πρωθυπουργός.
Αυτή η μεταρρύθμιση δεν είναι απλώς ένας διοικητικός στόχος· είναι μια αλλαγή που θα διασφαλίσει την ασφάλεια των συναλλαγών, θα ενισχύσει την επενδυτική εμπιστοσύνη και θα καθιερώσει την Ελλάδα ως μια χώρα με διαφανή και αποτελεσματική αγορά ακινήτων.
Τι θα συμβεί με τους πολίτες που δεν πρόλαβαν να δηλώσουν τα ακίνητά τους; Υπάρχει κίνδυνος να χάσουν την περιουσία τους;
Κανείς δεν πρόκειται να χάσει την περιουσία του. Η αποστολή μας είναι να διασφαλίσουμε τα δικαιώματα των ιδιοκτητών, όχι να τους τιμωρήσουμε. Στο παρελθόν, ακίνητα που χαρακτηρίζονταν ως «αγνώστου ιδιοκτήτη» παρέμεναν σε νομική εκκρεμότητα, απαιτώντας χρονοβόρες και δαπανηρές δικαστικές διαδικασίες. Πλέον παρέχουμε τη δυνατότητα εξωδικαστικής διόρθωσης, που καλύπτει την πλειονότητα των περιπτώσεων, μέσω της υποβολής μιας αίτησης διόρθωσης προδήλου σφάλματος.
Ήδη σε λίγους μόλις μήνες, χιλιάδες πολίτες έχουν επωφεληθεί από αυτή τη διαδικασία, η οποία είναι απλή, ταχεία και δίκαιη.
Και με τα λάθη; Ειδικά σε παλιές κτηματογραφήσεις, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις, στις οποίες πολίτες έρχονται αντιμέτωποι με λάθος όρια για τα οικόπεδά τους, σε σχέση με τα πραγματικά. Πρέπει να πάνε στο δικαστήριο;
Όχι, και αυτό άλλαξε. Μάλιστα σε λίγες εβδομάδες θέτουμε σε λειτουργία ένα νέο ψηφιακό εργαλείο, που απλοποιεί τη διαδικασία των συγκεκριμένων διορθώσεων.
Πρόκειται για την πλατφόρμα metavoles.ktimatologio.gr η οποία θα παρέχει τη δυνατότητα σε όλους τους ιδιοκτήτες, να έχουν άμεση πρόσβαση στην γεωχωρική αποτύπωση (στα όρια) του γεωτεμαχίου τους και σε όσες περιπτώσεις αυτά έχουν αποτυπωθεί με διαφορές σε σχέση με την πραγματικότητα, να μπορούν να προχωρούν ψηφιακά σε αιτήσεις διόρθωσης, υποβάλλοντας σε συνεργασία με το μηχανικό τους, ένα τοπογραφικό διάγραμμα με τα ορθά όρια.
Ακόμη και σε περίπτωση διαφωνίας των όμορων ιδιοκτητών με την αποκατάσταση του λάθους, σε αντίθεση με το παρελθόν, πλέον το Ελληνικό Κτηματολόγιο δια των εξειδικευμένων μηχανικών του, θα μπορεί να προχωρά στην αποκατάσταση του λάθους, χωρίς να απαιτείται ο πολίτης να προσφύγει στα δικαστήρια.
Πριν λίγες ημέρες ανακοινώσατε την κατάργηση των υποθηκοφυλακείων. Μεγάλη εκκρεμότητα από το 2018. Τι σηματοδοτεί αυτή η αλλαγή; Ποιο το όφελος για τους πολίτες;
Η κατάργηση των 392 Υποθηκοφυλακείων, ολοκληρώθηκε στο τέλος του 2024, έκλεισε έναν ιστορικό κύκλο και άνοιξε έναν νέο. Το 2024 καταργήσαμε 184 υποθηκοφυλακεία. Ήταν ένα από τα μεγαλύτερα και πιο απαιτητικά έργα μεταρρύθμισης στη χώρα μας, ένα καθοριστικό βήμα για τη μετάβαση στο σύγχρονο, ψηφιακό Κτηματολόγιο.
Πίσω από κάθε μία από αυτές τις εκατοντάδες δημόσιες υπηρεσίες που καταργήθηκαν, διάσπαρτες σε κάθε γωνιά της Ελλάδας, κρύβεται ένας τεράστιος αγώνας του προσωπικού μας: η καταγραφή και μεταφορά εκκρεμοτήτων, η οργάνωση και μεταφορά αρχείων, η εύρεση νέου προσωπικού – καθώς οι περισσότεροι υπάλληλοι των Υποθηκοφυλακείων επέλεξαν να μην έρθουν στο Κτηματολόγιο και να συνεχίσουν στις δικαστικές υπηρεσίες, ως υπάλληλοι του Υπουργείου Δικαιοσύνης- αλλά και η ένταξη ψηφιακών υπηρεσιών ακόμα και σε δομές που δεν διέθεταν ούτε τα βασικά. Υπήρχαν γραφεία που δεν είχαν καν υπολογιστές. Παράλληλα, απαιτήθηκε η οργάνωση της μεταφοράς αρχείων, συχνά με τη βοήθεια της τοπικής αυτοδιοίκησης, καθώς για μήνες δεν υπήρχε ανάδοχος λόγω γραφειοκρατικών καθυστερήσεων στους διαγωνισμούς.
Όλα αυτά έγιναν πραγματικότητα, με τη συλλογική προσπάθεια εκατοντάδων υπαλλήλων του Ελληνικού Κτηματολογίου. Αυτή η επιτυχία πραγματικά τους ανήκει.
Το βλέμμα μας στρέφεται τώρα στο 2025, με έναν ξεκάθαρο στόχο: να κλείσουμε τις 300.000 εκκρεμότητες που παραλάβαμε από τα υποθηκοφυλακεία και να ολοκληρώσουμε, εκτός από την κτηματογράφηση, και τον ολοκληρωμένο ψηφιακό μετασχηματισμό του φορέα.
Οι εκκρεμότητες, τι είδους είναι; Τι σημαίνει κάθε τέτοια εκκρεμότητα για τους πολίτες;
Πρόκειται για εκατοντάδες χιλιάδες συμβολαιογραφικές πράξεις, οι οποίες ενώ οι πολίτες είχαν προχωρήσει από πλευράς τους σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες, είχαν υπογράψει τα συμβόλαιά τους, είχαν πληρώσει τους φόρους τους, είχαν υποβάλλει τις πράξεις τους στα υποθηκοφυλακεία και είχαν καταβάλει τα αντίστοιχα τέλη, αυτά ποτέ δεν ελέγχθηκαν νομικά.
Αυτές τις εκκρεμότητες πλέον τις έχουμε αναλάβει εμείς και τις κλείνουμε μαζικά, προκειμένου έως το Σεπτέμβριο του 2025 να έχουμε μηδενίσει τις εκκρεμότητες σε ολόκληρη τη χώρα και να αποκαταστήσουμε την ασφάλεια δικαίου. Μόνο στο Κτηματολογικό Γραφείο Αθηνών αναλάβαμε περισσότερες από 40.000 τέτοιες εκκρεμότητες, οι οποίες μέχρι το τέλος του Μαρτίου θα έχουν μηδενιστεί.
Για αυτές τις εκκρεμότητες, υπάρχει κοινωνική πίεση; Οι ιδιοκτήτες που βιώνουν τέτοιες εκκρεμότητες, πως αντιδρούν;
Η πίεση είναι απολύτως υπαρκτή και δικαιολογημένη. Οι ιδιοκτήτες που βρίσκονται αντιμέτωποι με εκκρεμότητες ζουν σε ένα καθεστώς αβεβαιότητας.
Κάθε εκκρεμότητα κρύβει μια ανθρώπινη ιστορία – μια οικογένεια που περιμένει να αξιοποιήσει την περιουσία της, έναν επενδυτή που θέλει να δημιουργήσει νέες ευκαιρίες. Δεν αντιμετωπίζουμε αριθμούς· βλέπουμε ανθρώπους.
Και τι θα γίνει με το χαρτί; Όλοι θυμόμαστε ότι τα υποθηκοφυλακεία να είναι γεμάτα τόνους εγγράφων.
Πλέον δεν παράγουμε νέο χαρτί, αφού οι πράξεις υποβάλλονται ψηφιακά. Μόνο το 2024 υποβλήθηκαν 297.000 αιτήσεις μέσω του ktimatologio.gr, αντί οι πολίτες να αναγκάζονται να προσέλθουν δια ζώσης στα κτηματολογικά γραφεία.
Όσο αφορά το παλιά αρχεία, έχετε δίκιο. Πρόκειται για περισσότερες από 600.000.000 σελίδες εγγράφων, εκ των οποίων έχουμε ήδη ψηφιοποιήσει 280.000.000 και έχουμε αναπτύξει και μια ψηφιακά πλατφόρμα, το archive.ktimatologio.gr, μέσω του οποίου ήδη χιλιάδες δικηγόροι σε όλη τη χώρα κάνουν ψηφιακά αναζήτηση σε όλα αυτά τα αρχεία από το γραφείο τους. Η ψηφιοποίηση και του υπόλοιπου αρχείου προχωρά με γοργούς ρυθμούς και μέχρι το τέλος του 2025 το έργο θα έχει ολοκληρωθεί.
Είστε ο πρώτος δημόσιος φορέας στην Ελλάδα, που κάνει χρήση τεχνητής νοημοσύνης για τον νομικό έλεγχο συμβολαίων. Ποιο ήταν το πρόβλημα που έπρεπε να λύσετε; Είδατε βελτίωση από αυτή την καινοτομία;
Πριν την ψηφιοποίηση της διαδικασίας νομικού ελέγχου και τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης, οι νομικοί μας έπρεπε να διαβάζουν ολόκληρα τα συμβόλαια, τα οποία μπορεί να έφταναν ακόμη και τις 200 σελίδες. Αυτή η διαδικασία ήταν χρονοβόρα.
Με τους αλγορίθμους τεχνητής νοημοσύνης που αναπτύξαμε, το προσωπικό μας έχει πλέον ένα ισχυρό εργαλείο που: διαβάζει το κείμενο του συμβολαίου, αναγνωρίζει το είδος της πράξης, εντοπίζει τα στοιχεία που απαιτούνται, εφαρμόζει αυτόματα έλεγχο πληρότητας των στοιχείων ενός συμβολαίου, και δημιουργεί μια αυτόματη εισήγηση προς τον προϊστάμενο για την έγκριση ή απόρριψη του συμβολαίου.
Με τις νέες δυνατότητες η παραγωγικότητά μας έχει ήδη διπλασιαστεί και αυτή η αύξηση θα συνεχιστεί εκθετικά, καθώς όσο κλείνουν οι παλιές εκκρεμότητες και αυξάνονται τα συμβόλαια που έχουν υποβληθεί ψηφιακά (σε ανοικτά αναγνώσιμα pdf που μπορούν να αναλυθούν από την τεχνητή νοημοσύνη), τόσο και θα γίνεται χρήση της σε ολοένα και περισσότερες περιπτώσεις.
