Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Today Press
του Ανδρέα Μαζαράκη
Η τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς, την 7η Οκτωβρίου 2023, διέκοψε την εφαρμογή των «Συνθηκών του Αβραάμ» (προσέγγιση αραβικών κρατών και Ισραήλ) καθώς και την υλοποίηση της Συμφωνίας «lndia Middle East Europe Economic Corridor» (IMEC). Αμφότερα θα εξυπηρετούσαν την ενεργειακή και εμπορική ασφάλεια της Ευρώπης μέσω θαλασσίων διαδρόμων που ελέγχει η Δύση και με την ενεργό συμμετοχή των Ισραήλ, Κύπρου και Ελλάδος. Από τον πόλεμο στην Γάζα ωφελείται η Ρωσία (άνοδος τιμών υδρογονανθράκων, δεύτερο μέτωπο για την Δύση πέραν της Ουκρανίας), καθώς επίσης η Τουρκία και το Ιράν, λόγω της συσπειρώσεως του ισλαμικού κόσμου αλλά κυρίως λόγω ενισχύσεως του εναπομένοντος χερσαίου διαδρόμου Κίνας Ευρώπης, διερχομένου από τις δύο αυτές χώρες.
Η Δύση προσπαθεί να αποτρέψει την κλιμάκωση στην Μ. Ανατολή, η οποία πιθανόν να επιφέρει απρόβλεπτες και ανεξέλεγκτες συνέπειες, τόσο για την περιοχή όσο και παγκοσμίως. Στο πλαίσιο αυτό επιδιώκεται μια συμφωνία καταπαύσεως εχθροπραξιών, επιστροφή των Ισραηλινών ομήρων και σοβαρή διαπραγμάτευση για την επόμενη ημέρα. Το Ιράν μέχρι στιγμής αντιδρά ορθολογικά και δεν αποφασίζει μια απ’ ευθείας σύγκρουση με το Ισραήλ και τις ΗΠΑ (τουλάχιστον όχι πριν καταστεί πυρηνική δύναμη). Οι αντιπρόσωποι του Ιράν (Χεσμπολάχ, παραστρατιωτικές οργανώσεις, Χαμάς, Χούθι), αποτελούν μέρος της ιρανικής στρατηγικής και συντηρούν την ένταση με πόλεμο φθοράς κατά του Ισραήλ και με αντίκτυπο στην παγκόσμια ναυτιλία και εμπόριο.
Το Ισραήλ ενδεχομένως να ωφελείται από μια στρατιωτική σύγκρουση με το Ιράν και μάλιστα με Δυτική αρωγή δεδομένου ότι ένα πυρηνικό Ιράν θα αποτελούσε υπαρξιακή απειλή για τους Ισραηλινούς. Η Αφρική αποτελεί προ πολλού πεδίο ανταγωνισμού, από το οποίο σήμερα η Δύση φαίνεται να υποχωρεί, ενώ εντείνουν την διείσδυσή τους η Κίνα, η Ρωσία και η Τουρκία. Εντός του 21ου αιώνος αναμένεται, ότι η Αφρική θα επηρεάσει δραστικά τις εξελίξεις στην Ευρώπη (και στην Ελλάδα), λόγω του ισχυρού μεταναστευτικού ρεύματος, το οποίο θα διαμορφωθεί βάσει των «εκρηκτικών» δημογραφικών στατιστικών της.
Η Αν. Μεσόγειος αποτελεί το επίκεντρο και τον συνδετικό κρίκο όλων των προαναφερθεισών πηγών αστάθειας. Η Τουρκία επιδιώκει στρατηγική αυτονομία, ρέπει προς την Ευρασία και αποτελεί αποσταθεροποιητική και αναθεωρητική δύναμη στην Μ. Ανατολή, τα Βαλκάνια, Αν. Μεσόγειο και Αφρική (κράτος «παρίας»).
Ως προς τις σχέσεις της με τις μεγάλες δυνάμεις ακολουθεί την στρατηγική του «επιτήδειου ουδέτερου» με αξιώσεις ρόλου «γεφυροποιού» και «διαμεσολαβητού», δίχως αξιόλογη επιτυχία, ενώ η κύρια στρατηγική προς τα γειτονικά της κράτη είναι o πειθαναγκασμός. Προς τον σκοπό αυτό χρησιμοποιεί αναλόγως τα εργαλεία του νεο-Οθωμανισμού, του Ισλαμισμού και του Παντουρανισμού.
Η Τουρκία χρησιμοποιεί κάθε διαθέσιμο μέσο (στρατιωτικό, οικονομικό, επενδυτικό, θρησκευτικό, πολιτισμικό κ.λπ.) για άσκηση επιρροής. Ειδικότερα, στο στρατιωτικό σκέλος η Τουρκία διατηρεί τις δεύτερες σε μέγεθος Ένοπλες Δυνάμεις (ΕΔ) στο ΝΑΤΟ, δαπανά υψηλά ποσά για την άμυνα (περί τα 40 δισ. δολάρια το 2024) και διατηρεί ισχυρή αμυντική βιομηχανία, η οποία καλύπτει τις απαιτήσεις των τουρκικών ΕΔ σε ποσοστό περί το 80%, ενώ εξάγει αμυντικό υλικό σε δεκάδες χώρες με τις οποίες δημιουργεί σχέσεις επιρροής και εξαρτήσεως.
Η γεωγραφική θέση της Τουρκίας, ο έλεγχος των Στενών βάσει της Συνθήκης του Μοντρέ και η πρόσβασή της στον μουσουλμανικό κόσμο, ωθούν ορισμένα Δυτικά κέντρα να εμμένουν στην άποψη, ότι η Τουρκία αποτελεί αναντικατάστατο Δυτικό εξάρτημα.
Στην πραγματικότητα η χώρα αυτή ενεργεί αποσταθεροποιητικά, στρέφεται κατά της Δυτικής αρχιτεκτονικής ασφαλείας και οι ελπίδες μελλοντικής συγκλίσεώς της με την Δύση είναι αμυδρές λαμβανομένων υπ’ όψιν των κάτωθι ισχυρών ενδείξεων:
- Η Τουρκία ισλαμοποιείται και φιλοδοξεί να ηγηθεί του μουσουλμανικού κόσμου.
- Χρησιμοποιεί αντιδυτική ρητορική διεισδύοντας ταυτόχρονα σε περιοχές στρατηγικού Δυτικού ενδιαφέροντος, όπως η Μ. Ανατολή, τα Βαλκάνια, η Αφρική, ο Περσικός Κόλπος, η Αν. Μεσόγειος και η Κύπρος.
- Σε ορισμένες περιπτώσεις συνεργάζεται με την Ρωσία στις εν λόγω αποσταθεροποιητικές διεισδύσεις της.
- Μέμφεται την Δύση, διότι δήθεν θέτει όρια στην επέκτασή της και ότι την υπονομεύει συνεργαζόμενη με τρομοκράτες (Κούρδους) και δημιουργώντας βάσεις στην Ελλάδα και την Κύπρο.
- Ολόκληρο το πολιτικό φάσμα της χώρας επιδιώκει την στρατηγική αυτονομία της Τουρκίας, εμφορούμενο από το όραμα της ασκήσεως καθοριστικής επιρροής «από την Αδριατική έως το Σινικό τείχος» και «από τον Εύξεινο Πόντο έως το αφρικανικό Σαχέλ».
- Η τουρκική κοινή γνώμη με έντονα ισλαμο-εθνικιστικά χαρακτηριστικά τρέφει κατά συντριπτική πλειοψηφία αντιδυτικά αισθήματα.
- Στο εσωτερικό δεν υπάρχει δημοκρατία, κράτος δικαίου και τα ανθρώπινα δικαιώματα, σύμφωνα με τις ετήσιες εκθέσεις διεθνών θεσμικών οργάνων, παραβιάζονται.
- Η Τουρκία αποτελεί απρόβλεπτο και αναξιόπιστο σύμμαχο στο ΝΑΤΟ (π.χ. ρωσικοί πύραυλοι S-400, εργαλειοποίηση μεταναστών, εκβιασμός εισόδου Σουηδίας στο ΝΑΤΟ έναντι αποκτήσεως Α/Φ F-16 V1per, παράνομες γεωτρήσεις στην Αν. Μεσόγειο, άρνηση συμμετοχής στα μέτρα κατά της Ρωσίας κ.λπ.).
- Με τις παρούσες και μελλοντικές σχέσεις της Τουρκίας με τον ευρασιατικό συνασπισμό ουδείς εγγυάται την αποφυγή διαρροής κρισίμων πληροφοριών και σχεδίων του ΝΑΤΟ.
- Διεισδύει στις πολιτικές εξελίξεις κρατών μελών της ΕΕ, μέσω εκατομμυρίων πειθήνιων τουρκικής προελεύσεως πολιτών καθώς και ετέρων μουσουλμάνων Ευρωπαίων πολιτών, φροντίζοντας επιμελώς για την μη αφομοίωσή τους.
- Πολεμά την δικαιολογημένη δυσπιστία των Ευρωπαίων έναντι μεταναστών θεοκρατικών αντιλήψεων (τραυματική καθημερινή βιωματική εμπειρία, πολύνεκρη δράση της ισλαμικής τρομοκρατίας) και τους κατηγορεί για ισλαμοφοβία.
- Εμποδίζει την εκμετάλλευση των υποθαλασσίων κοιτασμάτων υδρογονανθράκων της Αν. Μεσογείου και υπονομεύει τον νότιο ενεργειακό διάδρομο προκαλώντας αστάθεια και αντισυσπειρώσεις στην ευρύτερη περιοχή.
- Υποστηρίζει, συνεργάζεται και περιθάλπει τρομοκρατικές οργανώσεις, όπως η Χαμάς (την θεωρεί απελευθερωτικό κίνημα), οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι, ακραίοι παραστρατιωτικοί σουνίτες ισλαμιστές, πιθανόν o ISIS Κ.λπ.
- Επιδιώκει να ενταχθεί σε αντιδυτικές συμμαχίες, όπως οι BRICS και o Οργανισμός Συνεργασίας της Σανγκάης (SCO).
- Επιδιώκει στενή συνεργασία με Ρωσία, Κίνα, Ιράν, Πακιστάν σε ζωτικούς τομείς.
- Διατηρεί πυρηνικές φιλοδοξίες αποκτώντας τεχνογνωσία από τους ανωτέρω συνεργάτες.
- Εξαρτάται από την ρωσική ενέργεια (υδρογονάνθρακες, πυρηνική), την ρωσική αμυντική τεχνογνωσία και οπλισμό υψηλής τεχνολογίας καθώς και από τις σχετικές υποδομές.
- Απειλεί την κυριαρχία, ακεραιότητα και κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδος.
- Κατέχει το 37% του εδάφους της Κύπρου μετά την παράνομη εισβολή του 1974.
- Ισλαμοποιεί τα κατεχόμενα εδάφη, αλλοιώνει τον πληθυσμό με παράνομο εποικισμό, διατηρεί κατοχικά στρατεύματα, δεν αναγνωρίζει την Κυπριακή Δημοκρατία και επιδιώκει τον έλεγχο της νήσου μέσω διχοτομήσεως.
