Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Today Press
του Δημήτρη Γιαννακόπουλου
Σε πλήρη εφαρμογή τίθεται το πρόγραμμα ενισχύσεων και επιδοτήσεων των αγροτών, των κτηνοτρόφων και των αλιέων με τους αρμόδιους φορείς του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης να διαβεβαιώνουν ότι και το 2025 θα συνεχιστεί με υψηλούς ρυθμούς η εκταμίευση κονδυλίων άνω των 5 δισεκατομμυρίων ευρώ από τα συνολικά 19 δις ευρώ που ενεκρίθησαν από τη νέα ΚΑΠ για την περίοδο 2021-2027.
Βάσει του εγκριθέντος σχεδιασμού το 73% της ευρωπαϊκής στήριξης κατευθύνεται στις επιδοτήσεις και το υπόλοιπο 27% στις επενδύσεις.
Ήδη το τελευταίο δίμηνο καταβλήθηκε το μεγαλύτερο μέρος των 440 εκατ ευρώ των 422.435 δικαιούχων και έως τις 15 Ιανουαρίου θα πιστωθούν τα υπόλοιπα χρήματα.
Παράλληλα από τις 22 Ιανουαρίου θα ανοίξει η πλατφόρμα υποβολής αιτήσεων συγχρηματοδότησης δραστηριοτήτων για την προώθηση «βιώσιμων και υψηλής ποιότητας γεωργικών προϊόντων διατροφής» ύψους 132 εκατ ευρώ.
Νέοι αγρότες
Σχετικά με τους νέους αγρότες «τρέχει» ήδη και θα διαρκέσει έως 22 Ιανουαρίου –επίσης- η δράση επιδότησης τους με το ποσό των 40.000 ευρώ στα πλαίσια του προγράμματος «Π.3-75.1 – εγκατάσταση γεωργών νεαρής ηλικίας» συνολικού ύψους 410 εκατ ευρώ.
Οι δεσμεύσεις που αναλαμβάνουν είναι:
1) Να αποκτήσουν την ιδιότητα του επαγγελματία αγρότη εντός δύο ετών από την ημερομηνία χαρακτηρισμού τους ως νεοεισερχομένων επαγγελματιών στον αγροτικό τομέα και να τη διατηρήσουν για τέσσερα έτη μετά το έτος ολοκλήρωσης του επιχειρηματικού τους σχεδίου.
2) Να πετύχουν τον ποσοτικό στόχο της αύξησης της τυπικής απόδοσης της εκμετάλλευσης κατά τουλάχιστον 20% σε σχέση με την τυπική απόδοση της αρχικής κατάστασης ενώ ταυτόχρονα κατά την ολοκλήρωση αυτή δεν πρέπει να υπολείπεται των 16.000 ευρώ στην ηπειρωτική χώρα.
3) Να υπαχθούν εντός 24 μηνών από την ημερομηνία έκδοσης της απόφασης ένταξης στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ και να παραμείνουν σε αυτό τουλάχιστον για τέσσερα έτη μετά το έτος ολοκλήρωσης του επιχειρηματικού τους σχεδίου.
4) Να πραγματοποιήσουν πωλήσεις αγροτικών προϊόντων βάσει Ε3 οι οποίες, ως προς την τυπική απόδοση εισόδου, πρέπει, από το δεύτερο έτος του επιχειρηματικού σχεδίου να ανέρχονται στο 50% αυτής και στο 60% αυτής κατά την ολοκλήρωση του επιχειρηματικού σχεδίου.
5) εφόσον εκτρέφουν ζώα, να αποκτήσουν αδειοδότηση σταβλικής εγκατάστασης.
Οδηγός αιρεσιμότητας
Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να επιδείξουν αγρότες και καλλιεργητές στον «οδηγό αιρεσιμότητας» του ΟΠΕΚΕΠΕ για την αποφυγή κυρώσεων το 2025.
Σύμφωνα με αυτόν η τήρηση συγκεκριμένων υποχρεώσεων αφορά τους ακόλουθους τομείς:
α) κλίμα και περιβάλλον, συμπεριλαμβανομένων θεμάτων για τον μετριασμό και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, για την προστασία κ την ποιότητα των υδάτων, του εδάφους, της βιοποικιλότητας και του τοπίου,
β) δημόσια υγεία και υγεία των φυτών, συμπεριλαμβανομένων θεμάτων για την ασφάλεια των τροφίμων και τα φυτοπροστατευτικά προϊόντα,
γ) καλή διαβίωση των ζώων.
Οι αγρότες που κατέχουν εκμεταλλεύσεις των οποίων η δηλωθείσα γεωργική έκταση δεν υπερβαίνει τα 10 εκτάρια εξαιρούνται από τους ελέγχους της αιρεσιμότητας. Στην εξαίρεση συμπεριλαμβάνονται και εκμεταλλεύσεις που έχουν ζωικό κεφάλαιο.
Το δείγμα επιτόπιων ελέγχων της αιρεσιμότητας εξάγεται από τον ΟΠΕΚΕΠΕ.
Οι εκμεταλλεύσεις των παραγωγών που περιλαμβάνονται στο δείγμα ελέγχονται στο σύνολό τους, όσον αφορά τα ζώα και τις σταβλικές εγκαταστάσεις (βοοειδή, αιγοπρόβατα, χοίροι, ιπποειδή), καθώς επίσης και τους βοηθητικούς χώρους της εκμετάλλευσης όπως αποθήκες, αμελκτήρια, εγκαταστάσεις παραγωγής ζωοτροφών και στο γεωργικό εξοπλισμό, ιδίως όσον αφορά την εφαρμογή φυτοπροστατευτικών ουσιών.
Σε περίπτωση που διαπιστωθεί παράβαση αιρεσιμότητας σε κάποιο από τα αγροτεμάχια του δείγματος, ο επιτόπιος έλεγχος επεκτείνεται τουλάχιστον στο 75% των αγροτεμαχίων της κατηγορίας των αγροτεμαχίων που σχετίζονται με την ευρεθείσα παράβαση. Παραβάσεις που σχετίζονται με το ζωικό κεφάλαιο, τις σταβλικές εγκαταστάσεις ή τα τηρούμενα μητρώα, δεν συνεπάγονται αύξηση του δείγματος των αγροτεμαχίων.
Κανόνες
Η νέα απόφαση στοχεύει στην προστασία του περιβάλλοντος και στην προώθηση βιώσιμων γεωργικών πρακτικών, εισάγοντας κανόνες που επηρεάζουν το σύνολο των γεωργικών εκμεταλλεύσεων. Συγκεκριμένα, επισημαίνονται οι παρακάτω κύριες αλλαγές:
Προστασία των Τυρφώνων: Από το 2025 θα ισχύσουν συγκεκριμένα μέτρα για την προστασία των τυρφώνων, με βάση την ενσωμάτωση τους στο Σύστημα Αναγνώρισης Αγροτεμαχίων. Τα μέτρα αποσκοπούν στη διατήρηση της οργανικής ουσίας αυτών των κρίσιμων οικοσυστημάτων.
Απαγόρευση Καύσης Καλλιεργητικών Υπολειμμάτων: Στο πλαίσιο των νέων περιβαλλοντικών προτύπων, απαγορεύεται η καύση των καλλιεργητικών υπολειμμάτων, εκτός από συγκεκριμένες περιπτώσεις φυτοπροστασίας. Οι γεωργοί καλούνται να ενσωματώνουν τα υπολείμματα στο έδαφος ή να επιλέγουν άλλες βιώσιμες πρακτικές.
Διαχείριση Κτηνοτροφικών Αποβλήτων: Τα νέα μέτρα στοχεύουν στην προστασία των υδάτινων πόρων, απαγορεύοντας τη χρήση λιπασμάτων και κτηνοτροφικών αποβλήτων κοντά σε ποτάμια, λίμνες και γεωτρήσεις. Οι αποθήκες αποβλήτων πρέπει να πληρούν συγκεκριμένες προδιαγραφές για να αποτρέψουν τη ρύπανση.
Προστασία και Διαχείριση του Εδάφους: Οι νέοι κανονισμοί θέτουν στόχο τη μείωση της διάβρωσης και την αύξηση της οργανικής ουσίας του εδάφους, επιβάλλοντας κανόνες οργώματος και εδαφοκάλυψης. Ειδικές προβλέψεις ισχύουν για αγροτεμάχια με μεγάλη κλίση.
Υποχρεώσεις για Αμειψισπορά και Διαφοροποίηση Καλλιεργειών: Οι γεωργοί καλούνται να εφαρμόζουν αμειψισπορά ή διαφοροποίηση των καλλιεργειών τους σε συγκεκριμένες εκτάσεις, με στόχο τη διατήρηση της γονιμότητας του εδάφους και τη μείωση της χρήσης χημικών λιπασμάτων.
Μέτρα για την Προστασία των Υδάτων: Οι γεωργοί υποχρεούνται να τηρούν αυστηρούς κανόνες για την εφαρμογή αζωτούχων λιπασμάτων και φυτοπροστατευτικών προϊόντων, με στόχο την προστασία των υδάτινων πόρων από τη νιτρορύπανση.
Σχέδια βελτίωσης 2025-2026
Από τις πρώτες κιόλας εβδομάδες του νέου έτους ξεκινά η επόμενη φάση των Σχεδίων Βελτίωσης, του εκσυγχρονισμού δηλαδή του αγροτικού τομέα και της αύξησης της ανταγωνιστικότητας.
Το υπουργείο θα δώσει ιδιαίτερη έμφαση σε επενδύσεις που προωθούν τη βιωσιμότητα και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει συστήματα ακριβείας για τη βελτιστοποίηση της χρήσης νερού και λιπασμάτων, τεχνολογίες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και πρακτικές που ενισχύουν τη βιοποικιλότητα.
Παράλληλα, αναμένεται να δοθεί προτεραιότητα σε επενδύσεις που ενισχύουν την ψηφιοποίηση του αγροτικού τομέα. Η υιοθέτηση τεχνολογιών όπως το Internet of Things (IoT), τα Big Data και η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να αποτελέσει καθοριστικό παράγοντα για την επιτυχία των προτάσεων.
Νέες δράσεις
Ακόμη, δρομολογούνται οι διαδικασίες για νέα προγράμματα που αφορούν
1) στην προώθηση της μεταφοράς γνώσεων και της καινοτομίας στη γεωργία, στη δασοκομία και στις αγροτικές περιοχές,
2) στη βελτίωση της βιωσιμότητας και της ανταγωνιστικότητας όλων των μορφών γεωργίας και προώθηση των καινοτόμων γεωργικών τεχνολογιών και της βιώσιμης διαχείρισης των δασών,
3) στην προώθηση της οργάνωσης της αλυσίδας τροφίμων, της καλής μεταχείρισης των ζώων και της διαχείρισης των κινδύνων στον τομέα της γεωργίας,
4) στην προώθηση της αποδοτικής χρήσης των πόρων και στήριξη της μετάβασης προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα και ανθεκτική στην κλιματική αλλαγή, στους τομείς της γεωργίας, των τροφίμων και της δασοκομίας και
5) στην αποκατάσταση, διατήρηση και ενίσχυση των οικοσυστημάτων που συνδέονται με τη γεωργία και τη δασοκομία.
Ενίσχυση αγροτουρισμού
Τέλος αναμένονται και νέες προκηρύξεις στο πρόγραμμα ΑΓΡΟΤΟΥΡΙΣΜΟΣ που θα επιδοτεί την ενίσχυση επενδύσεων στον τομέα του αγροτουρισμού από τους κατ’ επάγγελμα αγρότες αλλά και από τρίτους επενδυτές ή επιχειρήσεις που δεν έχουν σχέση με την αγροτική παραγωγή.
Τα ποσά ανέρχονται από 300.000 μέχρι 600.000 ευρώ και αφορούν σε:
1) Ιδρύσεις, επεκτάσεις, εκσυγχρονισμούς μικρής δυναμικότητας καταλυμάτων και ξενοδοχείων μέχρι 40 κλινών.
2) Ιδρύσεις, επεκτάσεις, εκσυγχρονισμούς εστιατορίων, ταβερνών, ψητοπωλείων κλπ.
3) Ιδρύσεις, επεκτάσεις, εκσυγχρονισμοί επιχειρήσεων εναλλακτικών μορφών τουρισμού, χώρους αθλοπαιδιών, χώρους γευσιγνωσίας κλπ.
4) Ιδρύσεις, επεκτάσεις, εκσυγχρονισμοί μονάδων οικοτεχνίας, χειροτεχνίας, παραγωγής ειδών παραδοσιακής τέχνης, βιοτεχνικών μονάδων καθώς και επιχειρήσεων ειδών διατροφής σε επιλεγμένους κλάδους και πάντα στις συγκεκριμένες περιοχές που θα ορίζει το πρόγραμμα.
5) Αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για την κάλυψη των αναγκών των επιχειρήσεων και μόνο.
Εναλλακτικές μορφές
Στον δε τομέα των τουριστικών καταλυμάτων αλλά και των εναλλακτικών μορφών τουρισμού οι επενδυτές θα πρέπει να γνωρίζουν ότι ισχύουν ειδικές προδιαγραφές, για να ενταχθούν στο πρόγραμμα και ως προς τα χαρακτηριστικά των αλλά και τον αριθμό των κλινών που πρέπει να διαθέτουν.
Έτσι επιδοτούνται καταλύματα και ξενοδοχεία 3*, 4* και 5*, για επενδύσεις μέχρι 600.000 €, με επιδότηση μέχρι 60% επιδότηση και όχι πάνω από 40 συνολικά κλίνες ανά μονάδα.
