Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Today Press
Του Ανδρέα Κωνσταντάτου
Η ακρίβεια ήρθε πριν από τρία χρόνια και από τότε μας κάνει παρέα. Δεν λέει να μας αφήσει. Εμείς προσπαθούμε να την διώξουμε με διάφορα market pass και «καλάθια» για τους καταναλωτές, αλλά αυτές οι πολιτικές ενισχύουν και τις επιχειρήσεις τροφίμων. Γιατί αφού δεν μειώνεται η κατανάλωση των προϊόντων τους, συνεχίζουν τον «υγιή» αγώνα, να πάρουν και το τελευταίο ευρώ από την τσέπη του καταναλωτή.
Σε άλλες χώρες, όπως η Ισπανία, αντί της χορήγησης pass και «καλαθιών», μείωσαν προσωρινά το ΦΠΑ στα τρόφιμα. Αρχικά οι τιμές έπεσαν, σιγά σιγά όμως το όφελος για τον καταναλωτή ελαχιστοποιήθηκε, καθώς οι βιομηχανίες τροφίμων αύξησαν τις τιμές και εξουδετέρωσαν το κυβερνητικό μέτρο. Η ισπανική κυβέρνηση τώρα εγκλωβίστηκε στην προσωρινή πολιτική της καθώς δεν μπορεί πια να επαναφέρει τον ΦΠΑ στα προηγούμενα επίπεδα, γιατί οι τιμές θα εκτιναχθούν. Χάνει έσοδα χωρίς να ρίχνει τις τιμές εκεί που ήθελε.
Μείωση του ΦΠΑ έχουν προτείνει εδώ στη χώρα μας ο ΣΥΡΙΖΑ αλλά, παραδόξως, και οι εγχώριες βιομηχανίες τροφίμων !
Το άλλοθι του ελαιόλαδου !
Το κυριότερο είναι πως η ακρίβεια ξέφυγε από την κυβέρνηση. Αρχικά μίλησε για εισαγόμενη ακρίβεια -και είναι εν μέρει αληθές γιατί ακρίβεια υπάρχει παντού ακόμα και στα σούπερ μάρκετ των ΗΠΑ- αλλά αργότερα παραδέχτηκε πως το αφήγημα της «εισαγόμενης», ήταν φτωχό και όχι επαρκώς αποδεκτό από την κοινή γνώμη. Δεν μπόρεσε όμως τότε να ελέγξει τις βιομηχανίες τροφίμων, τους προμηθευτές, το εμπόριο των μεσαζόντων, με αποκορύφωμα τις εξωφρενικές τιμές στο ελαιόλαδο.
Γύρω από το τελευταίο προϊόν, ο πανικός που επικράτησε εκτόξευσε τις τιμές πέρσι και η αύξηση του αποτέλεσε το άλλοθι της βιομηχανίας τροφίμων για την άνοδο του πληθωρισμού στα τρόφιμα. Υποστήριξαν πως η μισή αύξηση του δείκτη τιμών καταναλωτή, προέρχεται από το ελαιόλαδο και τα νωπά προϊόντα, προτείνοντας μείωση του ΦΠΑ. «Δεν θα παίξω, με την οικονομική σταθερότητα της χώρας, ακόμα και αν γίνω δυσάρεστος» τους απάντησε ο κ Χατζηδάκης.
Φέτος όμως που η Ισπανία παράγει άφθονο ελαιόλαδο, που οι Έλληνες μάζεψαν κάθε ελαιόδεντρο που είχαν στην κατοχή τους και που προεξοφλείται μια πολύ καλή χρονιά για το ελληνικό ελαιόλαδο, οι τιμές του προϊόντος πέφτουν και δεν θα αποτελεί πια άλλοθι στις βιομηχανίες τροφίμων που κρύβουν πίσω του, τις κερδοσκοπικές διαθέσεις τους και την ευθύνη τους για τον πληθωρισμό στα τρόφιμα.
Αισχροκέρδεια με δύο μέτρα και δύο σταθμά
Μια από τις βασικές αδυναμίες μας, που αναδείχθηκε, αφορά την έλλειψη καταναλωτικής συνείδησης και ισχυρού καταναλωτικού κινήματος για να προστατεύει και να καθοδηγεί τους καταναλωτές. Ευρωπαϊκές έρευνες έδειξαν πως είμαστε από τις χώρες με την λιγότερη γνώση πάνω στην προστασία των δικαιωμάτων των καταναλωτών. Αγοράζουμε ό.τι μας προσφέρουν, σε όποια τιμή θέλουν, χωρίς καμία διαμαρτυρία προς τις βιομηχανίες.
Η πιο προκλητική τακτική όμως των πολυεθνικών αφορά τις διακρίσεις που κάνουν σε χώρες, καθώς προωθούν φθηνότερα τα ίδια προϊόντα στις μεγάλες χώρες της Ευρώπης και ακριβότερα στις μικρές.
Αυτό επισημαίνει με χρονική καθυστέρηση στην Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν, ο πρωθυπουργός.
Ολλανδία, Βέλγιο, Κροατία, Δημοκρατία της Τσεχίας, Δανία, Λουξεμβούργο, Σλοβακία και φυσικά Ελλάδα είναι οι χώρες στις οποίες οι τιμές είναι αδικαιολόγητα υψηλές σε σχέση με άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Πρόκειται για μια σωστή πρωτοβουλία αλλά πιθανότατα χωρίς ανταπόκριση. Γιατί η Επιτροπή δεν αποφασίζει εύκολα σ’ αυτά τα ζητήματα, πολύ περισσότερο που το πρόβλημα δεν αφορά τα μεγάλα κράτη της Ε.Ε..
Ίσως η μόνη λύση για την αντιμετώπιση των αθέμιτων εμπορικών πρακτικών των πολυεθνικών, είναι μια ενιαία πρωτοβουλία των μικρών χωρών που πλήττονται, με καταιγισμό προστίμων. Η «ισχύς εν τη ενώσει». Έτσι μπορεί να συμμαζευτεί η θρασύτητα της κερδοσκοπίας τους.
ΥΓ. Το άρθρο γράφηκε πριν από τη συζήτηση για την ακρίβεια στη Βουλή
