Γράφει η Φιλοθέη Μακριδάκη
Α’ Τάξης Φοροτεχνικός , Φορολογικός Σύμβουλος Επιχειρήσεων και Ιδιωτών
Ιδιοκτήτρια Λογιστικού Φοροτεχνικού Γραφείου
Τι πρέπει να γνωρίζουμε ως φορολογούμενοι πολίτες ώστε να γλυτώσουμε extra και υπερβάλλοντα άδικο φόρο. Στην TODAY PRESS «αγγίζουμε» αυτή την μεγάλη «πληγή», για την καλύτερη δυνατή ενημέρωση του πολίτη.
Ας δούμε αρχικά ποια είναι τα χωρίς φόρο εισοδήματα ή αυτοτελώς φορολογούμενα. Με εισοδήματα που απαλλάσσονται μονίμως από τον φόρο εισοδήματος ή φορολογούνται αυτοτελώς κατά την καταβολή τους μπορούν, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, να καλυφθούν φέτος οι προστιθέμενες διαφορές φορολογητέου εισοδήματος που προκύπτουν λόγω τεκμηρίων.
Τα εισοδήματα αυτά είναι:
1. Το εισόδημα φορολογικών κατοίκων αλλοδαπής που εργάζονται σε πρεσβείες, προξενεία κ.λπ.
2. Η διατροφή συζύγου και τέκνων που λαμβάνεται είτε με δικαστική απόφαση είτε με συμβολαιογραφικό έγγραφο.
3. Οι συντάξεις των αναπήρων πολέμου ή των θυμάτων πολέμου ή των αναπήρων που υπέστησαν βλάβη κατά την εκτέλεση της υπηρεσίας τους.
4. Τα επιδόματα αναγνωρισμένων πολιτικών προσφύγων.
5. Τα επιδόματα επικίνδυνης εργασίας και τα ποσά της καταβαλλόμενης πτητικής αποζημίωσης στους πιλότους πολιτικής αεροπορίας και της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας.
6. Τα κέρδη από τη διάθεση παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας μέχρι 10 KW.
7. Τα κέρδη από την πώληση προϊόντων για την παραγωγή των οποίων χρησιμοποιήθηκε ευρεσιτεχνία διεθνώς αναγνωρισμένη.
8. Οι τόκοι των τραπεζικών καταθέσεων.
9. Οι τόκοι ομολόγων ή έντοκων γραμματίων του Ελληνικού Δημοσίου.
10. Οι τόκοι των συμφωνιών επαναγοράς (repos/ reverse repos).
11. Τα δικαιώματα. Ο όρος «δικαιώματα» σημαίνει το εισόδημα που αποκτάται ως αντάλλαγμα για τη χρήση των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας ή σε αντάλλαγμα πληροφοριών που αφορούν βιομηχανική, εμπορική ή επιστημονική πείρα, οι πληρωμές για τη χρήση βιομηχανικού, εμπορικού ή επιστημονικού εξοπλισμού, για τη χρήση τεχνικών μεθόδων παραγωγής, τεχνικής ή τεχνολογικής βοήθειας, τεχνογνωσίας (knowhow), αποτελεσμάτων ερευνών, αναδημοσίευσης άρθρων και μελετών, καθώς και οι πληρωμές για συμβουλευτικές υπηρεσίες που παρέχονται ηλεκτρονικά μέσω δικτύων πληροφορικής σε βάση δεδομένων επίλυσης προβλημάτων, την ηλεκτρονική λήψη (downloading) λογισμικού ηλεκτρονικού υπολογιστή.
12. Τα κέρδη από τη μεταβίβαση μεριδίων ή μερίδων σε προσωπικές εταιρείες.
13. Τα κέρδη από τη μεταβίβαση κρατικών ομολόγων και εντόκων γραμματίων ή εταιρικών ομολόγων.
14. Τα κέρδη από τη μεταβίβαση παραγώγων χρηματοοικονομικών προϊόντων.
15. Τα κέρδη από την πώληση εισηγμένων μετοχών με ποσοστό συμμετοχής μικρότερο του 0,5%.
16. Τα κέρδη από τη μεταβίβαση εισηγμένων κινητών αξιών (απόκτηση πριν από 1.1.2009).
17. Τα αφορολόγητα κέρδη από ημεδαπά ΕΕ/ΕΟΧ/ΕΖΕΖ αμοιβαία κεφάλαια.
18. Τα εισαχθέντα μερίσματα αλλοδαπών και ημεδαπών πλοιοκτητριών εταιρειών που δεν φορολογούνται με τον ν.
4607/2019.
19. Τα μερίσματα λοιπών ημεδαπών πλοιοκτητριών εταιρειών του ν. 27/1975.
20. Τα μερίσματα εταιρειών ναύλωσης γυμνού πλοίου και χρηματοδοτικής μίσθωσης πλοίου.
21. Τα κέρδη από ατομικές πλοιοκτήτριες επιχειρήσεις του ν. 27/1975.
22. Τα κέρδη ατομικών επιχειρήσεων από αλιεύματα αλιευτικών πλοίων.
23. Η υπεραξία από εκποίηση πλοίου.
24. Η είσπραξη ασφαλιστικής αποζημίωσης ή οικονομικής ενίσχυσης λόγω διάλυσης αλιευτικού σκάφους.
25. Τα κέρδη ατομικών επιχειρήσεων ναύλωσης γυμνού πλοίου και χρηματοδοτική μίσθωση πλοίου.
26. Το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα.
27. Τα κέρδη από τη μεταβίβαση τίτλων φορολογικού κατοίκου χώρας με την οποία υπάρχει Σύμβαση Αποφυγής Διπλής Φορολογίας (ΣΑΔΦ) και είναι υπόχρεος για υποβολή δήλωσης από άλλη αιτία.
28. Το ασφάλισμα ομαδικών ασφαλιστηρίων συνταξιοδοτικών συμβολαίων ημεδαπής προέλευσης.
29. Οι «πράσινες» και συνδεδεμένες αγροτικές ενισχύσεις μέχρι 12.000 ευρώ αθροιζόμενες.
30. Οι λοιπές εισοδηματικές αγροτικές ενισχύσεις.
31. Η αγροτική επιδότηση πρόωρης συνταξιοδότησης.
32. Τα ποσά που καταβάλλονται με βάση τις διατάξεις της παραγράφου 4 του άρθ. 166 του ν. 4001/2011, στο πλαίσιο της εγκατάστασης του αγωγού φυσικού αερίου.
33. Τα μερίσματα εισηγμένων σε χρηματιστήριο μετοχών που απαλλάσσονται του φόρου.
34. Οι αμοιβές που καταβάλλονται από την Παγκόσμια Ένωση Αναπήρων Καλλιτεχνών σε φορολογικούς κατοίκους Ελλάδος.
35. Η αποζημίωση που λαμβάνουν φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας κυβερνήτες, συγκυβερνήτες και μηχανικοί αεροσκαφών, αεροπορικών εταιρειών με φορολογική κατοικία ή μόνιμη εγκατάσταση στην Ελλάδα, η οποία φορολογείται αυτοτελώς.
36. Η αποζημίωση που λαμβάνουν τα μέλη των Ανεξάρτητων Επιτροπών Προσφυγών του άρθρου 5 του ν. 4375/ 2016 (περίπτωση δ’ της παρ. 2 του άρθρου 15 του ΚΦΕ).
37. Αμοιβές των πρώην δικαστικών λειτουργών και των μελών του κυρίου προσωπικού του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, όπως και του γενικού προϊσταμένου που συμμετέχουν στην Επιτροπή Εξώδικης Επίλυσης Φορολογικών Διαφορών.
Τι ισχύει με τη γονική παροχή και τη λήψη δανείων
Η κάλυψη των τεκμηρίων συνεχίζοντας μπορεί να γίνει με τη λήψη δωρεών ή γονικών παροχών (το αφορολόγητο όριο αυξήθηκε σε 800.000 ευρώ). Ωστόσο, η δωρεά ή η γονική παροχή έπρεπε όπως σας είπα και στην αρχή να έχει γίνει εντός του 2023. Επίσης, για να αναγνωριστούν θα πρέπει οι δωρεές χρηματικών ποσών να γίνουν μέσω τραπεζών και να δηλωθούν στην Εφορία. Τα ποσά των δωρεών και γονικών παροχών αποτελούν τεκμήριο για τον δωρητή.
Η λήψη δανείων που έλαβε ο φορολογούμενος εντός του 2023 από τράπεζες, συγγενείς ή τρίτους. Η σύναψη δανείου αποδεικνύεται από συμβολαιογραφικό ή ιδιωτικό έγγραφο που έχει χαρτοσημανθεί και έχει βέβαιη ημερομηνία για τη συνομολόγηση του δανείου. Από την ημερομηνία πρέπει να προκύπτει ότι το δάνειο ελήφθη εντός του 2023 και πριν από την πραγματοποίηση της δαπάνης αγοράς περιουσιακού στοιχείου που πρόκειται να δικαιολογηθεί. Τα ποσά των ληφθέντων δανείων δηλώνονται στον πίνακα 6 του εντύπου Ε1 της φορολογικής δήλωσης και συγκεκριμένα στον κωδικό 781 από τον υπόχρεο και στον κωδικό 782 από την σύζυγο του υπόχρεου. Επίσης, λαμβάνεται πριν την απόκτηση περιουσιακούς στοιχείου.
Η επίκληση εισοδημάτων παρελθόντων οικονομικών ετών. Πρόκειται για τη «ανάλωση κεφαλαίου παρελθόντων ετών» με την οποία μπορεί να καλύψει την όποια πρόσθετη διαφορά φορολογητέου εισοδήματος έχει προκύψει λόγω της εφαρμογής των τεκμηρίων, επικαλούμενος εισοδήματα και έσοδα δηλωθέντα ακόμη και πριν από 10, 20, 30 ή και περισσότερα χρόνια, εφόσον βέβαια έχουν δηλωθεί στην Εφορία.
Πώληση περιουσιακών στοιχείων
Τα έσοδα που εισέπραξε ο φορολογούμενος εντός του 2023 από την πώληση περιουσιακών στοιχείων του. Ως έσοδα από την πώληση περιουσιακών στοιχείων λαμβάνονται υπόψη τα ποσά που εισέπραξε ο φορολογούμενος από την πώληση ακινήτων, αυτοκινήτων, κινητών πραγμάτων μεγάλης αξίας κ.λπ. Από το τίμημα πώλησης που εισπράχθηκε εντός του 2023 αφαιρείται το κόστος απόκτησης, δηλαδή το τίμημα που καταβλήθηκε σε κάποιο προηγούμενο έτος για την αγορά του περιουσιακού στοιχείου.
Τα πραγματικά εισοδήματα τα οποία αποκτήθηκαν το 2023 από τον ίδιο το φορολογούμενο, τη σύζυγο του και τα εξαρτώμενα μέλη του και τα οποία απαλλάσσονται από το φόρο ή φορολογούνται με ειδικό τρόπο. Ως τέτοια εισοδήματα θεωρούνται η αποζημίωση λόγω απόλυσης από την εργασία, τα επιδόματα ανεργίας, το Ε.Κ.Α.Σ., τα κέρδη από μετοχές και αμοιβαία κεφάλαια, οι τόκοι από ρέπος, έντοκα γραμμάτια και ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου, οι τόκοι από καταθέσεις στις τράπεζες, τα επιδόματα επικινδυνότητας κ.λπ.. Τα ποσά αυτά προσυμπληρώνονται από τις υπηρεσίες της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, εφόσον οι φορείς που τα κατέβαλαν έχουν αποστείλει ηλεκτρονικά στην Α.Α.Δ.Ε. τα αρχεία με τα σχετικά στοιχεία.
Τα χρηματικά ποσά που δεν θεωρούνται εισόδημα κατά τις ισχύουσες διατάξεις και αποκτήθηκαν εντός του 2023 από το φορολογούμενο. Πρόκειται για το εφάπαξ που έλαβε ο φορολογούμενος ως συνταξιούχος, η αποζημίωση που εισέπραξε από την ασφαλιστική του εταιρεία κ.λπ.
Τα χρηματικά ποσά που εισήγαγε στην Ελλάδα ο φορολογούμενος το 2023, είτε σε ευρώ είτε σε συνάλλαγμα εφόσον η απόκτησή τους στο εξωτερικό δικαιολογείται. Για την απόδειξη των ποσών αυτών απαιτείται το πρωτότυπο παραστατικό που εκδίδει κάθε τράπεζα όταν εισάγονται χρηματικά κεφάλαια από το εξωτερικό.
Τα κέρδη από λαχεία, ΠPOΠO, ΛOTTO, TZΟKEP, Προκαθορισμένο Στοίχημα κ.λπ. τυχερά παιχνίδια του Ο.Π.Α.Π. Τα ποσά των κερδών από τυχερά παιχνίδια του ΟΠΑΠ λαμβάνονται υπόψη μόνο εφόσον αφαιρεθεί η δαπάνη του φορολογούμενου για την αγορά του κουπονιού ή του δελτίου ή του λαχείου που κέρδισε. Για να αποδειχθεί η είσπραξη κέρδους από τυχερό παιχνίδι του ΟΠΑΠ ή λαχείο θα πρέπει ο φορολογούμενος να έχει στη διάθεσή του τη σχετική βεβαίωση από τον O.Π.A.Π. ή από την εταιρία που διενεργεί τις κληρώσεις των Λαχείων.
