Οι Λευκορώσοι καλούνται σήμερα στις κάλπες σε μια ψηφοφορία που αναμένεται να οδηγήσει σε επανεκλογή του Αλεξάντρ Λουκασένκο, ο οποίος στα 30 χρόνια που βρίσκεται στην εξουσία εξάλειψε κάθε μορφή αντιπολίτευσης και ευθυγράμμισε τη χώρα του με τη Μόσχα μέχρι του σημείου να διευκολύνει τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία το 2022.
Οι κάλπες άνοιξαν στις 7.00 ώρα Ελλάδας.
Με αυτές τις προεδρικές εκλογές ο 70χρονος Λουκασένκο αναμένει να προσφέρει στον εαυτό του μια έβδομη στη σειρά πενταετή θητεία, ως επικεφαλής αυτής της πρώην σοβιετικής δημοκρατίας που συνορεύει με την Ευρωπαϊκή Ένωση, την Ουκρανία και τη Ρωσία.
Οι επικριτές του και μκο υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν ήδη χαρακτηρίσει τις εκλογές στημένες. Από την πλευρά τους, ευρωβουλευτές έχουν καλέσει να μην αναγνωριστούν τα αποτελέσματα, πόσο μάλλον που μετά τις προηγούμενες εκλογές, το 2020, ακολούθησε μια ανελέητη καταστολή ενός πρωτόγνωρου κινήματος αμφισβήτησης.
Η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Κάγια Κάλας δήλωσε χθες, Σάββατο, πως ο Λουκασένκο “δεν έχει καμία νομιμοποίηση”. “Θα διορίσει και πάλι τον εαυτό του σε μια νέα μασκαράτα εκλογών. Είναι μια προσβολή στη δημοκρατία”, προσέθεσε στην πλατφόρμα X.
Στο μικρό χωριό Γκουμπίτσι, στη νοτιοανατολική Λευκορωσία, ο 42χρονος Αλεξέι δεν έκρυβε την Παρασκευή τις προθέσεις του: “Θα ψηφίσω τον Λουκασένκο, γιατί από τότε που έγινε πρόεδρος (το 1994) τα πράγματα έχουν βελτιωθεί”.
Αυτός ο 42χρονος αγρότης εργάζεται σε ένα αγρόκτημα, όπως κάποτε και ο Λευκορώσος ηγέτης, και λέει πως βγάζει γύρω στα 300 ευρώ τον μήνα πουλώντας γάλα.
Για το μέλλον, “θα ήθελα τα παιδιά μου να μπορέσουν να έχουν καλή εκπαίδευση”, λέει στο Γαλλικό Πρακτορείο, και “να μην υπάρχει πόλεμος”.
Σε συνέντευξη στο Γαλλικό Πρακτορείο στις αρχές Ιανουαρίου, η Σβετλάνα Τιχανόφσκαγια, επικεφαλής της εξόριστης αντιπολίτευσης και υποψήφια απέναντι στον Λουκασένκο το 2020, είχε καταγγείλει μια “παρωδία” εκλογών σε ένα κλίμα τρόμου.
Ο Λουκασένκο, με το συνηθισμένο πολεμικό ύφος του, προειδοποίησε από την πλευρά του την Παρασκευή τους αντιπάλους του στην εθνική τηλεόραση: “Δεν θα επαναλάβουμε ποτέ αυτό που έγινε το 2020”, όταν δεκάδες χιλιάδες Λευκορώσοι κατέβαιναν στους δρόμους για να καταγγείλουν μια νοθευμένη προεδρική εκλογή.
Με την υποστήριξη του Ρώσου συμμάχου του Βλαντίμιρ Πούτιν, ο Λουκασένκο κατάφερε να εδραιώσει την εξουσία του με συλλήψεις, βία και μακρές ποινές φυλάκισης με στόχο αντιπάλους, δημοσιογράφους, εργαζομένους σε μκο και απλούς διαδηλωτές.
Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, τουλάχιστον 300.000 Λευκορώσοι, σε έναν πληθυσμό εννέα εκατομμυρίων, έφυγαν από τη χώρα για πολιτικούς λόγους, κυρίως προς την Πολωνία.
Για να τιμωρήσουν την καταστολή, οι Δυτικοί επέβαλαν βαριές κυρώσεις στη Λευκορωσία οδηγώντας τον Αλεξάντρ Λουκασένκο να επισπεύσει την προσέγγισή του με το Κρεμλίνο, εγκαταλείποντας τον ρόλο του ισορροπιστή ανάμεσα στη Μόσχα και τη Δύση.
Απόδειξη αυτής της συμμαχίας: το έδαφος της Λευκορωσίας χρησιμοποιήθηκε ως βάση οπισθοφυλακής για τις δυνάμεις του Βλαντίμιρ Πούτιν τον Φεβρουάριο του 2022 προκειμένου να εισβάλουν στην Ουκρανία. Και η Μόσχα ανέπτυξε εκεί το καλοκαίρι του 2023 τακτικά πυρηνικά όπλα, μια απειλή για το Κίεβο αλλά και για μέλη του ΝΑΤΟ που συνορεύουν με τη Λευκορωσία (Λιθουανία, Λετονία, Πολωνία).
Ο Λουκασένκο, που του αρέσει να εμφανίζεται με στρατιωτική στολή, στο τιμόνι ενός τρακτέρ ή με ένα όπλο στο χέρι, προέβαλε τον εαυτό του ως ανάχωμα απέναντι στο χάος του πολέμου στην Ουκρανία, διαβεβαιώνοντας πως η χώρα του “δεν θέλει να πολεμήσει”.
Αυτός ο άνδρας με το επιβλητικό μουστάκι αρέσκεται επίσης να περιοδεύει στα εργοστάσια. Πρώην διευθυντής μιας κτηνοτροφικής κολεκτίβας, γνωστός επίσης για το μάτσο στιλ του, περηφανεύεται για τη διατήρηση μιας κρατικιστικής οικονομίας, με την πλειονότητα των βιομηχανιών και των αγροτικών εκμεταλλεύσεων να παραμένουν υπό τον έλεγχο του κράτους.
Σε μια πρόσφατη επίσκεψη, είπε πως δεν τον ενδιέφερε καθόλου να συμμετάσχει σε εκλογικές δημόσιες συζητήσεις: “Δεν είναι η στιγμή για δημόσια συζήτηση”, είπε, ενώ τέσσερις υποψήφιοι, που επιλέγηκαν με αυστηρά κριτήρια από την εξουσία, έχουν περιοριστεί σε ρόλο μαριονέτας.
Οι οργανώσεις προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων εκτιμούν πως η χώρα εξακολουθεί να έχει περισσότερους από 1.000 πολιτικούς κρατούμενους που κρατούνται σε δύσκολες συνθήκες, συχνά χωρίς πρόσβαση σε δικηγόρους ή επαφή με τους συγγενείς τους.
Η Σβετλάνα Τιχανόφσκαγια, ο σύζυγος της οποίας Σεργκέι Τιχανόφκσι είναι φυλακισμένος και στον οποίο απαγορεύεται η επικοινωνία, κάλεσε ωστόσο τους Λευκορώσους να μην κατέβουν σε διαδηλώσεις για τις εκλογές, εκτιμώντας πως “η καταστολή” θα είναι ακόμη πιο ισχυρή.
“Θα έρθει η στιγμή, είναι βέβαιο, και οι άνθρωποι πρέπει να παραμείνουν έτοιμοι να αναλάβουν δράση” όταν παρουσιαστεί αυτή η ευκαιρία, επέμεινε μιλώντας στο Γαλλικό Πρακτορείο.
