Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Today Press
Γράφει ο ποιητής, θεατρολόγος, μεταφρασεολόγος και κριτικός Κωνσταντίνος Μπούρας
Τα παραδείγματα προς μίμησιν σπανίζουν σήμερα. Η Συλλογική Συνειδητότητα είναι τώρα εστιασμένη σε κάθε τι καταστροφικό, σκοτεινό, απάνθρωπο, μισάνθρωπο, εγκληματικό, παραβατικό, δολοφονικό.
«Τα δελφίνια σφαγιάζονται μπροστά στις μητέρες τους» διαβάζω τώρα στο Διαδίκτυο. Ανώτερης νοητικότητας όντα τού ζωικού βασιλείου με ιδιαίτερα επεξεργασμένο επικοινωνιακό κώδικα και συναισθήματα παρόμοια των Ανθρώπων.
«Χαρίεν ον ο άνθρωπος όταν Άνθρωπος είναι».
Στην «Αντιγόνη» του Σοφοκλή το εθιμικό Δίκαιο, ο ορθολογισμός και ο σεβασμός στους συνανθρώπους (εχθρούς και φίλους, νεκρούς και ζωντανούς) είναι αυτονόητος συνδετικός κρίκος κάθε κοινωνίας.
«Πόλις εστί νόμω».
Υπάρχει η Θέμις και η Νέμεσις. Η μία αποφασίζει για τα πολιτικώς ανορθόδοξα θέματα, η άλλη βασίζεται στην βαθιά, βιωμένη, κατακτημένη αίσθηση Δικαίου, που έχουν όλα τα λογικά, τα έλλογα όντα.
«Ό μισείς ετέρω μην ποιήσεις».
Στο βιβλίο αυτό του εξειδικευμένου σε θέματα προστασίας προσωπικών δεδομένων Επιστήμονα Θανάση Κοσμόπουλου, ένας διοικητής ψυχιατρείου παραβαίνοντας το «γράμμα του νόμου» στέλνει το υπηρεσιακό αυτοκίνητο να φέρει την πάμπτωχη μάννα ενός νεοεισαχθέντος και της δίνει χρήματα για να επανέλθει στην φτωχική οικία της και για να αγοράσει μονάδες για το κινητό τηλέφωνό της προκειμένου να μπορεί να επικοινωνεί με τον νοσηλευόμενο γιο της.
Αυτή είναι ανθρώπινη και ανθρωπιστική συμπεριφορά.
Βέβαια ο τίτλος «παράβαση καθήκοντος» παραπέμπει σε σοβαρά κακουργήματα, λειτουργεί όμως εξ αντιθέτου για να μας επιστήσει την προσοχή στην φωτεινή πλευρά των φαινομένων.
Από Έρεβος χορτάσαμε. Σκοτιστήκαμε δεόντως από πολιτιστικά υποπροϊόντα που προσπαθούν να μας τρομοκρατήσουν, επιχειρούν να μας καταστήσουν μισανθρώπους, να μας φοβίσουν τόσο ώστε να μην ξεμυτίζουμε από το σπίτι μας, να γίνουμε «φυτά», μηχανές, εξανδραποδισμένα άβουλα θύματα μιας καταστροφικής μηχανής που δεν υπάρχει, αλλά εμφιλοχωρεί στο Συλλογικό Ασυνείδητο, όπως κι οι καβαφικοί Λαιστρυγόνες και Κύκλωπες.
Όλες αυτές οι ταινίες, οι τηλεοπτικές, διαδικτυακές οπτικοακουστικές παραγωγές με τους serial killer τι σκοπό έχουν; Ποια πολιτισμική, ανθρώπινη, κοινωνική ή πολιτική ανάγκη εξυπηρετούν;
Στις ειδήσεις περνάμε από τη μία καταστροφή στην άλλη απειλή κι από το ένα πρόβλημα στην άλλη δυστοπία. Καλά, ωραία, αρμονικά πράγματα δεν συμβαίνουν; Χάθηκε η ισορροπία μεταξύ χθόνιου Καλού και Κακού; Υπάρχει μόνο το Μαύρο, το Σκαιό, το Αποτρόπαιο; Ζούμε έναν σκοτεινό Μεσαίωνα και δεν το καταλαβαίνουμε;
Βεβαίως, πριν το γλυκοχάραμα το σκοτάδι φαίνεται αίφνης ιδιαίτερα βαθύ και απροσπέλαστο. Είναι όμως να μας προετοιμάσει για την καινούργια Αναγέννηση που θα έρθει, που έρχεται πάντα με μαθηματική ακρίβεια.
Κυκλικά τα φαινόμενα. Η Ιστορία επαναλαμβάνεται εξελισσόμενη. Και βιβλία σαν αυτό τον Παγκόσμιο Διαφωτισμό υπηρετούν.
Τα Ανθρώπινα Δικαιώματα δεν είναι ένα απλό, κενό γράμμα. Προστατεύονται από τα Συντάγματα όλων των δημοκρατικών χωρών. Το μόνο και κύριο μέλημά μας, μαζί με την προστασία τής Φύσης, των άλλων ειδών, του οικοσυστήματος, των πολύτιμων αλλά λεπταίσθητων ενεργειακών ισορροπιών.
Το καλό παράδειγμα πρέπει να λέγεται και να επαινείται ο ευεργέτης.
Θεσμικά είμαστε κατοχυρωμένοι. Στην πράξη ας επιδείξουμε αλληλεγγύη, σεβασμό, εκτίμηση, αναγνώριση τής αξίας όλων των άλλων. Καθρέφτης το σύμπαν και μας γυρίζει αυτό που είμαστε.
Μόνον εκπέμποντας θετικά ευεργετικά σύμπαντα, μόνον εργαζόμενοι για το Κοινό Καλό θα επιτύχουμε την αειφορία όλων των αγαθών.
Ο Πανανθρώπινος Πολιτισμός πρέπει να αναγεννηθεί, αλλιώς θα βουλιάξει και θα γίνουμε Κασσάνδρες σε αυτοεπαληθευόμενες προφητείες που καλόν είναι να μην είχαν εκστομιστεί.
Οι «ψευδοπροφήτες» καταστροφολόγοι όμως σήμερα ξεπουλάνε την απατηλή πραμάτεια τους ενεργοποιώντας ίσως ανακλαστικά για την αντιμετώπιση τού πλέον δυστοπικού μέλλοντος που θα μπορούσε να φανταστεί κανείς.
Η ευτοπία είναι στη συνδημιουργική μας ευχέρεια.
*Αθανάσιος Κοσμόπουλος, “Παράβαση καθήκοντος: Ιστορίες ενός διοικητή ψυχιατρείου”, εκδόσεις Αγγελάκη, Αθήνα 2023, σελ. 125, €12.00.
