Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Today Press
Γράφει ο ποιητής, θεατρολόγος, μεταφρασεολόγος και κριτικός Κωνσταντίνος Μπούρας
Είδα στον πάντα φιλόξενο, καλαίσθητο και ατμοσφαιρικό θερινό κινηματογράφο τής γειτονιάς μου στη Νεάπολη Εξαρχείων, στο ιστορικό «Εκράν» ένα «θεατρικό έργο εν κινηματογράφω» και θαύμασα τους πραγματικά άξιους, ισάξιους πρωταγωνιστές (δύο από αυτούς υποψήφιοι για Όσκαρ).
Το σενάριο είναι αριστουργηματικό. Βασισμένο σε πραγματικά γεγονότα, αναβιώνει αληθινές παραστάσεις με συμμετοχή φυλακισμένων (κάποιοι από αυτούς υποδύονται τον εαυτό τους!!!) και συνθέτει μία φιλοσοφική παραβολή για την ύπαρξη, για τη ζωή και το θάνατο, για την Τέχνη, για την Δικαιοσύνη, την Ελευθερία, την Ισονομία…
Το βασικό ερώτημα είναι το σαιξπηρικό: «Να ζει κανείς ή να μη ζει;». Προς τι όλα αυτά; Ή όπως λέει στον «Βασιλιά Ληρ»: «κλαίμε όταν ερχόμαστε σε αυτή τη ζωή γιατί συνειδητοποιούμε πως βρεθήκαμε στο ίδιο θεατρικό σανίδι με τρελούς, ανοήτους, ακαταλόγιστους».
Ανατριχιαστικές ερμηνείες, διαχρονικά ερωτήματα, παρελαύνουν από την μεγάλη οθόνη διαφορετικοί τύποι ανθρώπων που αγωνίζονται να επιβιώσουν αντιστεκόμενοι στα δεσμά τους, αναζητώντας την χαμένη τους ανθρώπινη αξιοπρέπεια, διδασκόμενοι από τα λάθη τους, υπερβαίνοντας τα πάθη τους, ευελπιστώντας στην πολυπόθητη απελευθέρωση, εμπιστευόμενοι το δικαστικό «σύστημα», αφού προηγουμένως το κατανοήσουν με τη βοήθεια των συμπασχόντων τους, με αλληλεγγύη.
Αυτό είναι και το μήνυμα ενός αριστουργηματικού έργου τής Έβδομης Τέχνης που αξίζει να επισημανθεί, να ιδωθεί, να επικροτηθεί προκειμένου να λάμψει η Αλήθεια που θα μας απελευθερώσει και θα γιατρέψει τη γη από τα πολυποίκιλα δεινά και τις εξωγενείς προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει (συμπαντικές και ανθρώπινες).
Ο άνθρωπος είναι ένα πρόσκαιρο ακατάστατο παραζαλισμένο ζωύφιο στην πλάτη τού πλανήτη, όπως διδάσκει ο μεγάλος ελισαβετιανός δραματουργός, τα έργα τού οποίου ανεβάζουν συστηματικά οι φυλακισμένοι (όπως κι ενός άλλου δραματικού ποιητή, του Μπέκετ).
Το Άλογο κυβερνάει τις ζωές μας κι οι αντιδράσεις μας δεν καθορίζονται εν πολλοίς από τον Ορθό Λόγο.
Το λεγόμενο «θέατρο τού Παράλογου» είναι πανάρχαιο. Ξεκινώντας από το ανατολίτικο θέατρο σκιών και τα Ελευσίνια ή Καβείρια ή Ορφικά μυστήρια, περνώντας από τα ομηρικά έπη στο αρχαίο δράμα κι από εκεί στους σκοτεινούς αιώνες μέχρι την Αναγέννηση, ο άνθρωπος (το ανθρώπινο είδος) δεν φημίζεται για τον ορθολογικό τρόπο διαχείρισης τής ελεύθερης βούλησής του.
Έρμαιο των ορμεφύτων του εγκληματεί και μετά υφίσταται τις συνέπειες των πράξεών του. «Τω πάθει μάθος». “Try and error”. Από την εποχή τής εξορίας από την μυθική Εδέμ και μετά, η μία αστοχία διαδέχεται την άλλη. «Θεία Κωμωδία» για τον Δάντη, «Ανθρώπινη Κωμωδία» κατά τον Μπαλζάκ.
Κωμωδία αποφασίζουν να παίξουν κι οι φυλακισμένοι.
Και μάλιστα με το δραματουργικό τέχνασμα μιας χρονομηχανής που γεφυρώνει μύθους, στερεότυπα, προκαταλήψεις, προκατασκευασμένες ιδέες, δευτερογενή (και τριτογενή) επιδραστικά έργα Τέχνης, καταλλήλως μεταποιημένα.
Πολλαπλό μάθημα ζωής η ενεργητική θέαση αυτής της διεξοδικής, αισιόδοξης, ευοίωνης ταινίας από τον συνδημιουργικό θεατή.
Καθοριστική, χαρακτηριστική, εντυπωσιακή, καίρια είναι η φράση «η θεραπεία της γης ξεκινάει από στις φυλακές του Σινγκ Σινγκ» (δια στόματος σεναριακού σκηνοθέτη – ηθοποιού που υποδύεται τον θεατρικό σκηνοθέτη στην ταινία).
Μην το χάσετε. Αναλογιστείτε τι χάνουμε καθημερινά παρακολουθώντας fake news και μετανεωτερικά φληναφήματα, αναμασήματα ληγμένων πολιτιστικών προϊόντων, εισαγομένων αδιακρίτως, μεταποιημένων προχείρων, ευπώλητων εν τούτοις. Ενώ, αντίθετα, αυτή η ταινία αξίζει να συζητηθεί.
Πρωτότυπος τίτλος: Sing Sing. Παραγωγή 2023. Διαρκεί 107 λεπτά της ώρας, που κυλάνε σαν ποταμάκι που εκβάλλει στο συμπαντικό ρεύμα τού Ηράκλειτου.
