Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Today Press
του Δημήτρη Γιαννακόπουλου
Ένα χρόνο πριν, η κεντρική οδική αρτηρία μεταξύ Αθηνών και Θεσσαλονίκης όπως και οι παράπλευρες οδοί ήταν βυθισμένες στο νερό, στο ύψος του Θεσσαλικού κάμπου. Ένα χρόνο μετά τις ιστορικές κακοκαιρίες Daniel και την παρεπόμενη Elias, το οδικό δίκτυο στο μεγαλύτερο μέρος του έχει αποκατασταθεί, οι υποδομές όπου δεν έχουν εγκαταλειφθεί, παραμένουν υπό κατασκευή, ο πληθυσμός έχει μετακινηθεί κατά 20% έως 50% προς τις πόλεις, την Καρδίτσα, τα Τρίκαλα, τον Βόλο και τη Λάρισα, οι καλλιεργητές και οι κτηνοτρόφοι εξακολουθούν να διαμαρτύρονται ενώ διάφορες παρενέργειες, όπως τα εκατομμύρια νεκρά ψάρια στον Παγασητικό ή η «καφέ θάλασσα» στον Αγιόκαμπο αναδεικνύονται συνεχώς. Ο Παλαμάς, η Φαρκαδόνα, η Μεταμόρφωση, ο Βλοχός, ο συνοικισμός της Λάρισας, οι παρακάρλιες κοινότητες της Μαγνησίας, τα Πηλιορείτικα χωριά προς τον Αγ. Ιωάννη, έχουν κυριολεκτικώς αδειάσει αφού τα σπίτια στις περισσότερες περιπτώσεις παραμένουν ακατάλληλα προς κατοίκηση.
Η θεσσαλική οικονομία, ισοδυναμούσα με το 5% του ΑΕΠ της χώρας, μετά βίας πλέον θα εισφέρει το 2%. Στον κάμπο, των 3,47 εκατ. στρεμμάτων τα 2 εκατομμύρια καλλιεργήσιμης έκτασης μετατράπηκαν σε βάλτους. Από το σύνολο των στρεμμάτων, «ποτιστικά» είναι τα 2 εκατ., όπου παράγεται το 38% της εγχώριας παραγωγής βαμβακιού και το 52% της βιομηχανικής ντομάτας.
Πάνω από το 50% της εγχώριας παραγωγής είναι το ποσοστό της παραγωγής φρούτων και ξηρών καρπών, (αχλάδια, μήλα, κάστανα, καρύδια), ενώ στη παραγωγή κρέατος, η Θεσσαλία παράγει πάνω από 18% σε βοοειδή, όπως επίσης κατέχει πολύ υψηλή θέση στη χοιροτροφία και στην κτηνοτροφία. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΛΓΑ, 178.938.741,75 ευρώ δόθηκαν συνολικά στους παραγωγούς των τεσσάρων νομών της Θεσσαλίας για τις ζημιές στο φυτικό κεφάλαιο σε 827.397,58 στρέμματα, ενώ το αντίστοιχο ποσό για το ζωικό κεφάλαιο ανέρχεται στα 17.963824,87 ευρώ για 124.559 ζώα.
Καταβολές
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΛΓΑ οι αποζημιώσεις που δόθηκαν μέχρι τώρα είναι στα 270,2 εκατ. ευρώ, ενώ το συνολικό ποσό που θα δαπανηθεί είναι ύψους 310 εκατ. ευρώ. Τα 40 εκατ. ευρώ αναμένονται σύμφωνα με δηλώσεις της ηγεσίας του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, να καταβληθούν στους δικαιούχους μέχρι τα τέλη του Σεπτεμβρίου.
Επίσης, καταβλήθηκαν από το γεωργικό αποθεματικό της ΕΕ περί τα 43 εκατ. ευρώ για την στήριξη της αγροτικής παραγωγής στις παρακάρλιες περιοχές, καθώς και 16 εκατ. ευρώ σε καλλιέργειες (χοιροτροφικές, πτηνοτροφικές μονάδες, θερμοκήπια, ανθοκαλλιέργια κ.ά), που δεν ήταν ασφαλισμένες στον ΕΛΓΑ.
Παρεμβάσεις
Όσον αφορά στα έργα αποκατάστασης, η έναρξη τους μετατοπίζεται συνεχώς χρονικά. Σε σχέση με την πορεία των αντιπλημμυρικών όπως εξήγγειλε στις αρχές της εβδομάδας ο πρωθυπουργός κατά την επίσκεψη του στην περιοχή, θα φτιαχτούν τα φράγματα σε Πύλη και Μουζάκι και τα έργα στη λίμνη Κάρλα, ενώ σε αυτά προσέθεσε και το έργο του φράγματος του Ενιπέα, το οποίο έχει ήδη δρομολογηθεί. Τα τρία πρώτα εντάχθηκαν προ ημερών στο Αναπτυξιακό Πρόγραμμα Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας για την επικαιροποίηση και αναβάθμιση μελετών έργων αντιπλημμυρικής θωράκισης και αποκατάστασης στην Θεσσαλία.
Το έργο αφορά στην επικαιροποίηση και αναβάθμιση παλαιότερων υφιστάμενων προμελετών για την αντιπλημμυρική θωράκιση και την αντιμετώπιση της λειψυδρίας στην Θεσσαλία, καθώς και την έναρξη της κατασκευής της διώρυγας στην Γυρτώνη με σκοπό τη μεταφορά νερού στον ταμιευτήρα της Κάρλας.
Τα βασικά έργα των οποίων οι μελέτες θα αξιολογηθούν είναι αυτά της Κάρλας και της διώρυγας Γυρτώνης – Κάρλας, καθώς και των φραγμάτων Πύλης και Μουζακίου. Οι υφιστάμενες μελέτες απαιτούν επικαιροποίηση και αναβάθμιση καθότι είναι προγενέστερες της θεομηνίας Daniel. Η εταιρεία HVA που έχει εκπονήσει ήδη το Στρατηγικό Σχέδιο (master plan) για την ανασυγκρότηση της διαχείρισης υδάτων της Θεσσαλίας, έχει υποβάλει προσφορά με την οποία προτίθεται να αναλάβει την επικαιροποίηση και αναβάθμιση των μελετών για τα τέσσερα ως άνω έργα και επιπλέον συνοδά έργα.
Τα κόστη
Ο συνολικός προϋπολογισμός του έργου εκτιμάται σε 32 έως 49 εκατομμύρια ευρώ, εκ των οποίων ο προϋπολογισμός του μελετητικού σκέλους υπολογίζεται στα 7 εκατ. ευρώ (χωρίς ΦΠΑ), ενώ υπάρχει εξασφαλισμένη χρηματοδότηση από δωρεά της Ένωσης Ελληνικών Τραπεζών. Η δωρεά θα καλύψει το μελετητικό σκέλος, καθώς και την έναρξη της κατασκευής της διώρυγας Γυρτώνης – Κάρλας.
Οι τρεις πυλώνες
Τα έργα στη Θεσσαλία χωρίστηκαν σε τρία επίπεδα από τον κ. Μητσοτάκη. Στο πρώτο επίπεδο ενέταξε τα έργα τα οποία διεξάγει η Περιφέρεια. Πρόκειται για προσωρινές αλλά σημαντικές παρεμβάσεις που αφορούν χειμάρρους, ρέματα και αναχώματα,, τα οποία προχωρούν με χρηματοδότηση του κράτους. Είναι τα μόνα που έχουν προχωρήσει σε 432 θέσεις με προϋπολογισμό 75,7 εκ. ευρώ και καθ’ υπόδειξη των ειδικών και της HVA, την οποία υπερασπίστηκε σθεναρά ο Πρωθυπουργός στον απόηχο της σφοδρής κριτικής που είχε δεχτεί το Στρατηγικό Σχέδιο που είχε εκπονήσει.
Υδρονομία
Το δεύτερο πεδίο παρέμβασης, για το οποίο μίλησε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θόδωρος Σκυλακάκης αφορά πολλά, μικρά έργα ορεινής υδρονομίας που στόχο έχουν να συγκρατήσουν το νερό και να καθυστερήσουν την ορμή του όταν έρχεται από τα βουνά προς τα πεδινά.
Οδικό δίκτυο
Και το τρίτο, η αποκατάσταση του οδικού και σιδηροδρομικού δικτύου. Αν και ο αρχικός σχεδιασμός του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών για τις οδικές υποδομές μιλούσε για εκκίνηση της διαδικασίας από τον περασμένο Μάιο, το χρονοδιάγραμμα της προκήρυξης των διαγωνισμών μετατέθηκε στη συνέχεια για τις αρχές Αυγούστου χωρίς ωστόσο να υπάρχει εξέλιξη, την ώρα που έχουμε πλέον εισέλθει στο φθινόπωρο.
Υπενθυμίζεται ότι το κόστος των έργων που αφορούν την αποκατάσταση οδικών και σιδηροδρομικών μεταφορών που έχει αναλάβει το υπουργείο φτάνει το 1,4 δισεκ. ευρώ. Από αυτά τα 900 εκ. αφορούν στα οδικά έργα και ποσό ύψους 463 εκατομμυρίων ευρώ θα απαιτηθεί για τις παρεμβάσεις στο σιδηροδρομικό δίκτυο, για τις οποίες υπάρχει ακόμα μεγαλύτερη ασάφεια ως προς τον χρόνο εκκίνησής τους.
Πόροι
Με βάση την καταγραφή των ζημιών, οι πόροι θα διατεθούν ως εξής: 33% του ποσού στην Περιφερειακή Ενότητα Μαγνησίας, 25% στην Περιφερειακή ενότητα Τρικάλων, 21% στην Περιφερειακή ενότητα Καρδίτσας, 9,5% στην Περιφερειακή ενότητα Λάρισας, 9,5% στην Περιφερειακή ενότητα Ευβοίας και 2% στην Περιφερειακή ενότητα Φθιώτιδας. Αντικείμενο, η αποκατάσταση ζημιών σε δρόμους και γέφυρες. Τα σιδηροδρομικά έργα έχουν συνολικό προϋπολογισμό 463 εκατ. ευρώ. Αντικείμενο, των εργασιών θα είναι η μόνιμη αποκατάσταση των καταστροφών σε υποδομή, επιδομή και ηλεκτρομηχανολογικό εξοπλισμό στον κύριο άξονα (Δομοκός – Λάρισα), στη γραμμή Λάρισα – Βόλος, στο τμήμα Παλαιοφάρσαλος – Καλαμπάκα, και στο τρενάκι του Πηλίου.
