Μνημόσυνο – πρόκληση μέσα στην Αγιά Σοφιά πραγματοποιήθηκε το μεσημέρι της Παρασκευής 2 Αυγούστου στον απόηχο της δολοφονίας του Ισμαήλ Χανίγια. Ειδικότερα, η τελετή έλαβε χώρα κατά τη διάρκεια της μεσημεριανής προσευχής, σχεδόν ταυτόχρονα με την κηδεία του Χανίγια στη Ντόχα έπειτα από εντολή του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Ο Τούρκος Πρόεδρος δεν παρευρέθηκε στο μνημόσυνο του ηγέτη της Χαμάς.
Μετά την επιμνημόσυνη προσευχή, ο επικεφαλής της διεύθυνσης θρησκευτικών υποθέσεων, Αλί Ερμπάς, δήλωσε ότι: «Καμία καταπίεση και αδικία δεν είναι αιώνια. Σίγουρα θα ηττηθούν. Η αντίσταση στην καταπίεση και το κακό είναι θεμελιώδης ευθύνη. Η συνεχιζόμενη καταπίεση οφείλεται στην αποδιοργάνωση των μουσουλμάνων, και το τέλος της εξαρτάται από την ενότητα και αλληλεγγύη τους».
LIVE: Funeral ceremony for Hamas leader Ismail Haniyeh, who was assassinated in Tehran, being held in Doha https://t.co/lXSmJr1otk
— Anadolu English (@anadoluagency) August 2, 2024
Στην Ντόχα για την ταφή του Χανίγια βρέθηκαν ο Χακάν Φιντάν, ο αντιπρόεδρος Τσεβντετ Γιλμάζ και ο πρόεδρος της Τουρκικής εθνοσυνέλευσης, Νόαμ Κουρτουλμούς.
Ο Ερντογάν κήρυξε την Παρασκευή, 2 Αυγούστου, ημέρα εθνικού πένθους στην Τουρκία στη μνήμη του Χανίγια και δήλωσε στο «Χ» (πρώην Twitter) ότι αυτή η κίνηση αποσκοπεί να δείξει την αλληλεγγύη της Τουρκίας στην Παλαιστίνη. Επίσης, καταδίκασε τη δολοφονία του Χανίγια και εξέφρασε τα συλλυπητήριά του στην οικογένεια του.
Η ανάρτηση του Ερντογάν ανέφερε: «Προκειμένου να εκφράσουμε την υποστήριξή μας στον παλαιστινιακό αγώνα και την αλληλεγγύη μας προς τους Παλαιστίνιους αδελφούς μας, κηρύχθηκε μονοήμερο εθνικό πένθος αύριο Παρασκευή 2 Αυγούστου, λόγω του μαρτυρικού θανάτου του επικεφαλής του Πολιτικού Γραφείου της Χαμάς Ισμαήλ Χανίγια.
«Μνημονεύω τον Ισμαήλ Χανίγια και όλους τους Παλαιστίνιους μάρτυρες με ευλάβεια, και τόσο εκ μέρους μου όσο και εκ μέρους του έθνους μου, εκφράζω τα συλλυπητήριά μου στον παλαιστινιακό λαό».
Filistin Davasına olan desteğimizi ve Filistinli kardeşlerimizle dayanışmamızı göstermek amacıyla, Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniye’nin şehadeti sebebiyle, yarın (2 Ağustos Cuma) 1 günlük millî yas ilan edilmiştir.… pic.twitter.com/p8wt0R1YRo
— Recep Tayyip Erdoğan (@RTErdogan) August 1, 2024
Νέο διπλωματικό επεισόδιο Τουρκίας με Ισραήλ
Παράλληλα, προκλήθηκε νέο διπλωματικό επεισόδιο μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ λόγω της απόφασης του Ερντογάν για εθνικό πένθος.
Σύμφωνα με την ισραηλινή εφημερίδα Times of Israel ο υπουργός Εξωτερικών Ισραήλ Κατς καλεί τον Τούρκο αναπληρωτή πρεσβευτή στο Ισραήλ για επίσημη διαμαρτυρία καθώς στην τουρκική πρεσβεία στο Τελ Αβίβ η σημαία κυμάτιζε μεσίστια.
«Το Ισραήλ δεν θα δεχτεί εκφράσεις συμμετοχής στο πένθος για έναν δολοφόνο όπως ο Ισμαήλ Χανίγια. Αν οι εκπρόσωποι της πρεσβείας θέλουν να θρηνήσουν, ας πάνε στην Τουρκία και ας θρηνήσουν μαζί με τον αφέντη τους Ερντογάν, ο οποίος αγκαλιάζει την τρομοκρατική οργάνωση Χαμάς και υποστηρίζει τις δολοφονικές της πράξεις» αναφέρει σε ανακοίνωσή του γραφείο του ισραηλινού υπουργού Εξωτερικών.
Πώς σκοτώθηκε ο Ισμαήλ Χανίγια – Είχαν τοποθετήσει βόμβα πριν δύο μήνες στον ξενώνα του
Σύμφωνα με δημοσίευμα των New York Times ο Ισμαήλ Χανίγια σκοτώθηκε από έναν εξελιγμένο, τηλεχειριζόμενο εκρηκτικό μηχανισμό που είχε τοποθετηθεί κρυφά στον ξενώνα όπου διέμενε στην Τεχεράνη και όχι από πύραυλο, όπως είχε αναφερθεί ευρέως.
Η βόμβα εισήχθη κρυφά στο κτήριο του Σώματος Φρουρών της Επανάστασης στην Τεχεράνη, πριν από περίπου δύο μήνες, σύμφωνα με το ρεπορτάζ, το οποίο επικαλείται επτά αξιωματούχους της Μέσης Ανατολής, συμπεριλαμβανομένων δύο Ιρανών αλλά και έναν Αμερικανό.
Ο ξενώνας προστατεύεται από το Σώμα των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης και αποτελεί μέρος ενός μεγάλου συγκροτήματος, γνωστό ως Neshat, σε μία πολυτελή γειτονιά της βόρειας Τεχεράνης.
Ο εκρηκτικός μηχανισμός πυροδοτήθηκε από απόσταση, όπως τόνισαν οι πέντε αξιωματούχοι, μόλις επιβεβαιώθηκε ότι ο Χανίγια βρισκόταν μέσα στο δωμάτιο, στον ξενώνα. Από την έκρηξη σκοτώθηκε και ένας σωματοφύλακας του πολιτικού ηγέτη της Χαμάς.
Τα 5 ονόματα – φαβορί για τη θέση του Ισμαήλ Χανίγια
Η Χαμάς ανακοίνωσε πως αναμένεται έκτακτη σύσκεψη με τα πολιτικά της όργανα προκειμένου να επιλέξουν επικεφαλή του Πολιτικού Γραφείου μετά τον θάνατο του Ισμαήλ Χανίγια.
Παρά την ανάδυση προσωπικοτήτων που θεωρούνται μετριοπαθείς, τα μέλη της Χαμάς παραμένουν προσηλωμένα σε μια προσέγγιση χωρίς παραχωρήσεις στη μάχη για ένα Παλαιστινιακό κράτος, μεταξύ των άλλων και διά των όπλων. Μετά τη δολοφονία του ηγέτη της, θα ήταν «πολιτικά παράλογο» ο διάδοχός του να κλίνει προς την ευελιξία απέναντι στο Ισραήλ, παρατηρεί ο Ταχίρι Μουστάφα από το International Crisis Group.
Το Γαλλικό Πρακτορείο παρουσιάζει πέντε αξιωματούχους που θα μπορούσαν να αναδειχθούν ως διάδοχοι του Ισμαήλ Χανίγια:
Χαλίλ αλ Χάγια
Αναπληρωτής επικεφαλής του περιφερειακού ΠΓ της Χαμάς στη Γάζα, ο Χαλίλ αλ Χάγια είναι γνωστός ως προσκείμενος στον Γιαχία Σινουάρ, τον οποίο κατηγορεί το Ισραήλ ότι ήταν ένας από τους εγκεφάλους της επίθεσης της 7ης Οκτωβρίου, και είναι ο επικεφαλής της Χαμάς στη Γάζα.
Το 2006, διηύθυνε την κοινοβουλευτική ομάδα της Χαμάς, που είχε μόλις κερδίσει τις βουλευτικές εκλογές οι οποίες εκφυλίστηκαν σε ένοπλες συγκρούσεις με το κίνημα Φάταχ του Παλαιστίνιου προέδρου Μαχμούντ Αμπάς.
Ένθερμος οπαδός του ένοπλου αγώνα, έχασε πολλά μέλη της οικογένειάς του κατά τις ισραηλινές στρατιωτικές επιχειρήσεις, κυρίως το 2007 στην κατοικία του στη βόρεια Λωρίδα της Γάζας.
Μούσα Αμπού Μαρζούκ
Ο Μούσα Αμπού Μαρζούκ, υψηλόβαθμος αξιωματούχος του ΠΓ, θεωρείται πως έχει παρόμοια πραγματιστική προσέγγιση στις διαπραγματεύσεις όπως και ο Χανίγια. Έχει ταχθεί, για παράδειγμα, υπέρ μιας «μακράς διάρκειας κατάπαυσης του πυρός» με το Ισραήλ, και υπέρ της αποδοχής των παλαιστινιακών συνόρων όπως είχαν διαμορφωθεί μετά τον αραβοϊσραηλινό πόλεμο του 1967, θέμα που παραμένει πολύ αμφιλεγόμενο στο εσωτερικό του κινήματος.
Στη διάρκεια της δεκαετίας του 1990, διέμενε στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου και συνελήφθη, κατηγορούμενος για συγκέντρωση κεφαλαίων υπέρ της ένοπλης πτέρυγας της Χαμάς. Στη συνέχεια έζησε στην εξορία, κυρίως στην Ιορδανία, την Αίγυπτο και στο Κατάρ.
Το όνομά του κυκλοφορούσε συχνά για τη διαδοχή του ενός ή του άλλου ηγέτη της Χαμάς, χωρίς επιτυχία.
Ζάχερ Τζαμπαρίν
Ταμίας του κινήματος, εδώ και καιρό υπεύθυνος για τα οικονομικά της Χαμάς, ο Ζάχερ Τζαμπαρίν ήταν κοντά στον Χανίγια και μερικές φορές θεωρείτο ακόμη και δεξί χέρι του. Έγκλειστος στις ισραηλινές φυλακές, απελευθερώθηκε το 2011 στο πλαίσιο ανταλλαγής Παλαιστίνιων κρατουμένων με τον Γκιλάντ Σαλίτ, έναν Ισραηλινό στρατιώτη που κρατείτο όμηρος για πέντε χρόνια.
Προσκείμενος στην Τουρκία, όπου έχει ζήσει κάποια χρόνια, ο Τζαμπαρίν προσέλαβε κυρίως ανθρώπους για ξέπλυμα χρήματος σε μεγάλη κλίμακα, δύο από τους οποίους συνελήφθησαν στο Ισραήλ το 2018. Συμμετείχε επίσης σε φονικές επιχειρήσεις που διεξήγαγε η ένοπλη πτέρυγα της Χαμάς.
Χάλεντ Μεσάαλ
Προκάτοχος του Χανίγια, ο Χάλεντ Μεσάαλ ζει στην εξορία από το 1967, στην Ιορδανία, στο Κατάρ, στη Συρία και σε άλλες χώρες.
Αναδείχθηκε στην ηγεσία του κινήματος μετά τη δολοφονία από το Ισραήλ του ιδρυτή της Χαμάς, Άχμεντ Γιασίν, στη συνέχεια του διαδόχου του στα παλαιστινιακά εδάφη, Αμπντελαζίζ αλ Ραντίσι. Επέζησε απόπειρας δολοφονίας του το 1997 στο Αμάν από πράκτορες της Μοσάντ, της ισραηλινής μυστικής υπηρεσίας.
Όταν ζούσε στη Συρία, είχε επικρίνει το συριακό καθεστώς για τη βίαιη καταστολή των αντικυβερνητικών διαδηλώσεων, στάση που προκάλεσε τριβές με το Ιράν, στρατηγικό σύμμαχο της Συρίας και μεγάλο υποστηρικτή της Χαμάς.
Γιαχία Σινουάρ
Εκλεγείς τον Φεβρουάριο του 2017 στην ηγεσία της Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας, ο Γιαχία Σινουάρ είναι μεταξύ των υποστηρικτών της σκληρής γραμμής.
Εξήντα ενός ετών, πέρασε 23 χρόνια στις ισραηλινές φυλακές προτού απελευθερωθεί το 2011 στο πλαίσιο ανταλλαγής κρατουμένων. Γεννηθείς στη Χαν Γιούνις, μια πόλη της νότιας Λωρίδας της Γάζας, εντάχθηκε στη Χαμάς από την ίδρυσή της το 1987, χρονιά της πρώτης Ιντιφάντα (εξέγερση).
Θα ιδρύσει στη συνέχεια τη Majd, την υπηρεσία εσωτερικής ασφάλειας της Χαμάς. Πρώην διοικητής των Ταξιαρχιών αλ Κάσαμ και θεωρούμενος ως εγκέφαλος της επίθεσης της 7ης Οκτωβρίου, καταζητείται από το Ισραήλ και περιλαμβάνεται στον κατάλογο των Ηνωμένων Πολιτειών με τους «διεθνείς τρομοκράτες». Οι μετακινήσεις του Σινουάρ περιβάλλονται από άκρα μυστικότητα. Δεν έχει εμφανιστεί δημόσια από τις 7 Οκτωβρίου.
