Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Today Press
του Γιάννη Καντέλη
Η επιστροφή του κ. Μητσοτάκη από τα Χανιά, όπου πέρασε με την οικογένεια του τις ημέρες των Χριστουγέννων, σηματοδοτεί την αντίστροφη μέτρηση για την ανακοίνωση του/της εκλεκτού/ής για την Προεδρία της Δημοκρατίας και του ανασχηματισμού που θα ακολουθήσει σε δεύτερο χρόνο. Δύο πολιτικά γεγονότα που θα καθορίσουν τις πολιτικές εξελίξεις του επόμενου έτους και θα δώσουν το στίγμα του Πρωθυπουργού για το δεύτερο μισό της κυβερνητικής θητείας.
Το 2024 κλείνει για την κυβέρνηση με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, αφού άλλαξε το βαρύ κλίμα που επικρατούσε τους προηγούμενους μήνες. Τις εσωκομματικές αναταράξεις απορρόφησαν οι επαφές του κ. Μητσοτάκη με βουλευτές της ΝΔ, τόσο σε προσωπικά ραντεβού όσο και στην εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο Μέγαρο Μαξίμου. Και κυρίως τα μέτρα που ανακοινώθηκαν στον Προϋπολογισμό, τα οποία ικανοποίησαν αιτήματα που προέρχονταν από την κοινοβουλευτική ομάδα και τους επέτρεψαν να πάνε στις εκλογικές τους περιφέρειες για τις γιορτές με γεμάτο …καλάθι.
Η αλλαγή του momentum φέρνει σε πλεονεκτική θέση το Μέγαρο Μαξίμου και δίνει τη δυνατότητα στον Πρωθυπουργό να υλοποιήσει τις αποφάσεις του από θέση ισχύος. Μία ισχύ που δεν θα αποτυπωθεί «με κινήσεις αλαζονείας, που δεν ταιριάζουν στον κ. Μητσοτάκη», όπως επισημαίνουν συνεργάτες του, αλλά «επιδιώκοντας συναίνεση για την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας και αξιοποίηση βουλευτών που μπορούν να δώσουν ώθηση στο κυβερνητικό έργο στον επικείμενο ανασχηματισμό».
Που οδήγησαν οι σκέψεις του τον κ. Μητσοτάκη στην πεζοπορία που έκανε στον Ψηλορείτη; Ο καθαρός αέρας της Κρήτης και η ηρεμία του βουνού τον βοήθησαν να καταλήξει στο πρόσωπο που θα προτείνει για την Προεδρία της Δημοκρατίας; Όσο αυτός κρατά κλειστά τα χαρτιά του, τόσο φουντώνουν τα σενάρια και μεγαλώνει η αγωνία στην Ηρώδου Αττικού, στους βουλευτές της ΝΔ και την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ. Παρότι η κ. Σακελλαροπούλου γνωρίζει ότι δεν έχει πιθανότητες να ανανεωθεί η θητεία της, «η ελπίδα πεθαίνει τελευταία», σχολιάζουν, ενίοτε πικρόχολα, κοινοβουλευτικά στελέχη. Οι κυβερνητικοί βουλευτές από την πλευρά τους δεν θέλουν εκπλήξεις, όπως αρέσκεται σε τέτοιες περιπτώσεις ο κ. Μητσοτάκης, προκειμένου να μην έρθουν σε δύσκολη θέση κατά την ψηφοφορία που θα γίνει στη Βουλή. Και στο ΠΑΣΟΚ φοβούνται να μην εγκλωβιστούν σε μία πρόταση που δεν θα μπορούν να αρνηθούν, αντιμετωπίζοντας στη συνέχεια τις επικρίσεις των άλλων κομμάτων ότι «προσφέρουν στήριξη στην κυβέρνηση».
Τα πρόσωπα
Πολλά θα κριθούν από το αν ο κ. Μητσοτάκης σπάσει την παράδοση των τελευταίων 30 ετών που θέλει να προτείνεται από το κυβερνών κόμμα ένα πρόσωπο από την παράταξη της αντιπολίτευσης, αποφεύγοντας μία κομματική επιλογή. Η πίεση που είχε διαμορφωθεί το προηγούμενο διάστημα στο εσωτερικό της ΝΔ για στέλεχος της κεντροδεξιάς παράταξης έχει υποχωρήσει, όπως έχει γράψει εγκαίρως η ΤΡ. Η αποχώρηση της κ. Σακελλαροπούλου από το Προεδρικό Μέγαρο αποτελεί μία μικρή νίκη για τους βουλευτές του κόμματος που είχαν επικρίνει τη θητεία της και δεν θέλουν να τραβήξουν περισσότερο το σχοινί στη σχέση τους με το Μέγαρο Μαξίμου. Δύσκολα θα προκαλέσουν μία εσωκομματική κρίση με ευρύτερες προεκτάσεις για την πολιτική σταθερότητα. Οι πληροφορίες συγκλίνουν στο ότι ο Πρωθυπουργός, με την επιλογή του θέλει να προτάξει τη συναίνεση και να διατηρήσει την απήχηση που έχει σε ευρύτερα πολιτικά κοινά.
Μία υποψηφιότητα που θα στηρίξουν μόνο οι 156 βουλευτές της ΝΔ δεν εξυπηρετεί αυτό τον στόχο. Η κ. Σακελλαροπούλου εξελέγη το 2020 με 261 ψήφους, αφού την υπερψήφισαν ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ. Κι αν πλέον ο ΣΥΡΙΖΑ έχει απωλέσει κάθε δυναμική, ο κ. Μητσοτάκης θα ήθελε τις ψήφους της Χαριλάου Τρικούπη.
Τα ονόματα που έχουν συζητηθεί δημοσίως το προηγούμενο διάστημα ξεπερνούν τα 20, όμως λίγα από αυτά συγκεντρώνουν τα απαραίτητα χαρακτηριστικά και μπορούν να λάβουν τις ψήφους του ΠΑΣΟΚ.
Ξεχωρίζει ο Γιάννης Στουρνάρας, ο οποίος προέρχεται από την κεντροαριστερά, έχει τεχνοκρατικό προφίλ, αλλά ταυτόχρονα έχει δοκιμαστεί πολιτικά τη δύσκολη περίοδο των μνημονίων ως υπουργός Οικονομικών στην κυβέρνηση Σαμαρά – Βενιζέλου. Ανάλογα χαρακτηριστικά έχει και ο Λουκάς Παπαδήμος, ο οποίος ήταν Πρωθυπουργός με την στήριξη των δύο κομμάτων. Από την κεντροαριστερά προέρχεται και η Μαρία Δαμανάκη, η οποία έχει διαγράψει μία μακρά πολιτική διαδρομή και έχει χρηματίσει Επίτροπος της χώρας στην Ε.Ε. Ο κ. Βενιζέλος θα ήταν μία επιλογή; Σίγουρα ναι για το ΠΑΣΟΚ, αλλά δύσκολα ο Πρωθυπουργός θα πρότεινε για την Προεδρία ένα πρόσωπο με το οποίο έχει συγκρουστεί για το θέμα την παρακολουθήσεων και έχει ισχυρή άποψη που εκφράζει όποτε κρίνει απαραίτητο για όλα τα κρίσιμα θέματα. «Η κ. Μενδώνη δεν είναι ένα πρόσωπο με ισχυρό πολιτικό συμβολισμό», αντιτείνουν στις φήμες του τελευταίου διαστήματος έμπειρα κοινοβουλευτικά στελέχη. Πρόσωπα που γνωρίζουν καλά τον κ. Μητσοτάκη εκτιμούν ότι η τελική επιλογή του θα ξαφνιάσει. Δεν αποκλείουν να είναι ένα κάποιος ή κάποια που θα προέρχεται από τον ακαδημαϊκό χώρο και θα έχει απήχηση και εκτός των ελληνικών συνόρων.
Ανασχηματισμός
Η κίνηση που θα ακολουθήσει από τον Πρωθυπουργό στη πολιτική σκακιέρα είναι ο ανασχηματισμός του κυβερνητικού σχήματος. Διεργασίες και συζητήσεις στο παρασκήνιο διεξάγονται περισσότερο από ένα μήνα. Οι αλλαγές είναι πιθανό να φτάσουν και στο Μέγαρο Μαξίμου με την προσθήκη ενός ακόμα στενού συνεργάτη του κ. Μητσοτάκη για να ενισχύσει το υπάρχον σχήμα. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε καραμπόλες και κατ’ επέκταση ηχηρές αλλαγές σε κορυφαία υπουργεία. Δεδομένη θεωρείται η αποχώρηση ενός υπουργού και ενός υφυπουργού για προσωπικούς λόγους και να αποτελέσουν την αφορμή για το κύμα αλλαγών.
Πολλές αλλαγές σε πρόσωπα προμηνύονται σε επίπεδο υφυπουργών. Υπό το πρίσμα ότι θα πρόκειται για έναν ανασχηματισμό που εκτός απροόπτου θα έχει ορίζοντα τις εκλογές του 2027 θα αξιοποιηθούν στελέχη που προέρχονται από όλες τις πτέρυγες του κόμματος και θα δοθούν ευκαιρίες σε βουλευτές που δεν έχουν υπουργοποιηθεί ξανά. Σε αυτό το πλαίσιο εκτός σχήματος θα βρεθούν εξωκοινοβουλευτικά στελέχη, ειδικά όσα έχουν λάβει χαμηλή βαθμολογία στο πρωθυπουργικό «μπλοκάκι». Όσον αφορά το χρόνο των αλλαγών η μία εισήγηση που υπάρχει στο πρωθυπουργικό γραφείο είναι αμέσως μετά την προεδρική εκλογή προκειμένου τα νέα πρόσωπα που θα εισέλθουν στο να έχουν το χρόνο να εξοικειωθούν στα νέα καθήκοντα τους και να «τρέξουν» τις υποχρεώσεις των υπουργείων τους από την αρχή του έτους με βάση τα επιτελικά σχέδια που παρουσιάστηκαν στο υπουργικό συμβούλιο της Δευτέρας.
Επίσης, η φημολογία αυτή έχει οδηγήσει ορισμένους να κατεβάσουν τα μολύβια και οι θιασώτες αυτής της εισήγησης εκτιμούν ότι δεν πρέπει να χαθεί χρόνος. Στον αντίποδα υπάρχουν εισηγήσεις ο ανασχηματισμός να γίνει κοντά στο Πάσχα. Το επιχείρημα σε αυτή την περίπτωση είναι πως η αναμονή της υπουργοποίησης για αρκετούς βουλευτές, συμβάλει στην διατήρηση των ήπιων τόνων στο εσωτερικό της κοινοβουλευτικής ομάδας. Παράλληλα, υποστηρίζουν ότι με το νέο υπουργικό σχήμα θα οδηγηθούμε στις εκλογές του 2027 και το φρεσκάρισμα πρέπει να γίνει μπαίνοντας στην τελική ευθεία για το δεύτερο μισό της κυβερνητικής θητείας.
