O καπνός σκοτώνει παγκοσμίως περισσότερους από οκτώ εκατομμύρια ανθρώπους κάθε χρόνο. Αυτό σημαίνει ότι σχεδόν 22.000 άνθρωποι πεθαίνουν κάθε μέρα από τη χρήση καπνού ή την έκθεση στο παθητικό κάπνισμα. Από τους 1,3 δισεκατομμύρια χρήστες καπνού στον κόσμο, πάνω από 80% ζουν σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος.
Παγκοσμίως περίπου 37 εκατομμύρια παιδιά, ηλικίας 13-15 ετών, χρησιμοποιούν καπνό και σε πολλές χώρες το ποσοστό χρήσης ηλεκτρονικού τσιγάρου στους εφήβους υπερβαίνει αυτό των ενηλίκων. Στην Ευρώπη σύμφωνα με τον ΠΟΥ, το 20% των 15χρονων κάνουν χρήση ηλεκτρονικών τσιγάρων τις τελευταίες 30 ημέρες.
Τα παραπάνω αναφέρει η Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία (ΕΚΕ) με αφορμή την αυριανή Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος, προτάσσοντας το μήνυμα «Κόψε το κάπνισμα, κέρδισε ζωή».
Το τσιγάρο προκαλεί καρδιαγγειακή νόσο
Ο καπνός του τσιγάρου περιέχει περισσότερες από 7.000 χημικές ουσίες και δρα με διάφορους τρόπους για να προκαλέσει καρδιαγγειακή νόσο, σημειώνει η ΕΚΕ.
Η χρήση καπνού και η έκθεση στο παθητικό κάπνισμα συγκαταλέγονται στις κύριες αιτίες καρδιαγγειακών παθήσεων, συμβάλλοντας στο 17% περίπου όλων των θανάτων από καρδιαγγειακά νοσήματα – που ισοδυναμεί με περισσότερα από τρία εκατομμύρια άτομα κάθε χρόνο.
Η χρήση του βλάπτει τα αιμοφόρα αγγεία, αυξάνει την αρτηριακή πίεση και μειώνει την ανοχή στην άσκηση. Ο καπνός μειώνει επίσης την ποσότητα οξυγόνου που μπορεί να μεταφέρει το αίμα στην καρδιά και αυξάνει τον κίνδυνο θρομβώσεων, που με τη σειρά τους μπορεί να οδηγήσουν σε καρδιακή προσβολή ή εγκεφαλικό.
Οι καρδιαγγειακές παθήσεις είναι μακράν η μεγαλύτερη αιτία θανάτου που σχετίζεται με το παθητικό κάπνισμα, το οποίο αυξάνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου κατά περίπου 25-30%. Περίπου το 45% των εκτιμώμενων 1,3 θανάτων παγκοσμίως που προκαλούνται από το παθητικό κάπνισμα αποδίδονται σε ισχαιμική καρδιοπάθεια. Η συχνή έκθεση στον καπνό του τσιγάρου, είτε στον χώρο εργασίας είτε στο σπίτι, έχει βρεθεί ότι διπλασιάζει σχεδόν τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής.
Τι πρέπει να γνωρίζουμε για το κάπνισμα
• Ο κίνδυνος για καρδιαγγειακές ασθένειες από το κάπνισμα αυξάνεται ανάλογα με την ποσότητα του καπνού και τα χρόνια καπνίσματος.
• Αυξανόμενος κίνδυνος υπάρχει με την έκθεση ακόμη και σε χαμηλά επίπεδα καπνού τσιγάρου, όπως με την έκθεση στο παθητικό κάπνισμα.
• Το κάπνισμα και μόνο ενός τσιγάρου την ημέρα ενέχει περίπου το μισό κίνδυνο εμφάνισης στεφανιαίας νόσου και εγκεφαλικού επεισοδίου που προκαλείται από το κάπνισμα 20 τσιγάρων την ημέρα.
Κόψε το κάπνισμα, κέρδισε ζωή
• Μέσα σε 20 λεπτά από τη διακοπή του καπνίσματος, η αρτηριακή πίεση και ο σφυγμός επανέρχονται σε φυσιολογικά επίπεδα και η κυκλοφορία βελτιώνεται.
• Μέσα σε οκτώ ώρες, τα επίπεδα οξυγόνου στο αίμα αυξάνονται και οι πιθανότητες καρδιακής προσβολής αρχίζουν να πέφτουν.
• Μέσα σε 24 ώρες, το μονοξείδιο του άνθρακα αποβάλλεται από το σώμα και οι πνεύμονες αρχίζουν να καθαρίζουν τη βλέννα και τα υπολείμματα.
• Μέσα σε 72 ώρες, οι πνεύμονες μπορούν να κρατήσουν περισσότερο αέρα και η αναπνοή γίνεται πιο εύκολη.
• Μέσα σε πέντε χρόνια, ο κίνδυνος καρδιακής προσβολής πέφτει στο μισό περίπου από αυτόν ενός καπνιστή.
• Μέσα σε 10 χρόνια, ο κίνδυνος καρκίνου του πνεύμονα μειώνεται περίπου στο μισό από αυτόν ενός καπνιστή.
• Μέσα σε 15 χρόνια, ο κίνδυνος καρδιαγγειακής νόσου γίνεται σχεδόν ο ίδιος με κάποιον που δεν έχει καπνίσει ποτέ.
• Η διακοπή του καπνίσματος έχει αξία και σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας: μεταξύ των καπνιστών που σταμάτησαν το κάπνισμα σε ηλικία 66 ετών, οι άνδρες κέρδισαν έως και δύο χρόνια ζωής και οι γυναίκες κέρδισαν έως και 3,7 χρόνια.
Η ΕΚΕ στηρίζει τις προσπάθειες και τους στόχους του ΠΟΥ
Ο πρόεδρος της ΕΚΕ, καθηγητής Καρδιολογίας Γιώργος Κοχιαδάκης, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος αναφέρει: «Ο έλεγχος του καπνού είναι βασικό στοιχείο για τη μείωση των καρδιακών παθήσεων και πρέπει να περιοριστεί δραστικά. Οι οργανισμοί δημόσιας υγείας, η επιστημονική ιατρική κοινότητα, οι πολίτες μπορούν να εργαστούν και να δημιουργήσουν από κοινού έναν κόσμο όπου η επόμενη γενιά θα είναι απαλλαγμένη από τους κινδύνους του καπνού και του εθισμού στη νικοτίνη».
Ο ΠΟΥ υποστηρίζει ότι οι κυβερνήσεις μπορούν να βοηθήσουν τους χρήστες να διακόψουν το κάπνισμα αυξάνοντας τους φόρους στα προϊόντα καπνού, επιβάλλοντας απαγορεύσεις στη διαφήμιση του καπνού και προσφέροντας υπηρεσίες για να βοηθήσουν τους ανθρώπους να εγκαταλείψουν τον καπνό. Τα στοιχεία δείχνουν ότι η νομοθεσία για την απαγόρευση του καπνίσματος είναι ένας από τους πιο οικονομικούς τρόπους για την πρόληψη των καρδιαγγειακών παθήσεων.
Παρά τη σημαντική πρόοδο στη μείωση της χρήσης καπνού, η εμφάνιση των ηλεκτρονικών τσιγάρων και άλλων νέων προϊόντων καπνού και νικοτίνης αποτελεί σοβαρή απειλή για τη νεολαία και τον έλεγχο του καπνού. Μελέτες δείχνουν ότι η χρήση ηλεκτρονικού τσιγάρου αυξάνει τη συμβατική χρήση τσιγάρων, ιδιαίτερα στους μη καπνιστές νέους, σχεδόν κατά τρεις φορές, αναφέρει η ΕΚΕ.
